Dictionary of Welsh Biography

ROBERTS, RICHARD (GWYLFA; 1871 - 1935), gweinidog gyda'r Annibynwyr, a bardd ; sgrifennodd lawer i'r cyfnodolion; bu'n olygydd Y Diwygiwr (1906) yn un o olygyddion Y Dysgedydd (1912-4), ac yn unig olygydd iddo (1931-3). Golygodd waith Rhys J. Huws yn 1932; a chyhoeddodd yn 1912 ddwy gyfrol o'i ysgrifau. Yr oedd yn bryddestwr llwyddiannus; cafodd goron yr eisteddfod genedlaethol ddwywaith (Ffestiniog 1898, a Chaerdydd, 1899), ac yr oedd yn ail orau yn Abertawe, 1907. Cyhoeddodd yn 1898
ROBERTS, THOMAS (1835 - 1899), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Winifred, merch i'r Parch. Rees Jones, y Felin Heli; bu iddynt un mab, Arthur Rhys, cyfreithiwr, a fu farw'n gynnar. Yr oedd yn llywydd y gymdeithasfa yn y Gogledd yn 1893, ac ysgrifennydd cymdeithas gartrefol y Gogledd, 1889-99; cyhoeddid ei adroddiad blynyddol yn atodiad i'r Drysorfa. Yr oedd yn llenor coeth a phregethwr grymus, ac yn efrydydd dyfal o waith Morgan Llwyd. Bu farw ym Mangor 24 Tachwedd
ROBERTS, WILLIAM RHYS (1858 - 1929), athro Groeg
ROBIN DDU (fl. c. 1450), cywyddwr Gelwir ef yn Robin Ddu ap Siencyn Bledrydd o Fôn yn rhai o'r llawysgrifau. Priodolir tua 90 o gywyddau iddo, ac y mae llawer ohonynt yn rhai brud. Yn un o'r rhain y mae'r bardd yn ymddiddan â'i lyfr brud, math ar gywydd brud a ganwyd hefyd gan Faredudd ap Rhys a Llywelyn ap Cynfrig Ddu o Fôn. Pleidiwr y Tuduriaid ydoedd, a chanodd farwnad i Owain Tudur. Ymhlith ei gywyddau mwyaf adnabyddus y
ROSS, JOHN (1729? - 1807), argraffydd a chyhoeddwr llyfrau, etc. Ychydig o wybodaeth sydd ar gael am John Ross fel person. Dysgasai ei grefft argraffu yn Llundain, a dechreuodd argraffu yng Nghaerfyrddin yn 1763 (gyda Rhys Thomas); bu hefyd yn cydargraffu neu gydgyhoeddi ychydig lyfrau â John Daniel yn niwedd y 18fed ganrif. Yn ystod yr hanner can mlynedd y bu'n argraffu y mae'n bosibl iddo gynhyrchu mwy o lyfrau Cymraeg neu Gymreig na holl argraffwyr eraill
ROWLAND(S), WILLIAM (1887 - 1979), ysgolfeistr ac awdur penodwyd yn olynydd i Rhys Evans yn brifathro ysgol sir Porthmadog; arhosodd yn y swydd hyd ei ymddeoliad yn Rhagfyr 1949. Bu William Rowland yn addysgwr ymroddedig a diwyd. Heblaw ei waith dysgu beunyddiol gyda phlant, a chynnal dosbarthiadau nos ar iaith a llenyddiaeth Gymraeg i oedolion yn ystod ei gyfnod yn y de, bu hefyd yn gynhyrchiol fel awdur. Bu'n aelod o bwyllgor ymgynghorol a gyfarfu yng
ROWLANDS, EURYS IONOR (1926 - 2006), ysgolhaig Cymraeg Lewis Môn (Caerdydd, 1975) a Gwaith Owain ap Llywelyn ab y Moel (Caerdydd, 1984) a chwblhau golygiadau o Gwaith Iorwerth Fynglwyd (Caerdydd, 1975) ac o Gwaith Rhys Brydydd a Rhisiart ap Rhys (Caerdydd, 1976) yn ogystal â llunio detholiad defnyddiol o waith y cywyddwyr, Poems of the cywyddwyr, c 1375-1525 (Dulyn, 1976). Cyhoeddodd liaws o erthyglau a nodiadau arloesol a blaengar yn y maes yn ogystal â
SALUSBURY family Rug, Sylfaenwyd y teulu yn gynnar yn y 16eg ganrif gan PIERS SALUSBURY, mab hynaf JOHN SALUSBURY, Bachymbyd, pedwerydd mab Thomas Salusbury, Llewenni (bu farw 1470) (gweler yr ysgrif ar Salusbury, Llewenni); priododd ef Margaret Wen, merch ac etifeddes Ieuan ap Howel ap Rhys, arglwydd Rug. Yr hynaf o'r saith mab o'r briodas hon ydoedd ROBERT SALUSBURY, ac ychwanegodd ef at y stad trwy brynu
SAMUEL, HOWEL WALTER (1881 - 1953), barnwr a gwleidydd ailddechrau gweithio aeth i bwll Garngoch 3 lle yr oedd David Rhys Grenfell (aelod seneddol Gwyr yn ddiweddarach) yn gydymaith iddo. Cymerodd ddiddordeb mewn gweithgareddau sosialaidd a bu'n un o ysgrifenyddion Cymdeithas Lafur Abertawe. Mewn ysgol wyliau sosialaidd yn Caister-on-sea cyfarfu â Harriott Sawyer Polkinghorne, ysgolfeistres yn Llundain. Priododd hwy yn 1911 a bu hi'n symbylydd cryf iddo gyda'i
SEEBOHM, FREDERIC (1833 - 1912), hanesydd, bancer wrth ei alwedigaeth a Chrynwr yn ei broffes grefyddol -ddaliad yng Nghymru, penodwyd Seebohm yn aelod o'r comisiwn brenhinol ar bwnc y tir yng Nghymru (1893); ei waith ef yw'r rhan fwyaf o'r nawfed bennod yn y llyfr The Welsh People, 1906, gan John Rhys a David Brynmor Jones, a seiliwyd ar ymchwiliadau'r comisiwn hwnnw. Gweler hefyd ei ysgrif yn Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1895-6.
SEISYLL BRYFFWRCH (fl. 1155-75), bardd Seisyll awdl-farwnad i Owain Gwynedd, ac un arall i Iorwerth Drwyndwn ei fab (sef tad Llywelyn Fawr). Yr ail farwnad hon yw un o ffynonellau pwysicaf ein gwybodaeth brin am Iorwerth (Lloyd, A History of Wales, 549-50). Ceir canu hefyd i'r arglwydd Rhys gan y bardd hwn lle y mae'n cyfeirio at yr ymladd yn 1159 yn erbyn y pum iarll Normanaidd, ac at ddigwyddiadau eraill yng ngyrfa Rhys mor ddiweddar â'r
SHANKLAND, THOMAS (1858 - 1927), llyfryddwr a hanesydd , abwydion, 'mollusca,' a physgod; efallai mai'r trobwynt mawr oedd ei ymweliad (Hydref 1900) â hen gartref Joshua Thomas yr hanesydd yn Llanllieni, ac archwilio'r hen lawysgrifau a arhosai yno. Cyn hynny, 1898-9 yn wir, ymddangosodd pedair ysgrif o'i eiddo yn Seren Cymru ar Morgan John Rhys; dilynwyd hwy gan dair ysgrif yn y Cymru am 1902 ar ddechreuadau'r ysgol Sul yn y Dywysogaeth; ond ei waith mwyaf

Search results

397 - 408 of 486 for "Rhys"