Dictionary of Welsh Biography

EDWARDS, WILLIAM THOMAS (1821 - 1915), meddyg a phrif ysgogwr sefydlu Ysgol Feddygol Caerdydd Nghaerdydd: 'Gobeithiwn yn y dyfodol agos weld ysgol feddygol ynghlwm a'n Coleg, ar hyn o bryd nid oes un yng Nghymru, er iddi anfon nifer fawr o fyfyrwyr meddygol i brifysgolion Iwerddon, yr Alban a Llundain'. Aeth ymlaen i addo £1,000 yn gyhoeddus tuag at sefydlu'r ysgol. Gwnaeth meddygon eraill, yn enwedig aelodau Cymdeithas Feddygol Caerdydd, a gwyr busnes lleol, ddilyn arweiniad Edwards, ac yng
ELEANOR DE MONTFORT (c. 1258 - 1282), tywysoges a diplomydd . B. Smith fod hyn yn arwydd o ddiddordeb Edward yn nyfodol ei gyfnither ac yn awgrym bod y brenin yn barod o'r diwedd i gydnabod eu priodas. Aeth naw mis heibio ar ôl rhyddhau Eleanor cyn i'r pâr briodi'n ffurfiol. Cynhaliwyd y seremoni yn Eglwys Gadeiriol Caerwrangon ar 13 Hydref 1278 yng ngwydd Edward ac Eleanor o Gastîl (marw 1290), brenin a brenhines yr Alban a llawer o bendefigion. Talodd
ELLIS, THOMAS IORWERTH (1899 - 1970), addysgydd ac awdur mewn cysylltiad ag ef ar hyd ei oes. Bu'n arwain bechgyn i'r Alban a'r cyfandir yn ogystal â Chymru. O'i brofiad helaeth yn teithio Cymru ar droed, ar feisigl ac mewn car modur y deilliodd ei ysgrifau taith, yn y Ford gron, i ddechrau, ac yna yn ei gyfrolau Crwydro Ceredigion (1952), Crwydro Meirionnydd (1954), Crwydro Maldwyn (1957), Crwydro Mynwy (1958), Crwydro sir y Fflint (1959), Crwydro
EMERY, FRANK VIVIAN (1930 - 1987), daearyddwr hanesyddol : 17-3 2 1958a 'Edward Lhuyd and the 1695 Britannia', Antiquity 32: 179-82 1958b 'English regional studies from Aubrey to Defoe', Geogr. Journal 124: 3 15-25 1958c 'Irish geography in the seventeenth century', Irish Geog. 3: 263-76 1958d 'The geography of Robert Gordon, 1580-1661, and Sir Robert Sibbald, 1641-1722', Cylchgrawn Daearyddol yr Alban 74:3-12 1958e 'A new reply to Lhuyd's Parochial
EVANS, DAVID ALLAN PRICE (1927 - 2019), ffarmacogenetegydd , yn arbennig ym myd cyffuriau i drin gwythiennau'r corff dynol. Yn ystod ei gyfnod yn Riyadh y cwblhaodd ei gyfrol nodedig, Genetic Factors in Drug Therapy a gyhoeddwyd gan Wasg Prifysgol Caergrawnt ym 1993. Cyfrannodd, dros gyfnod o ddeugain mlynedd, nifer fawr o bapurau ac erthyglau ar faterion meddygol i gylchgronau a gyhoeddwyd yn Lloegr, Cymru, yr Alban, yr Unol Daleithiau a nifer o sefydliadau
EVANS, DAVID THOMAS GRUFFYDD (Barwn Evans o Claughton), (1928 - 1992), cyfreithiwr a gwleidydd dderbyn gwahoddiad i chwarae yn Ne Affrig. Priododd Gruffydd Evans â Moira Elizabeth Rankin ar 28 Mawrth 1956; ganwyd iddynt fab a thair merch. Y diwrnod cyn ei farw, gwyliodd Evans, ar y teledu, dîm Cymru yn curo'r Alban ym Mharc yr Arfau yng Nghaerdydd. Bu farw yn ysbyty Murrayfield, Cilgwri, ar 22 Mawrth 1992. Cynhaliwyd ei angladd yn Eglwys Bresbyteraidd Cymru, Laird Street cyn corfflosgiad yn
EVANS, HARRY (1873 - 1914), cerddor ' Atalanta in Calydon,' a chafodd yr anrhydedd o arwain y symffoni gorawl (digyfeiliant) ' Vanity of Vanities ' (Syr Granville Bantock), a chyflwynodd y cyfansoddwr y gwaith iddo. Meddai ar graffter arbennig fel beirniad, a gelwid am ei wasanaeth yng ngŵyliau cerddorol Cymru, Lloegr, yr Alban, ac Iwerddon. Cyfansoddodd y gweithiau cyflawn, ' Victory of St. Garmon ' a ' Dafydd ap Gwilym,' amryw anthemau a
EVANS, ILLTUD (1913 - 1972), offeiriad Catholig Ganwyd Illtud Evans ar 16 Gorffennaf 1913, yn fab i David Spencer Evans, postfeistr, a'i wraig Catherine (g. Jones). Er iddo gael ei eni yn Chelsea, Cymry Anghydffurfiol oedd ei rieni. Ei enwau bedydd oedd John Alban. Mynychodd Ysgol Ramadeg Tywyn yn Sir Feirionnydd, a chafodd fagwraeth ddwyieithog. Roedd yn ddawnus yn academaidd, ac enillodd wobr Bates i astudio Saesneg yng Ngholeg Dewi Sant
EVANS, THOMAS (Tomos Glyn Cothi; 1764 - 1833), gweinidog Undodaidd Ganwyd yn Capel Sant Silyn, Gwernogle, Sir Gaerfyrddin, 20 Mehefin 1764. Ychydig o fanteision addysg a gafodd ym more oes; bu'n was fferm am dymor byr, ac yna dilyn ei alwedigaeth fel gwehydd. Arferai fynychu ffeiriau Morgannwg i werthu brethyn, a daeth i gyfathrach â beirdd Morgannwg. Yr oedd yng Ngorsedd Mynydd y Garth, Alban Hefin, 1797. Newynai am wybodaeth er yn ieuanc, ac fe'i diwylliodd ei
FERRAR, ROBERT (d. 1555), merthyr ac esgob Protestannaidd Ganwyd ym mhlwyf Halifax. Aeth Ferrar i Brifysgol Caergrawnt yn gyntaf, ond aeth wedyn i Rydychen. Yno ymunodd â'r canoniaid Awstinaidd. Yn 1528 daliwyd ef yn un o gwmni o efrydwyr yn dirgel werthu llenyddiaeth Lutheraidd, a gorfodwyd ef i ddatgyffesu. Yn 1535, aeth gyda William Barlow fel llysgennad i'r Alban. Penodwyd ef wedyn yn Brior Nostell, swydd Efrog, mewn pryd i drosglwyddo'r priordy i'r
FOOT, MICHAEL MACKINTOSH (1913 - 2010), gwleidydd, newyddiadurwr, awdur ymgyrch Na i Refferendwm 1975 ar aelodaeth o'r Undeb Ewropeaidd. Trwy gydol ei amser yn y Senedd, cymerodd Foot ddiddordeb mawr yng nghwestiwn datganoli i Gymru a'r Alban. Pan gyhoeddwyd Adroddiad Kilbrandon yn 1973, aeth Foot ati i berswadio ASau Cymru o rinweddau'r adroddiad, ac i raddau helaeth gwrandawyd arno. Cyhoeddodd George Thomas, llefarydd yr wrthblaid ar Gymru, y byddai Cyngor Etholedig yng
FRANCIS, GWYN JONES (1930 - 2015), fforestwr Sweden yn Shotton, Sir y Fflint, Norbord ger Inverness, ac yn ddiweddarach y buddsoddiad at i mewn mwyaf erioed yn yr Alban, Caledonian Paper Mills yn Irvine dan berchnogaeth o'r Ffindir, dros un biliwn o bunnoedd o fuddsoddiad yn gyfan gwbl. Er mai effeithiolrwydd y sefydliad ac economeg galed oedd ei brif bethau bob amser, roedd Francis hefyd yn effro iawn i ochr feddalach coedwigaeth, a'r buddiannau

Search results

25 - 36 of 118 for "Alban"