Dictionary of Welsh Biography

RHYS ap TEWDWR (d. 1093) Wyr Cadell ab Einion ab Owen ap Hywel Dda. Cymerth lywodraeth Deheubarth i'w ddwylo yn 1075 ar farw ei gyfyrder, Rhys ab Owain ab Edwin. Yn 1081 cymerwyd y llywodraeth oddi arno gan Garadog ap Gruffydd, eithr yn nes ymlaen yn y flwyddyn honno, gyda chymorth Gruffydd ap Cynan, fe'i cadarnhawyd mewn meddiant ohoni ar ôl brwydr bwysig Mynydd Carn. Yn yr un flwyddyn aeth William y Concwerwr ar daith
RHYS BRYCHAN (fl. c. 1500), bardd Y mae 27 o gerddi o'i waith ar gael mewn llawysgrifau, yn eu plith awdl a marwnad i Rosser Fychan o Dalgarth, awdl foliant i Lewis ap Risiart Gwyn o'r Fan, a cherddi i Einion Fychan o'r Tywyn, Watkin Fychan o Dreffylip, Syr Morgan ap Syr Sion Farchog o Dredeigr, William Herbert, ac eraill. Ceir y rhan fwyaf o'i waith yn y llawysgrifau canlynol: NLW MS 970E (177, 184), NLW MS 6511B (37, 129), NLW
RHYS GOCH ap RHICCERT Yr unig wybodaeth ddilys yw'r hyn a geir mewn achau (e.e. Peniarth MS 178), sef bod gwr o'r enw hwn yn wyr i Einion ap Collwyn a oedd yn byw ym Morgannwg adeg y goresgyniad Normanaidd, a'i fod yn un o hynafiaid Rhys Brydydd o Lanharan a'r beirdd enwog eraill o'r un llinach, megis Lewys Morgannwg. Yn y Iolo MSS., 1848, 228-51, priodolir iddo 20 o gerddi, a honnai ' Iolo Morgannwg ' iddo eu cael
RHYS PENNARDD (fl. c. 1480), bardd y dywedir amdano ei fod yn ŵr naill ai o Gonwy neu o Glynnog yn Sir Gaernarfon; dywedir ei gladdu yn Llandrillo, Sir Feirionnydd. Ceir nifer o'i gerddi mewn llawysgrifau, ac yn eu plith gywyddau i Elisau ap Gruffudd ab Einion o'r Plas yn Iâl, Gruffudd Fychan ap Hywel ap Madog a Rhys ap Hywel ap Madog o Dalhenbont, Hywel Ddu o Fôn a'i wraig Mallt, a hefyd i Wiliam, cwnstabl Aberystwyth. Canodd
RICHARDS, WILLIAM LESLIE (1916 - 1989), Ysgolhaig, athro, bardd a llenor addysg. Yr oedd yn gyfrannwr cyson i gylchgronau cenedlaethol, megis Y Llenor, Llên Cymru, Taliesin, Y Traethodydd, Y Genhinen, Yr Efrydydd, Yr Einion a Blodau'r Ffair. Bu'n feirniad eisteddfodol amlwg, gan gynnwys bod yn feirniad cystadleuaeth y goron yn Eisteddfod Genedlaethol Aberteifi yn 1976. Bu'n aelod o gymdeithasau cenedlaethol, yn cynnwys Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion ac Undeb Awduron
ROBERTS, ROBERT (Y Sgolor Mawr; 1834 - 1885), clerigwr a llenor Ganwyd 12 Tachwedd 1834, mab Owen Roberts a Mary ei wraig, o'r Hafod Bach, Llanddewi, sir Ddinbych. Aeth i'r Bala at Lewis Edwards yn 1847 am beth addysg, ac yna i sir Fôn yn athro preifat (1849-51) cyn mynd i'r coleg hyfforddi yng Nghaernarfon. Ar ôl dwy flynedd yno, bu'n dysgu yng Nghastell Caer Einion, Llanllechid (1853), Amlwch, a Rhuthyn (1855), ac yna aeth i Goleg S. Bees (Awst 1857) i
SEIRIOL (c. 500 - c. 550), abad cyntaf a sylfaenydd eglwys Penmon mab Owain Danwyn ab Einion Yrth ap Cunedda Wledig, ac felly'n gyfyrder i'r brenin Maelgwn Gwynedd ac o gydoedran ag ef. Yn ôl traddodiadau Môn, yr oedd yn gyfaill agos i Gybi Sant. Seiriol ydoedd prif sant ardal Dindaethwy ym Môn, a hefyd Penmaenmawr yn Arfon; 1 Chwefror ydoedd ei ddydd gŵyl yn ôl y calendrau cynharaf.
THOMAS ab EINION - see THOMAS TEIFI
THOMAS TEIFI (fl. 16eg ganrif), bardd
THOMAS, THOMAS (1804 - 1877), clerigwr Ganwyd 7 Hydref 1804, mab John Thomas o Lanfihangel-y-Creuddyn, Sir Aberteifi. Cafodd ei addysg yn Ystrad Meurig ac ymaelododd ym Mhrifysgol Rhydychen o Goleg Iesu, 29 Mawrth 1824. Graddiodd yn 1827, ac ar ôl bod yn athro yn Lerpwl am flwyddyn ordeiniwyd ef yn ddiacon gan yr esgob Luxmoore o Lanelwy, 20 Gorffennaf 1828, a'i drwyddedu i Lanfair Caer Einion. Derbyniodd urddau offeiriad, 26
TUDUR ALED (fl. 1480-1526), bardd bardd yn perthyn i Lwydiaid y Chwibren, cainc o deulu Llwydiaid Hafod Unnos a olrheiniai eu hachau i Hedd Molwynog (neu Ab Alunawg), pennaeth un o bymtheg llwyth Gwynedd (op. cit., I, iv, 35), a gallai ymffrostio ei fod yn uchelwr. Honnai berthynas â Dafydd ab Edmwnd, ' ewythr o waed ' (op. cit., I, lxx, 29), ac â Gwenhwyfar, ferch Rhys ab Einion a gwraig Robert Salbri o Lanrwst (op. cit., I, iv, 38
TUDUR PENLLYN (c. 1420 - c. 1485-90), bardd (canodd gywydd moliant i'r gwron hwn rhwng 1461 a 1468 pan oedd yn cynnal Castell Harlech gyda Dafydd ab Ieuan ab Einion yn erbyn plaid Edward IV); Rheinallt ap Gruffydd o'r Wyddgrug (canodd awdl i ddialedd yr uchelwr hwn ar wŷr Caer pryd y lladdwyd Robert Byrne, maer Caer; bu farw Rheinallt naill ai yn 1465 neu yn 1466); a Dafydd Siencyn o Nanconwy, un o ffyddloniaid Siasbar Tudur a Harri o Ritsmwnd, a

Search results

73 - 84 of 95 for "Einion"