Dictionary of Welsh Biography

IORWERTH DRWYNDWN (d. c. 1174) mab hŷn Owain Gwynedd a Gwladus ferch Llywarch ap Trahaearn. Priododd dywysoges o Bowys, sef Marared ferch Madog ap Maredudd, a chael ohoni un mab - y tywysog Llywelyn Fawr (wedi hynny). Pan rannwyd tiroedd ei dad cafodd Iorwerth Arfon ac, y mae'n debyg, Nantconwy. Ychydig wedi hynny diflanna o dudalennau hanes; efallai iddo farw pan gipiodd ei hanner-brawd, David I, yr awenau yn rhanbarthau
JAMES, EVAN (Ieuan ap Iago, Iago ap Ieuan; 1809 - 1878), cyfansoddwyr 'Hen Wlad fy Nhadau' amau priodoli'r alaw i James James. Cynhwysodd James James yr alaw, â'r teitl 'Glanrhondda', yn y casgliad o alawon nas cyhoeddwyd a anfonodd i gystadleuaeth yn eisteddfod genedlaethol Llangollen, 1858, dan y ffugenw 'Orpheus' (Minor Deposit 150B). Cynganeddwyd hi gan John Owen ('Owain Alaw'), beirniad y gystadleuaeth, a'i cynhwysodd hi yn nhrydedd gyfrol ei Gems of Welsh Melody, 1860. Daeth y gân yn
JAMES, THOMAS DAVIES (Iago Erfyl; 1862 - 1927), offeiriad, pregethwr a darlithydd poblogaidd iawn; byddai galw amdano nid yn unig led-led Cymru ond yn nhrefi Lloegr hefyd. Bu'n pregethu yn Llundain yn ystod rhyfel 1914-8, yn eglwys gadeiriol Lerpwl 1927, ac ef a ddewiswyd i draddodi'r bregeth Gymraeg yn eglwys S. Paul, Llundain, 1928. Ei ddarlithiau mwyaf poblogaidd oedd y rheini ar Robert Owen, Twm o'r Nant, Mynyddog, Ceiriog, Y Bardd Cwsg, Owain Glyndŵr ac Ann Griffiths. Byddai'n egluro'i
JONES, DAVID (Dewi Wyllt; 1836 - 1878?), cerddor Ganwyd ym Mallwyd, Sir Feirionnydd. Gwehydd oedd ei dad, a rhoddodd addysg dda i'r mab. Bu ' Dewi Wyllt ' yn canu'r organ yn eglwys Mallwyd, a chyhoeddodd, yn 23 oed, gasgliad o donau dan yr enw Udgorn Seion yn cynnwys 142 o donau; yn eu mysg ceir tonau o waith Ambrose Lloyd, ' Owain Alaw,' ac ' Eos Llechid.' Symudodd y teulu o Mallwyd i dref Caernarfon tua 1859. Prentisiwyd ef yn feddyg gyda Dr
JONES, EDWARD (fl. 1781-1831) , ond ei fod yn flaenllaw yn y Gwyneddigion; edrydd (t. 31) hanes ysgarmes ddigri rhyngddo ef a David Samwel. Dywedodd Pughe wrth Leathart ei fod yn 'prominent orator,' ac edrydd David Samwel mewn llythyr at ' Gwallter Mechain ' (Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1926-7, 130) iddo ddadlau ar wleidyddiaeth, yn erbyn ' Owain Myfyr ' ac ym mhlaid Samwel, yng Nghymdeithas y Caradogion yn
JONES, ELEN ROGER (1908 - 1999), actores ac athrawes ffilm Owain Glyndŵr ar S4C. Fe wnaeth hi hefyd actio mewn cyfresi Saesneg, gan gynnwys District Nurse, gyda'r actores Nerys Hughes. Bu Nerys yn hael iawn ei chanmoliaeth tuag at Elen, gan sylwi ar ei phroffesiynoldeb yn syth, a'r ffaith nad oedd hi byth yn anghofio ei llinellau. Cafodd ei disgrifio gan John Hefin Evans fel actores '1 take'. Un peth sydd yn gyffredin yn yr amrywiaeth o rolau iddi hi eu
JONES, EVAN (Gurnos; 1840 - 1903), gweinidog gyda'r Annibynwyr a'r Bedyddwyr, bardd, beirniad, darlithydd, ac arweinydd eisteddfodol ei awdl ef, a chreodd y beirniad arall, ' Gwilym Cowlyd,' gyffro ar y llwyfan drwy brotestio'n gyhoeddus yn erbyn y dyfarniad. Cafodd wobr am ddrama ar Owain Tudur yn eisteddfod genedlaethol Caernarfon, 1894. Rhagorai yn ei ganeuon byr, ei benillion diarhebol, a'i ddarnau adrodd. Yr oedd yn un o ddarlithwyr 'pennaf ei gyfnod ac ef oedd arweinydd eisteddfodol mwyaf poblogaidd yr ugain mlynedd olaf
JONES, JOHN (Talhaiarn; 1810 - 1869), pensaer a bardd Brinley Richards, Blockley, 'Owain Alaw,' a J. D. Jones.
JONES, JOHN (Myrddin Fardd; 1836 - 1921), llenor, hynafiaethydd, a chasglwr hen lythyrau a llawysgrifau , 1878; (4) Adgof Uwch Anghof, 1883; (5) Gwaith Owain Gruffydd, 1895; (6) Cofiant Dewi Wyn, 1902; (7) Gleanings from God's Acre, 1903; (8) Cynfeirdd Lleyn, 1905; (9) Gwerin Eiriau Sir Gaernarfon, 1907; (10) Llen Gwerin Sir Gaernarfon, 1908; (11) Gwaith Owain Lleyn, 1909; (12) Enwau Lleoedd Sir Gaernarfon, 1913; ac wedi ei farw yn 1922 cyhoeddwyd Enwogion Sir Gaernarfon. Yn niwedd ei oes, fel
JONES, JOHN (Eos Bradwen; 1831 - 1899) . Enillodd lawer o wobrwyon a chadeiriau am bryddestau mewn eisteddfodau. Yn eisteddfod genedlaethol Llandudno 1864 enillodd am eiriau cantawd, ' Y Mab Afradlon '; yr un flwyddyn cyfansoddodd ei gantawd ' Owain Glyndwr,' a fu'n boblogaidd am gyfnod hir. Bu canu mawr ar ei gân, ' Bugeiles y Wyddfa,' hefyd. Enillodd wobr yn eisteddfod Llandudno, 1885, am opera, ' Dafydd ap Siencyn.' Yn 1878 aeth i fyw i Rhyl
JONES, OWEN (Owain Myfyr; 1741 - 1814), crwynwr yn Llundain, ac un o'r ffigurau amlycaf ym mywyd llenyddol Cymru yn niwedd y 18fed ganrif a dechrau'r 19fed nid esgeulusodd ei fusnes. Ac yntau dros ei 60 oed, priododd, a bu iddo dri o blant. Bu farw 26 Medi 1814, a chladdwyd ef ym mynwent Allhallows. Wedi iddo ddyfod i Lundain yn wr ifanc, daeth i gysylltiad â Richard Morris a Chymry eraill y Brifddinas. Dyma'r gymdeithas a enynnodd ei ddiddordeb yn hanes llenyddiaeth Gymraeg ac ym mywyd llenyddol y dydd. Yn y cyfnod hwn, fe'i galwai ei hun yn ' Owain
JONES, OWEN (1809 - 1874), pensaer a chynllunydd darluniau a phatrymau addurnol Ganwyd 15 Chwefror 1809 yn Thames Street, Llundain, unig fab Owen Jones (' Owain Myfyr '). Ceir manylion gweddol lawn am ei yrfa yn y D.N.B. Dyma fraslun: Wedi cael ei addysg yn ysgol y Charterhouse ac yn breifat daeth, yn 16 oed, yn ddisgybl i L. Vulliamy, pensaer, ac yn ystod y chwe blynedd a dreuliodd gyda hwnnw bu hefyd yn astudio yn y Royal Academy of Arts. Yn 1830 bu'n trafaelio yn Ffrainc

Search results

121 - 132 of 269 for "Owain"