Dictionary of Welsh Biography

WILLIAMS, ABRAHAM (Bardd Du Eryri; 1755 - 1828) Ganwyd yn Cwmglas Mawr, Llanberis. Rhoes ei dad, Thomas Williams, ef yn ysgol John Morgan, curad Llanberis, am gyfnod; yr oedd 'Dafydd Ddu Eryri' yno yr un pryd. Bu dau gurad arall cyn hynny yn Llanberis yn ieuenctid Abraham Williams, sef Dafydd Ellis ('Person Criceth ' wedi hynny), a fu yno o 1764 i 1767, ac Evan Evans ('Ieuan Brydydd Hir'), a fu yno am ran o'r flwyddyn 1771. Trwyddynt hwy y
WILLIAMS, ALICE HELENA ALEXANDRA (ALYS MEIRION; 1863 - 1957), llenor, artist a gwirfoddolwraig les . Ymhlith aelodau'r adran Gymreig fywiog yr oedd un o ffrindiau Alice Williams, y nofelydd Berta Ruck, a ymunodd yn llawen yn hwyl y dramâu amatur. Parhaodd Williams i baentio, gan gynnal arddangosfeydd bob blwyddyn yn y Forum a llefydd eraill, ac arhosodd yn driw iawn i SyM Deudraeth. Pan werthwyd Castell Deudraeth a'r ystad i'w nai, Clough Williams-Ellis, yn 1931, cadwodd ei theulu Borth-wen, tŷ yn
WILLIAMS, DANIEL (1643? - 1716), diwinydd Presbyteraidd a chymwynaswr i Ymneilltiaeth hollti hen gynulleidfa enwog Wrecsam. Yn eu dicter at ymosodiadau Thomas Edwards o'r Rhual ar Daniel Williams, ymadawodd Presbyteriaid Wrecsam â'r gynulleidfa, a ffurfio'r 'New Meeting'; Daniel Williams a gododd dŷ cwrdd iddynt yn Chester-Street, a gwaddolodd hwy yn ei ewyllys. A gellir ystyried 'dadl Henllan Amgoed' (gweler dan 'Jeremy Owen') yn ganlyniad arall.
WILLIAMS, DAVID (1877 - 1927), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac athro coleg Ganwyd 4 Mai 1877 yng Nghaergybi, yn fab i Eliezer ac Elizabeth Williams. Darllenasai ei dad (bu farw 1914), brodor o Sir y Fflint, a oedd yn saer coed ac yn flaenor yn ei eglwys, lawer o ddiwinyddiaeth, ac yr oedd ganddo grap ar Roeg. Cadw siop a wnai'r fam (bu farw 1923). Aeth y mab i ysgolion Caergybi, Biwmaris a Chroesoswallt (tan Owen Owen, 1850 - 1920. Yna aeth i goleg y Brifysgol
WILLIAMS, DAVID PRYSE (Brythonydd; 1878 - 1952), gweinidog (B), llenor, a hanesydd Presbyteraidd Caerfyrddin wrth draed M.B. Owen (1875 - 1949. Symudodd yn 1913 i Philadelphia, Abertawe (gan dreulio ysbaid fer yn ystod Rhyfel Byd I gyda'r Y.M.C.A. yn swydd Gaint), ac oddi yno yn 1920 i Libanus, Treherbert, lle'r arhosodd weddill ei oes yn uchel ei barch a'i ddylanwad. Gartref y bwriodd ei fywyd hyd at ei 30 oed, yn llenydda ac eisteddfota ac yn chwilota hanes y darn gwlad sy'n ymestyn o
WILLIAMS, DAVID REES (BARWN 1af OGMORE), (1903 - 1976), gwleidydd a chyfreithiwr yr haf, ac i nodi canlwyddiant geni Syr Owen Edwards. Ni fedrai'r Arglwydd Ogmore Gymraeg yn blentyn, ond dysgodd yr iaith yn oedolyn, a daeth yn gefnogwr cryf i'r iaith; yr oedd yn gadarn ei gefnogaeth i Ddeddf yr Iaith Gymraeg 1967. Yr oedd y Fonesig Ogmore hefyd yn weithgar yn nigwyddiadau Cymry Llundain, ac yn gyfrannnogwraig frwd i'r 'ladies' circle' yng Nghanolfan Cymry Llundain. Siaradai'r
WILLIAMS, EDWARD (1750 - 1813), diwinydd ac athro Annibynnol Ganwyd 14 Tachwedd 1750 yn Glanclwyd (rhwng Dinbych a Bodfari) hendref ei deulu am ganrif a hanner cyn hynny; mab i Thomas ac Anne Williams. Eglwyswyr oedd y rhieni, a bwriedid iddo gynnig am urddau, felly anfonwyd ef i ysgol ramadeg Llanelwy ac wedyn i Dderwen, i gael hyfforddiant gan offeiriad y plwyf hwnnw - David Ellis mae'n debyg. Diffygiodd awydd am urddau, a thybiwyd y gwnâi gyfreithiwr
WILLIAMS, EVAN (1749 - 1835), llyfrwerthwr a chyhoeddwr llyfrau . Williams, A Treasury of Knowledge). Y flwyddyn wedyn gwelir enw E. Williams gyda J. Owen fel cyhoeddwyr W. Owen Pughe, The Heroic Elegies of Llywarch Hen. Llyfrau pwysig eraill y dechreuwyd eu cyhoeddi gan y ddau frawd a'u gorffen gan E. Williams ei hun, yw William Owen Pughe, A Welsh and English Dictionary, 1793-1803, a The Cambrian Register, 1795-1818. Yn ail gyfrol y Cambrian Register, a ymddangosodd
WILLIAMS, Syr GLANMOR (1920 - 2005), hanesydd Crawshay, y meistri haearn. Cafodd y cyfan o'i addysg trwy gyfrwng y Saesneg, ond gan ei fod am flynyddoedd yn ystyried gyrfa gweinidog gydag enwad y Bedyddwyr, astudiodd y Gymraeg yn y chweched dosbarth, gyda Saesneg a Hanes. Cafodd yrfa ddisglair yn yr ysgol a dyfarnwyd iddo Ysgoloriaeth y Wladwriaeth, Ysgoloriaeth Merthyr ac Ysgoloriaeth Owen M. Edwards, a'r rheini yn ei alluogi i astudio yng Ngholeg
WILLIAMS, GRIFFITH (Gutyn Peris; 1769 - 1838), bardd . Ysgrifennodd lawer o gywyddau a chaneuon a'u cyhoeddi yn y cyfnodolion, a chyhoeddodd lyfr o'i weithiau o dan y teitl Ffrwyth Awen yn 1816. Ystyrid ef y pwysicaf o 'gywion' ' Bardd Du Eryri,' ond ychydig o ddim y gellid ei ystyried yn farddoniaeth a gyfansoddodd er iddo ennill gwobr y Gwyneddigion am ei awdlau ar ' Goronwy Owen ' a ' Jubilee George III ' yn 1803 a 1810. Bu farw 18 Medi 1838, a chladdwyd ef
WILLIAMS, GRIFFITH (1824 - 1881), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, ac awdur briodi (cafodd deulu niferus) ac i gadw siop. Ordeiniwyd ef yn 1857. Cofir ef yn bennaf am ei ffraethineb dihysbydd. Sgrifennai hefyd yn ddiddorol iawn yn y cyfnodolion, a chyhoeddodd dri llyfr: Cofiant y Parch. Richard Humphreys, Dyffryn, 1873; Yr Hynod William Ellis, Maentwrog, 1875 (hanes hen flaenor); a Bwthyn fy Nhaid Oliver, 1880, ail arg. 1904. Bu farw 23 Hydref 1881, a chladdwyd ym mynwent
WILLIAMS, GRIFFITH JOHN (1892 - 1963), Athro prifysgol ac ysgolhaig Cymraeg drefnwyr Eisteddfod Genedlaethol Caernarfon, 1921, bennu'n destun y prif draethawd un agwedd benodol ar waith Iolo, sef ei gysylltiad â'r un-ar-bymtheg o gywyddau a gynhwyswyd yn ' Y Chwanegiad ' i Barddoniaeth Dafydd ab Gwilym (1789). Dyma'r cywyddau a anfonasai Iolo i Lundain at Owen Myfyr a William Owen-Pughe, golygyddion y llyfr, gan honni iddo eu copïo o hen lawysgrifau a ddiogelwyd ym Morgannwg. Y

Search results

949 - 960 of 1037 for "Ellis Owen"