Dictionary of Welsh Biography

RICHARDS, HENRY BRINLEY (1819 - 1885), cerddor Morgannwg, 1834, enillodd ar gyfansoddi amrywiadau ar yr alaw Gymreig, 'Llwyn Onn,' gyda chanmoliaeth gan 'Bardd Alaw,' y beirniad. Parodd hyn iddo roddi i fyny y bwriad o fynd yn feddyg, a chyflwynodd ei holl amser i gerddoriaeth. Cafodd y dug Newcastle yn noddwr, ac anfonwyd ef i'r Academi Gerddorol Frenhinol. Yn 1835 enillodd ysgoloriaeth y brenin, ac enillodd hi drachefn yn 1837. Ar anogaeth ei noddwr
ROBERTS, JOHN (Alaw Elwy, Telynor Cymru; 1816 - 1894), cerddor o flaen y frenhines yn Portsmouth, 1834, ac yn Winchester ddwywaith (1835), yn 1847 o flaen y dug Constantine o Rwsia (yn Aberystwyth), a brenin Belgium (yn Abertawe, 1848). Dysgodd naw o'i blant i ganu'r delyn, y ffidil, a'r ffliwt, a rhoesant gyngerdd o flaen y frenhines yn y Pale, Llandderfel, yn 1889. Rhoddodd heibio y ffugenw 'Alaw Elwy,' ac yn arwest farddol Glan Geirionydd urddwyd ef gan
ROBERTS, LEWIS (Eos Twrog; 1756 - 1844), cerddor Ganwyd 9 Mawrth 1756 yn Llandecwyn, Sir Feirionnydd. Gwehydd ydoedd wrth ei alwedigaeth. Wedi ymbriodi â merch ffermdy'r Plas, Llandecwyn, symudodd i fyw i dyddyn o'r enw Penyglannau, ym mhlwyf Maentwrog. Yr oedd yn delynor a ffidler enwog, ac ystyrid ef y datgeiniad gyda'r delyn gorau yn y wlad. Gallai ganu bob hydau o benillion ar unrhyw alaw a genid ar y delyn, ond ei hoff fesur oedd y cywydd
ROBERTS, RICHARD (Y Telynor Dall; 1769 - 1855) Gan fod John Parry ('Bardd Alaw'), yn cyfeirio ato yn 1808 fel telynor da iawn a fuasai'n casglu gwaith y beirdd ers blynyddoedd dylid derbyn 1769, y dyddiad a rydd R. Griffith yn Cerdd Dannau fel blwyddyn ei eni. Dywed 'Meurig Idris' iddo gael ei eni yn Ardudwy, Meirionnydd, ond dywed John Parry ('Bardd Alaw') mai yng Nghefn Mein, Llŷn, y ganwyd ef. Collodd ei olwg yn 8 oed mewn canlyniad i
THOMAS, THOMAS LLEWELYN (1840 - 1897), ysgolhaig, athro ac ieithydd Brinley Richards alaw ar ei chyfer. Ym mis Mawrth 1872 etholwyd Llewelyn Thomas, yn wyneb cystadleuaeth glòs, yn gymrawd o'i hen goleg. Arhosodd yn y swydd hon am chwarter canrif yn dysgu a chyfarwyddo to ar ôl to o fyfyrwyr fel caplan Cymraeg y coleg (1873-60), uwch diwtor, is-brifathro o 1882 hyd 1897 a darllenydd Cymraeg. Fe'i cyfrifid yn diwtor hynod o boblogaidd. Gweithredodd fel arholwr y
WILIAM ALAW (fl. c. 1535), bardd uchelwyr
WILLIAMS, BENJAMIN MORRIS (1832 - 1903), cerddor Parch. John Jones, Talysarn. Symudodd i Ruthyn at Isaac Clarke yr argraffydd, a chysododd Gems of Welsh Melody ('Owain Alaw'). O Ruthyn aeth i Lundain at John Curwen a'i Fab i gysodi cerddoriaeth yn solffa. Gwasnaethodd hefyd yn swyddfeydd Gee, Dinbych; Isaac Jones, Treherbert; a'r Genedl Gymreig yng Nghaernarfon. Enillodd yn eisteddfod genedlaethol Ruthyn am ' Drefniant o Alawon Cymreig iSeindorf
WILLIAMS, DAVID (Alaw Goch; 1809 - 1863), perchennog pyllau glo ac eisteddfodwr nyffryn Rhondda Fawr - sylwer ar yr enw - ac yn Miskin Manor. Serch iddo ddyfod yn gyfoethog parhaodd, ' Alaw Goch ' yn glos ei gyswllt â'r dosbarth gweithiol; mynychai eisteddfodau lleol y werin gan lywyddu ynddynt. Prydyddai ei hunan a daeth yn boblogaidd gan gael ei hoffi gan bawb. Rhoes lawer o gymorth ariannol i'r mudiad i gynnal yr eisteddfod genedlaethol bob yn ail flwyddyn â'i gilydd yng
WILLIAMS, GWILYM (1839 - 1906), barnwr Ganwyd yn Nhrecynon, Aberdâr, mab David Williams ('Alaw Goch') ac Ann, chwaer William Morgan (1819 - 1878). Cafodd ei addysg yn ysgol ramadeg y Bont-faen, y Normal College, Abertawe, ac yn Ffrainc. Derbyniwyd ef yn fargyfreithiwr (o'r Inner Temple) yn 1863, a'r un flwyddyn, ar farw ei dad, daeth yn dirfeddiannwr cyfoethog fel perchennog stad Miscyn, Sir Forgannwg, a'i mwynau. Wedi i apêl gael ei
WILLIAMS, MARIA JANE (Llinos; 1795 - 1873), casglwr llên gwerin a cherddor Crofton Croker, i atodiad ar ddiwedd y gyfrol. Hyrwyddwyd rhai o'r alawon a gasglwyd gan Maria Jane Williams i statws cenedlaethol, wedi eu trefnu ar gyfer parlwr a llwyfan, drwy eu cynnwys yn The Welsh Harper being an extensive collection of Welsh music gan John Parry (Bardd Alaw) ym 1838, ac yn y pedair cyfrol o alawon Cymreig wedi eu trefnu i'r delyn a gyhoeddwyd gan John Thomas (Pencerdd Gwalia
WILLIAMS, MARIA JANE (Llinos; 1795? - 1873), cerddor , dyfarnwyd hi yn orau am drefniant i bedwar llais o unrhyw alaw Gymreig, ac enillodd wobr arglwyddes Llanofer am y casgliad gorau o alawon Cymreig. Yn 1844 dug allan y casgliad dan yr enw The Ancient National Airs of Gwent and Morgannwg. Cynorthwyodd ' Bardd Alaw ' i ddwyn allan y Welsh Harper, ac ymgynghorodd ' Pencerdd Gwalia ' a hi, cyn cyhoeddi ei ddwy gyfrol o alawon Cymreig. Trigai ym mlynyddoedd
WILLIAMS, THOMAS (Brynfab; 1848 - 1927), llenor ac amaethwr iddo bensiwn sifil y Llywodraeth. Efe ydoedd un o arweinwyr 'Clic y Bont,' sef y clwb awen a chân ym Mhontypridd y perthynai 'Carnelian,' 'Glanffrwd,' 'Dewi Alaw' ac eraill iddo. Cymeriad gwreiddiol iawn oedd 'Brynfab' ac yn batrwm o'r hen ddiwylliant gwerinol Cymraeg.

Search results

61 - 72 of 73 for "Alaw"