Dictionary of Welsh Biography

MORRIS-JONES, Syr JOHN (MORRIS) (1864 - 1929), ysgolhaig, bardd, a beirniad llenyddol drafft anghyflawn o'i waith ar gystrawen yr iaith, dan y teitl Welsh Syntax, yn 1931. Ei waith ysgolheigaidd mawr arall oedd Taliesin (= Cymm., xxviii), sef, yn y lle cyntaf, adolygiad ar arg. J. Gwenogvryn Evans o 'Lyfr Taliesin,' ond gyda hynny drafodaeth werthfawr, yn cynnwys cyfieithiadau a nodiadau, ar rai o'r cerddi hanesyddol i Urien a'i fab Owain. Sgrifennodd lawer o erthyglau i gylchgronau
NASH, DAVID WILLIAM (d. 1876/7), hynafiaethydd ac ysgrifennwr ar lenyddiaeth Gymraeg gynnar trigai yn Cheltenham. Bu yn aelod o'r ' Cambrian Institution ' o 1858 hyd 1864 a chyfrannai erthyglau a nodiadau i'w chylchgrawn. Etholwyd ef yn F.S.A. ar 4 Chwefor 1864. Ef oedd awdur y gweithiau canlynol: On the Antiquity of the Egyptian Calendar, 1845; Taliesin, or the Bards and Druids of Britain … 1858; On the History of the Battle of Cattraeth and the Gododin of Aneurin, 1861; The Pharaoh of
PANTON, PAUL (1727 - 1797), bargyfreithiwr a hynafiaethydd Lundain. Casglai lawysgrifau, a daeth cyfran helaeth o bapurau Wyniaid Gwydir, i'w feddiant (NLW MSS 9051-9069E). Cymerai ddiddordeb yn llenyddiaeth gynnar Cymru, er nad oedd ei wybodaeth o Gymraeg yn drwyadl. Yn 1758 dangosodd Evan Evans ('Ieuan Fardd ' neu ' Ieuan Brydydd Hir') gopi o waith Taliesin iddo. Buont yn gyfeillion am weddill oes y Prydydd Hir (a fu farw 1787), ac yn y diwedd, wedi i bob
PENNAR, ANDREAS MEIRION (1944 - 2010), bardd ac ysgolhaig rhychwant eang a'u rhyfeddod at fywyd, mae angen myfyrio hir arnynt. Cerdd hir sydd yn ei ail gyfrol o farddoniaeth, Y Pair Dadeni (Gwasg Gomer, 1977), sy'n ail-greu hanes Efnisien a Bendigeidfran o ail gainc y Mabinogi. Cyhoeddodd ddwy gerdd hir arall, 'Saga' (1972) ac 'Y Gadwyn' (1976) a bu ei gyfieithiadau o hen lenyddiaeth Gymraeg yn boblogaidd: Taliesin (Gwasg Llanerch, 1989), The Poems of Taliesin
PHYLIP BRYDYDD (fl. 1222) 'hengerdd Taliesin ' a llys Maelgwn Gwynedd, ond dengys ei waith fod cynheiliaid y traddodiad hwn yn gorfod brwydro am eu lle yn llysoedd y De mor gynnar â'i ddydd ef, yn erbyn y 'gofeirdd' a'r 'geufeirdd anghyfrwys' a'r 'Gwagfeirdd' - sef yr haenau isaf o feirdd a frigodd yn fwy i'r amlwg mewn oes ddiweddarach.
PRICE, THOMAS (Carnhuanawc; 1787 - 1848), clerigwr a hanesydd , gan olygu'r Iolo Manuscripts ar ôl marw 'Taliesin ab Iolo.' Medrai ennill edmygedd a chydweithrediad y gwyr mawr a gefnogai gymdeithasau Cymreig ac eisteddfodau'r cyfnod ond yr un pryd mynegai'n groyw ei edmygedd o'r werin bobl a oedd yn coledd iaith a llên y genedl. Gohebai â llawer o sgrifenwyr eraill o gyffelyb fryd ag ef ei hun fel John Jenkins (Ceri), Le Gonidec, a Hersart de Villemarqué, a
PRICE, THOMAS GWALLTER (Cuhelyn; 1829 - 1869), newyddiadurwr a bardd Ganwyd 23 Rhagfyr 1829 yn sir Forgannwg. Wedi iddo ymfudo i U.D.A. bu am gyfnod yn Minersville, Pa. Bu hefyd yng Nghalifornia adeg ' chwilen yr aur '; yno bu'n dysgu elfennau barddoniaeth i Taliesin Evans ('Tal o Eifion') ac yn anfon rhai o gynhyrchion ei ddisgybl i John Jones ('Talhaiarn') yng Nghymru. Daeth yn ôl i Gymru yn 1855 eithr dychwelodd i'r America ac yn ystod 1856 bu ef a L. W. Lewis
PUGHE, JOHN (Ioan ab Hu Feddyg; 1814 - 1874), meddyg ac awdur Howard (bu farw 1880), Rheinallt Navalaw, Taliesin William Owen (bu farw 1893), yn gwasnaethu yn Lerpwl, a David Roberts (bu farw 1885) yn Sir Drefaldwyn. Merch iddynt oedd BUDDUG ANWYLINI PUGHE, arlunydd, a fu farw yn Lerpwl, 2 Mawrth 1939, yn 83 mlwydd oed. Ysgrifennodd Buddug Pughe hanes ardal ei mebyd, ond ni chyhoeddwyd y llawysgrif. Llanwai John Pughe le amlwg ym mywyd Aberdyfi a'r cylch, fel
RICHARDS, WILLIAM LESLIE (1916 - 1989), Ysgolhaig, athro, bardd a llenor addysg. Yr oedd yn gyfrannwr cyson i gylchgronau cenedlaethol, megis Y Llenor, Llên Cymru, Taliesin, Y Traethodydd, Y Genhinen, Yr Efrydydd, Yr Einion a Blodau'r Ffair. Bu'n feirniad eisteddfodol amlwg, gan gynnwys bod yn feirniad cystadleuaeth y goron yn Eisteddfod Genedlaethol Aberteifi yn 1976. Bu'n aelod o gymdeithasau cenedlaethol, yn cynnwys Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion ac Undeb Awduron
ROBERTS, WILLIAM JOHN (Gwilym Cowlyd; 1828 - 1904), bardd, argraffydd, llyfrwerthwr, llyfrbryf, a gŵr hynod lan llyn Geirionydd, ger cartref tybiedig Taliesin Ben Beirdd. Cyfansoddodd 'Mynyddoedd Eryri' (awdl) a 'Murmuron' (barddoniaeth). Hefyd cyhoeddodd Bywyd a Gweithiau Ieuan Glan Geirionydd, Gweithiau Gethin, a Diliau'r Delyn (hen benillion). Bu farw ddechrau Rhagfyr 1904 a'i gladdu 8 Rhagfyr ym mynwent eglwys Santes Mair, Llanrwst, sir Ddinbych.
SKENE, WILLIAM FORBES (1809 - 1892), hanesydd Sgotaidd ac ysgolhaig Celtaidd Ganwyd 7 Mehefin 1809, yn Irvine, sir Inverness, a bu farw 29 Awst 1892 yn Edinburgh. Yn 1868 cyhoeddodd The Four Ancient Books of Wales, sy'n cynnwys barddoniaeth Gymraeg a geir yn ' Llyfr Aneirin,' ' Llyfr Taliesin,' ' Llyfr Du Caerfyrddin,' a rhan o ' Lyfr Coch Hergest '; cyfieithwyd y farddoniaeth iddo gan D. Silvan Evans a Robert Williams. Ymgais oedd y gwaith hwn i ddidoli'r elfen
TALIESIN (fl. ail hanner y 6ed ganrif), bardd Urien a'i feibion ymladd yn erbyn Deodric, mab Ida. Rhydd Lloyd, A History of Wales, 163, deyrnasiad Theoderic yn 572-9, a Hussa yn 585-92. Yn ' Llyfr Taliesin,' llawysgrif o tua 1275, cadwyd hengerdd a dybid ei bod yn waith Taliesin. Yno ceir canu i Urien a'i fab Owain a mawl i Wallawg ab Lleenawg; hefyd i Gynan Garwyn ap Brochfael, tad y Selyf a laddwyd ym mrwydr Caer (613 neu 615). Rhyw ddwsin sydd

Search results

37 - 48 of 62 for "Taliesin"