Dictionary of Welsh Biography

GRUFFYDD ap IEUAN ap LLYWELYN FYCHAN (c. 1485 - 1553), bardd ac uchelwr Mab Ieuan ap Llywelyn Fychan. Yr oedd yn byw yn Llannerch, Llewenni Fechan, gerllaw Llanelwy. Cyhoeddodd J. C. Morrice Detholiad o Waith Gruffydd ab Ieuan ab Llewelyn Vychan a gasglwyd o wahanol lawysgrifau yn y British Museum (Bangor, 1910) a rhoes beth o hanes y bardd; ceir cyfeiriadau at lawysgrifau eraill yn y llyfryddiaeth. Ceir gan T. A. Glenn yn ei lyfr a enwir The Family of Griffith of
GRUFFYDD LLWYD Syr (d. 1335), arwr traddodiadol gwrthryfel tybiedig Cymreig yn 1322 Gorffennaf 1335. Ei fab Ieuan oedd ei aer. Yn ôl yr achau Cymreig bu iddo hefyd, o'i briodas â Gwenllian, merch Cynan ap Maredudd, saith o ferched.
GRUFFYDD, IEUAN - see GRUFFYDD, JEREMY
GRUFFYDD, JEREMY (fl. tua chanol y 17eg ganrif), bardd
GUTUN OWAIN, uchelwr flynyddoedd rhwng 1484 a 1498. Canodd hefyd gywyddau ac awdlau i ddau o abadau Llanegwestl, sef Sion ap Rhisiart a'i olynydd Dafydd ab Ieuan ab Iorwerth. Nid oes hysbysrwydd pryd y dyrchafwyd y naill na'r llall i'r abadaeth, ond gwyddys i dymor Dafydd ddyfod i ben pan gysegrwyd ef yn esgob Llanelwy yn 1500, ac wrth olrhain ei ach mewn llyfr achau cyfeirir ato gan y bardd fel 'Esgob.' Ysgrifennwyd y llyfr
GWERFUL MECHAIN (1462? - 1500), bardd Werful Mechain y farddes y canodd Guto'r Glyn. Pa fodd bynnag, ni wyddys ond y nesaf peth i ddim amdani. Un yn canu yn ôl ffansi'r foment oedd Gwerful Mechain; canodd gywydd gwych i'r Iesu yn ei ddioddefaint; lluniodd ambell englyn trawiadol, cynhyrfodd wrth wragedd eiddigus a beirdd gwawdlyd cyffelyb, fel Ieuan Dyfi, Llywelyn ap Gutun, a hynny'n finiog-fras hefyd.
GWILYM ap IEUAN HEN (fl. c. 1440-80), bardd nad oes dim o hanes ei fywyd yn aros, er bod llawer o'i farddoniaeth i'w chael mewn llawysgrifau. Yn ei phlith ceir cywyddau i Fair Forwyn (NLW MS 6681B (381)), ac i Bedair Merch y Drindod (NLW MS 1578B (71)); cywyddau serch (Gwysaney MS 25 (201)); NLW MS 5269B (211)), Wynnstay MS. 6 (170)); cywydd i Gruffudd ap Nicolas o Ddinefwr (NLW MS 6511B (194b)), Dafydd ab Ieuan ab Owain o Gaereinion
HALL, AUGUSTA (Arglwyddes Llanofer), (Gwenynen Gwent; 1802 - 1896), noddwraig diwylliant a dyfeisydd y wisg genedlaethol Gymreig Cymraeg yn eglwys Llanofer, a sicrhaodd fod y Gymraeg yn cael ei dysgu yn nwy ysgol Llanofer. Er mwyn hybu addysg Gymraeg noddodd y Welsh Collegiate Institution yn Llanymddyfri o adeg ei sefydlu ym 1847, cynorthwyodd Evan Jones (Ieuan Gwynedd) yn ei waith o gychwyn y cylchgrawn merched Y Gymraes, a rhoddodd gefnogaeth ariannol i Daniel Silvan Evans pan oedd yn paratoi ei eiriadur aml-gyfrol. Gan gyfuno
HARRI MASTR (fl. 15fed ganrif), bardd yn ei phlith gywyddau ymryson â'r bardd Ieuan Tew. Bu dau ymryson rhyngddynt; cychwynnwyd y naill gan Ieuan pan ganodd gywydd serch i rywun, ac yntau, yn ôl Mastr Harri, yn hen ŵr; Mastr Harri a ddechreuodd yr ail drwy gyhuddo Ieuan o fynd â mwy na'i ran o ŷd degwm.
HARRIES, DAVID (1747 - 1834), cerddor a hynafiaethydd henwogodd fel cerddor oedd ei anthem ' Par imi wybod dy ffyrdd,' a fu yn boblogaidd hyd at ddechrau'r 20fed ganrif. Trefnwyd yr anthem gan ' Ieuan Gwyllt,' ac ymddangosodd yn Y Cerddor Cymreig, rhif. 82-3, ac yn Llyfr Anthemau a Salm-donau (' Alaw Ddu '). Yn 1824 symudodd i fyw at ei ferch i Garno, Sir Drefaldwyn, ac yno y bu hyd ei farwolaeth, 6 Ionawr 1834. Claddwyd ef ym mynwent eglwys Carno.
HARRIES, HYWEL (1921 - 1990), athro celf, arlunydd, cartwnydd gilydd rai portreadau, yn eu plith E. G. Bowen, E. D. Jones a rhai o'i gydnabod. Datblygodd yn ddarluniwr cylchgronau (rhai Urdd Gobaith Cymru yn arbennig) a llyfrau (gan gynnwys Llyfr Eiry (1955), gwaith ei chwaer Lilian Rees, mam y caligraffydd Ieuan Rees) a lluniodd ugeiniau o siacedi llwch i amryw o gyhoeddwyr. Yn y Llu Awyr yn y 1940au y darganfu ei ddawn darlunio doniol. Ymroes i astudio ac i
HARRIS, JOHN RYLAND (Ieuan Ddu; 1802 - 1823) Ganwyd 12 Rhagfyr 1802 yn Abertawe, mab i ' Gomer.' Dysgodd argraffu gyda D. Jenkin. Pan fethodd Jenkin sicrhaodd ' Gomer ' ei swyddfa i'w fab. O 1816 ymlaen ' Ieuan ' a gysodai'r cwbl, a'r tad wedi oriau'r ysgol yn cywiro'r proflenni. Er mwyn dysgu'r ieithoedd clasur cai wersi preifat oddeutu 1822, a mynychai Goleg Hamsworth gerllaw. Ysgrifenasai Cymorth i Chwerthin cyn ei fod yn 12 oed, a'i ail

Search results

73 - 84 of 330 for "Ieuan"