Dictionary of Welsh Biography

THOMAS, MARGARET HAIG (1883 - 1958), swffragét, golygydd, awdur a gwraig fusnes Ganwyd Margaret Haig Thomas ar 12 Mehefin 1883 yn Bayswater, Llundain, yn unig blentyn i David Alfred Thomas (yn ddiweddarach Arglwydd Rhondda), diwydiannydd cyfoethog a gwleidydd Rhyddfrydol o Ysgubor-wen ger Aberdâr, a'i wraig Sybil Margaret (g. Haig, 1857-1941) a hanai o un o hen deuluoedd Gororau'r Alban. Roedd rhieni ei mam yn byw ym Mhlas Pen Ithon, sir Faesyfed, a byddai'r teulu Thomas yn
THOMAS, RONALD STUART (1913 - 2000), bardd a chlerigwr nodweddai'r byd natur a ddatgelwyd yn nysgeidiaeth Charles Darwin. Tua'r un adeg darganfu ddadleniad cyfatebol hynod nerthol o galedi bywyd cefn gwlad yng ngherdd fawr Patrick Kavanagh, The Great Hunger (1942), a bu hynny'n fodd iddo araf ollwng heibio ei ddarlun euraidd o fywyd 'Celtaidd' y werin yng Ngorllewin Iwerddon ac ar ynysoedd yr Alban. Aeddfedwyd ei ddawn ymhellach pan briododd Mildred (Elsi
WEBB, HARRI (1920 - 1994), llyfrgellydd a bardd rhyfel cafodd ei ddadfyddino i'r Alban lle arhosodd am sbel yn ansicr sut i symud ymlaen â'i fywyd. Dychwelodd i Gymru yn 1946 a chymryd swydd yng Nghaerfyrddin gyda Keidrych Rhys, sefydlydd y cylchgrawn Wales a'r Druid Press, a hyrwyddwr cynnar llenyddiaeth 'Eingl-Gymreig', fel y'i gelwid ar y pryd. Roedd Webb wedi dechrau sgrifennu barddoniaeth yn ystod y rhyfel, a chyhoeddwyd ei gerdd gyntaf yn 1949
WILLIAMS, DAVID REES (BARWN 1af OGMORE), (1903 - 1976), gwleidydd a chyfreithiwr llywodraethwr a gynrychiolai Gymru ar sefydliad y Gymanwlad am i'r llywodraeth wrthod sefydlu cangen yng Nghymru, fel yn yr Alban. Fel aelod o Bwyllgor yr Arwisgo, cariodd y goronig yn seremoni arwisgo Tywysog Cymru yn 1969. Mae casgliad o bapurau gwleidyddol yr Arglwydd Ogmore 1957-1976 yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, yn ogystal â chopi o'i gofiant anghyhoeddedig 'The Dedication of a Prince' (NLW Facs 621
WILLIAMS, Syr IFOR (1881 - 1965), Athro prifysgol, ysgolhaig wyddom am hanes y wlad a elwir heddiw yn ogledd Lloegr a deheudir yr Alban yn y chweched ganrif, ac felly y mae'n rhesymol credu fod brwydr Catraeth wedi ei hymladd tua'r flwyddyn 600, a bod cnewyllyn y ' Gododdin ' yn coffáu'r frwydr honno. Yr olaf o'r Cynfeirdd a drafodwyd gan Ifor Williams oedd Taliesin. Dangosodd fod bardd o'r enw wedi canu i frenhinoedd ym Mhowys ac yn yr hen Ogledd yn y chweched
WILLIAMS, JOHN (1792 - 1858), clerigwr, ysgolhaig, ac athro Winchester, ac yna yn ysgol Hyde Abbey, yn yr un gymdogaeth. Yn ystod y cyfnod hwn derbyniasai urddau eglwysig, ac yn 1820, wedi marw Eliezer Williams, cafodd gynnig bywoliaeth Llanbedr-Pont-Steffan gan yr esgob Burgess. Derbyniodd hi, a pharhau'r gwaith gwych a gychwynnwyd yn yr ysgol gan ei ragflaenydd. Er na ddewiswyd ef yn brifathro cyntaf Coleg Dewi Sant, anfonwyd ato nifer o ddisgyblion o'r Alban, ac
WILLIAMS, THOMAS (Gwilym Morganwg; 1778 - 1835), bardd syniadau Iolo, yn eu tro, yn fawr iawn eu dylanwad ar Gwilym Morgannwg, yntau. Ar tt. 7-8 o Llais Awen ceir can Gwilym Morgannwg, 'Heddwch', … ' ac a ddatganwyd yng Ngorsedd Morganwg ar y Maen Chwyf, ar yr ail Gyfadgyrch yn yr Alban Hefin, yn y flwyddyn 1814.' 'He and myself were initiated into the arcana of Druidism by my father,' medd ab Iolo, a geilw ef hefyd 'my only brother druid.' Yn y gyfrol arall
WOGAN family y brenin am ei wasanaeth yno ac yng Nghymru a'r Alban. Bu farw 1357. Ei orwyr, JOHN WOGAN (bu farw cyn 1420), ydoedd yr olaf o Woganiaid Pictwn yn y llinach agnatig. (2) Casgwîs. Hyd yn hyn ni phenderfynwyd y wir berthynas rhwng Woganiaid Picton a Chasgwîs. Bu teulu Casgwîs, tirfeddianwyr cefnog yn Neugleddau, yn flaenllaw ym mywyd lleol y cylch, yn enwedig yn y 15fed ganrif. Urddwyd nifer ohonyn
WYNDHAM-QUIN, WINDHAM THOMAS (4ydd IARLL DUNRAVEN yn yr urddoliaeth Wyddelig, ail FARWN KENRY yn y Deyrnas Unedig), (1841 - 1926), tirfeddiannwr a gwleidydd ym Morgannwg, sbortsmon ac awdur hunanreolaeth i Iwerddon yn 1886 am ei fod yn ei weld yn gyfystyr ag ymwahaniad, ond yr oedd yn gryf o blaid datganoli, gan ddadlau os oedd yn gweithio yn Ynysoedd y Sianel ac Ynys Manaw y byddai'n sicr o weithio mewn unedau mwy fel yr Alban a Chymru. Iwerddon oedd gofal mawr Dunraven yn ei flynyddoedd olaf. Bu'n gymorth i sicrhau pasio Deddf Tir Iwerddon yn 1903, a'r flwyddyn wedyn ymunodd á landlordiaid
YATES, WILFRID NIGEL (1944 - 2009), archifydd a hanesydd unfed ganrif ar bymtheg hyd y 1960au, ar ddiwygio eglwysig, gwleidyddiaeth a'r gymdeithas ehangach, litwrgi ac adeiladau eglwysig, pwnc yr oedd wedi dod yn brif awdurdod Ewrop arno, gan gwmpasu'r Alban ac Iwerddon yn ogystal â Lloegr a Chymru, a gadawodd dri llyfr i'w cyhoeddi wedi ei farwolaeth. Yn ychwanegol i'w waith ei hun gwasanaethodd yn gyfarwyddwr ymchwil y brifysgol, ac fe'i penodwyd hefyd yn

Search results

109 - 118 of 118 for "Alban"