Dictionary of Welsh Biography

ROWLANDS, ELLIS - see ROWLAND, ELLIS
ROWLANDS, HENRY (1655 - 1723), hynafiaethydd Archæologia Cambrensis 1846-9. Bwriad yr awdur oedd cynnwys holl hynafiaethau'r sir, ond rhan yn unig a gwplawyd. Mewn un o'i lythyrau (N.L.W. Plas Gwyn MS. 105) cyfeiria Rowlands at ail argraffiad o'i lyfr ar ffosilau, ond nid oes wybodaeth amdano. Ei brif waith oedd Mona Antiqua Restaurata, a gyhoeddwyd yn Nulyn yn 1723 ac ail argraffiad ohono yn 1766 dan olygiaeth y Dr. Henry Owen. Rhestrir prif
ROWLANDS, JOHN (Giraldus; 1824 - 1891), achyddwr a hynafiaethydd ei alw yn 'Brutus Bach' am fod ei arddull yn debyg i eiddo David Owen, 'Brutus'. Yn 1848 aeth i'r coleg hyfforddi athrawon newydd yng Nghaerfyrddin lle y daeth i sylw Harry Longueville Jones. Ei ysgol gyntaf oedd un Llangynnwr yn 1850. Symudodd i Landybïe yn 1851, ac oddiyno i Lanelli a Dinas Powys. Yn niwedd 1864 aeth i Cheltenham yn ysgrifennydd Cymreig i Syr Thomas Phillipps, dros yr hwn y
RUSBRIDGE, ROSALIND (1915 - 2004), athrawes ac ymgyrchydd heddwch Mhrifysgol Rhydychen. Priododd Ewart Rusbridge (1917-1969), gŵr gradd o Rydychen gyda dosbarth cyntaf dwbl mewn cerddoriaeth a chlasuron, yn 1942. Roedd y ddau'n Fedyddwyr selog a bu iddynt gwrdd trwy gyfarfodydd y Bedyddwyr yn y brifysgol. Roedd Ewart yntau'n heddychwr yn ystod y rhyfel. Bu iddynt fabwysiadu dau blentyn, Paul Ingli Rusbridge (ganwyd 1952) a Stella Faith Ellis (ganwyd 1955). Dychwelodd
SALESBURY, WILLIAM (1520? - 1584?), ysgolhaig a phrif gyfieithydd y Testament Newydd Cymraeg cyntaf ., 1885-6, 51-81. Bu dull 'ffonetaidd' Salesbury o sillafu geiriau Saesneg (modd y gallai'r Cymro ddysgu eu cynanu'n gywir) yn gryn help i ymchwil i'r modd y cynenid yr iaith Saesneg yn y 16eg ganrif - gweler e.e. A. J. Ellis, Early English Pronunciation, 744-88. William Salesbury oedd Cymro mwyaf dysgedig ei oes: medrai Hebraeg, Roeg, a Lladin yn ogystal â rhai ieithoedd diweddar, ac yr oedd yn hyddysg
SALUSBURY family Rug, Salusbury, Llewenni ('Syr John y Bodiau'), a bu farw yn 1580 gan adael y stad i'w fab hynaf, Syr ROBERT SALUSBURY (bu farw 1603), a briododd Elinor, merch Syr Henry Bagnall, Plas Newydd, Môn, ac a fu'n aelod seneddol tros sir Ddinbych, 1586-7, a sir Feirionnydd, 1588-9. Aeth dau o'i frodyr, y capten JOHN SALUSBURY a'r capten OWEN SALUSBURY, i ymladd fel gwirfoddolwyr yn y rhyfeloedd ar y Cyfandir; buont â
SALUSBURY family Llewenni, Bachygraig, (1567 - 1612), a etifeddodd y stad ar ei ôl. Ymaelododd John yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 24 Tachwedd 1581, pan yn 14 oed, ac ym mis Rhagfyr 1586 priododd Ursula Stanley, merch anghyfreithlon Henry Stanley, iarll Derby. Ceir ei hanes yn ymladd 'duel' â'i gâr, y capten Owen Salusbury, Holt, yng Nghaer, Mawrth 1593, ac wedi clwyfo Owen yn dianc rhag y gyfraith. Ni wyddys i sicrwydd beth oedd wrth wraidd
SAMUEL, EDWARD (1674 - 1748), clerigwr, bardd, ac awdur , 1731) - trosiad o ddau waith, y naill gan Peter Nourse a'r llall gan William Wake, archesgob Caergaint. Ceir ffacsimile o lythyr a ysgrifennodd, 1 Mawrth 1703/4, at Edward Lhuyd yn R. Ellis, Facsimiles of Letters of Oxford Welshmen.
SAUNDERS, SARA MARIA (1864 - 1939), efengylydd ac awdur subject,' datganiad a ategid yn y Cenhadwr yn 1924, lle dywedir, 'Ganddi hi, ond odid, y mae'r llyfrgell genhadol oreu yng Nghymru.' Fel un â'r holl wybodaeth ar flaen ei bysedd, cyhoeddodd S.M.S. A Bird's Eye View of Our Foreign Fields (Caernarvon: Calvinistic Methodist Book Agency, 1919) ac fe'i cyfieithwyd gan W. T. Ellis, a'i gyhoeddi o dan y teitl Rhamant Ein Cenhadaeth Dramor, (Caernarfon
SCOTT-ELLIS, THOMAS EVELYN (8fed BARWN HOWARD DE WALDEN, 4ydd BARWN SEAFORD), (1880 - 1946), tir-feddiannwr, awdur, a noddwr y ddrama a cherddoriaeth, &c. oedd yr Arglwydd Howard de Walden yn disgyn o John Ellis (a oedd yn aelod o deulu yn byw yn ymyl Wrecsam ac a aeth i Jamaica yn ystod teyrnasiad Charles II) yn llyfrau Burke, Debrett, ac eraill ar y bendefigaeth; ychwanegwyd yr enw Scott gan yr Arglwydd Howard yn 1917. Priododd, 1912, Margherita Dorothy, merch Charles van Raalte a bu iddynt 6 o blant. Er nad yng Nghymru yr oedd seddau'r teulu bu'r
SCOURFIELD, Syr JOHN HENRY (1808 - 1876), awdur Ganwyd yn 1808, mab Owen Philipps, Williamston, gerllaw Neyland, Sir Benfro, a'i wraig Elizabeth Anne Scourfield, Moat, Sir Benfro. Cafodd ei addysg yn ysgol Harrow a Choleg Oriel, Rhydychen. Bu'n siryf Sir Benfro, 1833, yn aelod seneddol dros Hwlffordd, 1852-68, a thros sir Benfro, 1868-76. Priododd, 1845, Augusta Lort Philipps, Lawrenny, Sir Benfro, a bu iddynt ddau fab. Pan etifeddodd, 1862
SEEBOHM, FREDERIC (1833 - 1912), hanesydd, bancer wrth ei alwedigaeth a Chrynwr yn ei broffes grefyddol wyrthiol felly a chofio 'sychder' ei bwnc. Erbyn heddiw (gweler e.e. ymdriniaeth T. P. Ellis) gwelir i Seebohm roi gormod pwys ar swydd y 'pencenedl' yn y cyfreithiau Cymreig - agwedd 'batriarchaidd' (fel y credai ef) yr hen fywyd cymdeithasol yng Nghymru. Ni lwyddodd chwaith i ddelio'n foddhaol â dadfeiliad a thrawsnewidiad yr hen drefn gymdeithasol. Ar gyfrif ei safle fel awdurdod ar hanes cynnar tir

Search results

865 - 876 of 1037 for "Ellis Owen"