Dictionary of Welsh Biography

LLOYD, THOMAS (1765 - 1789), gweinidog Undodaidd ac athro coleg Ganwyd yng Nghoedlannau Fawr, Llanwenog, yn 1765. Mab ydoedd i John, brawd David Lloyd, Brynllefrith. Addysgwyd yn ysgol Davis Castell Hywel, yn academi Caerfyrddin (1782-4, 1785-6) ac, yn 1784-5, yn academi Hoxton. Ym Mawrth 1786 fe'i hapwyntiwyd yn athro yn y clasuron a mesuroniaeth yn yr academi (a gedwid ar y pryd yn Abertawe), a bu yno hyd ei farw. Undodwr oedd, o ysgol Priestley. Bu farw yn
LLUELYN, MARTIN (1616 - 1682), bardd a meddyg Hall, Rhydychen. Cymerodd ran flaenllaw gyda'r ddrama, yn arbennig ar gyfer ymweliad y brenin â'r brifysgol yn 1661. Ond barddoniaeth yw'r cwbl o'i weithiau a gyhoeddwyd. Yn 1664 ymadawodd â Rhydychen a sefydlu yn High Wycombe, swydd Buckingham, lle y parhaodd i ddilyn ei alwedigaeth fel meddyg. Gwnaed ef yn ustus ac yn faer y dref. Bu farw 17 Mawrth 1681/2.
LLYWELYN ap GRUFFYDD (d. 1317) wythnosau. Ychydig obaith am lwyddiant a feddai'r gwrthryfelwyr pan gydymunodd arglwyddi'r Mars o dan Bohun a Mortimer, y ddau wr yr ymostyngodd Llywelyn iddynt mewn modd mor arwrol nes ennyn edmygedd croniclydd nad oedd Gymro. Ar 22 Mawrth rhoddwyd Llywelyn yn y carchar yn Aberhonddu. O 27 Gorffennaf 1316 hyd 17 Mehefin 1317 carcharwyd ef yn Nhwr Llundain. Erbyn hynny yr oedd Morgannwg yn cael ei
LLYWELYN-WILLIAMS, ALUN (1913 - 1988), bardd a beirniad llenyddol ysgrifennodd: Crwydro Arfon (1959), i'w sir fabwysiedig ar ôl y rhyfel, oedd y llall. Y cyfnod milwrol hwn ar dir Prydain a gofnododd yn ei nofel fywgraffyddol fer anghyhoeddedig, 'Gwys i'r Gad', ond yna, yng Ngorffennaf 1944, gwirfoddolodd i wasanaethu dramor a'i anfon i'r Almaen a Gwlad Belg. Gadawodd y rhyfel ei ôl arno'n gorfforol, yn emosiynol ac yn greadigol. Fe'i clwyfwyd mewn damwain ar 1 Mawrth 1945
LOCKLEY, RONALD MATHIAS (1903 - 2000), ffermwr, naturiaethwr, cadwraethwr ac awdur fferm yn gydweithredol. Bu'r gwaith yn straen ar y cyd-ffermwyr, a chafwyd sawl anffawd gan gynnwys anaf difrifol. Rhoddwyd y gorau i fferm Cwmgloyne erbyn diwedd 1943. Roedd fferm Ynys Dinas yn llwyddiant yn amaethyddol ym mlynyddoedd olaf y rhyfel, ond roedd y briodas mewn trybini. Cafodd Ronald and Doris ysgariad ym Mawrth 1946. Cyfarfu Cymdeithas Faes Gorllewin Cymru wrth i'r rhyfel dynnu i'w
LOVEGROVE, EDWIN WILLIAM (1868 - 1956), ysgolfeistr ac awdurdod ar bensaernïaeth Gothig (bu farw 30 Ebrill 1928), chwaer William Rhys Roberts, a bu iddynt fab, Wynne, a syrthiodd yn Dunkirk, a dwy ferch. Priododd (2) Kathleen Agnes Sanders. Wedi ymddeol bu'n byw yn Llanelwy 1930-31, Chipping Campden 1932-41, Y Fenni 1942-45, ac yn Fownhope, Swydd Henffordd hyd ei farwolaeth, 11 Mawrth 1956. Bu'n aelod gwerthfawr o Gymdeithas Hynafiaethau Cymru, 1913-56, ac o gymdeithasau hynafiaethol
MACHEN, ARTHUR (1863 - 1947), awdur Ganwyd 3 Mawrth 1863. Treuliodd flynyddoedd ei ieuenctid yn rheithordy Llanddewi Fach yn ymyl Caerlleon-ar-Wysg a bu yn ysgol eglwys gadeiriol Henffordd hyd nes oedd yn 17 oed. Wedi treulio peth amser yn Llundain, bron a llewygu, daeth i feddu incwm annibynnol am gyfnod a chyhoeddi rhai o'i ystorïau cynnar gorau. Yr oedd eisoes wedi ysgrifennu cyfieithiad o waith Casanova a dau waith efelychiadol
MACKWORTH, Syr HUMPHREY (1657 - 1727), diwydiannwr a seneddwr , ac, ar waethaf y straen Biwritanaidd a oedd yn ei deulu, bu'n bleidiwr cryf i'r 'Occasional Conformity Act.' Yr oedd Mackworth yn un o'r pedwar lleygwr a gynorthwyodd Dr. Thomas Bray i ffurfio'r S.P.C.K. ar 8 Mawrth 1699. Yn 1706 trefnodd ei gwmni i dalu £20 y flwyddyn tuag at ysgol elusennol yng ngwaith mwyn Esgair Hir yn Sir Aberteifi, a £30 y flwyddyn i weinidog yn yr un lle, ynghyd â £20 y
MADDOCK, Syr IEUAN (1917 - 1988), Prif Wyddonydd i'r Adran Diwydiant Ganed Ieuan Maddock yng Ngorseinon, Morgannwg, ar 29 Mawrth 1917, mab Evan Maddock, glöwr. Yr oedd ei fam yn athrawes ysgol elfennol. Addysgwyd ef yn Ysgol Ramadeg Tregwyr, a Phrifysgol Cymru, Abertawe, lle cafodd radd BSc (Ffiseg, dosbarth 1af) yn 1937 a dyfarnwyd iddo Ysgoloriaeth y Brifysgol. Tarfwyd ar ei ymchwil i fesuriadau optegol ar gyfer gradd PhD pan drosglwyddwyd Adran Ymchwil a
MADDOCKS, ANN (y Ferch o Gefn Ydfa; 1704 - 1727) Ganwyd hi ym 1704 (bedyddiwyd 8 Mai), yn ferch i William Thomas o Gefn Ydfa, Llangynwyd, a'i wraig Catherine Price, Tyn-ton, Llangeinwr - chwaer i Rees Price, tad yr athronydd Richard Price; priodwyd hwy 30 Mawrth 1703. Bu William Thomas farw yn 1706 (claddwyd ar 14 Mai); yn ôl y chwedl am y 'Ferch,' yr oedd wedi rhoi Ann, ei aeres, dan awdurdod cyfreithiwr o'r enw Anthony Maddocks o Gwmrisga, a
MADOG ap LLYWELYN, gwrthryfelwr 1294 gwrthryfelwyr, ac yn ystod gaeaf 1294-5 bu raid i'r brenin Edward a'i wŷr eu hamddiffyn eu hunain yng nghyffiniau Conwy. Ym mis Mawrth, fodd bynnag, aeth Madog â llu i Sir Drefaldwyn; yno daeth iarll Warwick ar ei warthaf yn sydyn a'i orchfygu ef a'i wŷr a pheri colledion trwm iddynt ym Maes Meidog (neu Moydog), yng Nghaereinion. Llwyddodd Madog i ffoi i fynyddoedd Eryri lle y bu'n ffoadur hyd nes y bu raid
MALKIN, BENJAMIN HEATH (1769 - 1842), llenor a hynafiaethydd Ganwyd (yn ôl carreg ei fedd) 23 Mawrth 1769, yn Llundain. Adroddir ei yrfa gyffredinol yn y D.N.B. : graddiodd yn y ddwy hen brifysgol (D.C.L., Rhydychen, 1810). Bu'n brifathro ysgol ramadeg Bury S. Edmund's, 1809-28, ac yn athro hanes ym Mhrifysgol Llundain yn 1830; yr oedd yn F.S.A.; cyhoeddodd amryw lyfrau. Trown at ei gyswllt â Chymru. Merch oedd ei wraig, Charlotte, i'r Parch. Thomas

Search results

517 - 528 of 984 for "Mawrth"