Dictionary of Welsh Biography

GWILYM ap IORWERTH - see WILLIAMS, WILLIAM
GWILYM RYFEL (fl. 12fed ganrif), bardd mai gŵr o Bowys oedd Gwilym Ryfel, ac iddo gael ei ladd ymhell o'i fro a neb o'i garennydd yno i ddial ei waed. Ymddengys ei fod, fel Gwalchmai, yn fardd ac yn filwr. Y mae'n sicr fod llawer o'i waith ar goll oblegid y mae Iorwerth Beli (The Myvyrian Archaiology of Wales, 317b), 100 mlynedd neu fwy ar ôl ei ddydd, yn ei enwi'n un o bedwar, gyda Llywarch (Brydydd y Moch), Cynddelw, a Dafydd Benfras
GWRTHEYRN Iorwerth, Iorferth : ' Gweirnyawn ' o Gwern : ' Tygyryawn ' o Tengyr, Tyngyr; ' Lleissyawn ' o Lles. Felly gall enw yn '-iawn' olygu disgynyddion tylwyth rhyw bennaeth neu'r fro y maent yn trigo ynddi. Ar safle Gwerthrynion rhwng Gwy ac Ieithon, gweler Lloyd, A History of Wales, 253-4. (am gynnig i esbonio'r enw fel 'calumpnia iuste retorta,' gweler Mommsen, 187, n. 2: o'gwarth-a-yr-yn-iawn.') Yn ôl
HANMER family Hanmer, Bettisfield, Fens, Halton, Pentrepant, (bu farw c. 1388), ustus mainc y brenin Cyfraith Gor-wyr i Syr Thomas de Macclesfield. Daeth yn ustus mainc y brenin yn 1383 a'i wnaethpwyd yn farchog yn 1387. Priododd Agnes (neu Angharad), merch Llywelyn ddu ap Gruffydd ab Iorwerth; a daw anian Gymreig y teulu i'r golwg yn y cymorth a roddwyd gan yr aelodau i Owain Glyn Dwr, a briododd MARGARET, merch Syr David. Ymunodd ei brodyr hi, GRIFFITH (a
HENRY (1457 - 1509), brenin Lloegr Ganwyd (ar ôl marw ei dad) yng nghastell Penfro, 28 Ionawr 1457, yn fab i Edmund Tudur, yn nai i Jasper Tudur, ac yn wyr i Owain Tudur; ei fam oedd Margaret Beaufort, etifedd hawliau plaid Lancaster i'r orsedd, a'i wraig oedd Elisabeth o York, disgynnydd drwy'r Mortimeriaid o Lywelyn ap Iorwerth. Cronnid felly ar ben Harri nid yn unig hawl i orsedd Lloegr ond hefyd draddodiadau a hawliai iddo
HOLBACHE, DAVID (fl. 1377-1423), cyfreithiwr, sefydlydd ysgol ramadeg Croesoswallt Ar waethaf ei gyfenw (na chafwyd hyd yn hyn esboniad arno), Cymro ydoedd; yn ôl yr ach yn Harl. MS. 4181 (Powys Fadog, iv, 93) a Peniarth MS 129 (gan Gutyn Owain) yr oedd yn fab i Ieuan Goch ap Dafydd Goch ap Iorwerth ap Cynwrig ap Heilyn ap Trahaearn ab Iddon, yr Heilyn uchod o Bentre Heilyn, yn Ellesmere; yr oedd ganddo diroedd yn Dudleston yn 'swydd y Waun'; yr oedd yn stiward tref ac
HUGHES GRIFFITHS, ANNIE JANE (1873 - 1942), ymgyrchwraig heddwch ganlynol, er na laciodd ddim ar ei waith seneddol na llenyddol, felly yr oedd gwahoddiad i dreulio gwyliau'r Pasg yn hinsawdd gynnes Cannes yn ne Ffrainc yn ymddangos fel cyfle i ymlacio ac ymgryfhau. Ond nid felly y bu, gan iddo gael ei daro'n wael, a bu farw yno ddechrau Ebrill 1899. Ganwyd eu mab, Thomas Iorwerth Ellis, ar 19 Rhagfyr 1899, gyda meddyg y Frenhines, Syr John Williams, yn cael ei alw o
HUMPHREYS, DAVID (1813 - 1866), gweinidog yn ei fasnach. Efe a roddodd dir i adeiladu yr ysgoldy Brutanaidd a chapel Bethesda yn y Llan. Yr oedd yr elfen farddonol yn y teulu. Bardd gwych oedd ei frawd - ' Iorwerth Cynog.' Er i David Humphreys ysgrifennu llawer o farddoniaeth ni chyhoeddwyd ond ' Babel gwympa,' emyn dirwestol. Bu farw 25 Gorffennaf 1866.
HYWEL ap IORWERTH ab OWAIN Arglwydd Caerleon - see MORGAN ap HYWEL
IEUAN BRECHFA (c.1430 - 1500), bardd ac achyddwr 139iii, Peniarth MS 140, Peniarth MS 176 (gweler R.W.M.). Ceir brut a briodolir iddo yn y The Myvyrian Archaiology of Wales. Canodd Iorwerth Fynglwyd osteg o englynion yn haeru i'r 'chwal' lyncu Ieuan pan oedd ym mhriodas merch Syr Rhys ap Tomas.
IEUAN GETHIN ap IEUAN ap LLEISION (fl. c. 1450), bardd ac uchelwr O Faglan yn Sir Forgannwg, ac un o ddisgynyddion llwyth Caradog ab Iestyn ap Gwrgant; yn ôl rhai arwyddfeirdd, e.e. Gruffudd Hiraethog yn Peniarth MS 178, i (43), priododd â merch Tomas ab Ifor Hael. Croesewid beirdd y Gogledd a Deheubarth i'w lys ym Maglan, a chafwyd mewn llawysgrifau ddau gywydd iddo gan feirdd ei gyfnod, sef un gan Ieuan Ddu ap Dafydd ab Owain, a marwnad gan Iorwerth Fynglwyd
IEUAN LLWYD ab Y GARGAM (fl. 14eg ganrif), un o'r olaf o'r Gogynfeirdd Nid erys unrhyw wybodaeth amdano, ond cadwyd awdl o'i waith, sef un i Hopcyn ap Tomas o Ynys Dawy ym Morgannwg, yn 'Llyfr Coch Hergest' a rhai llawysgrifau eraill. Argraffwyd hi yn The Myvyrian Archaiology of Wales, ond rhoddwyd enw Iorwerth Llwyd ab y Gargam wrthi yno.

Search results

37 - 48 of 115 for "Iorwerth"