Dictionary of Welsh Biography

MORGANN, MAURICE (c. 1725 - 1802), awdur ysgrifau beirniadol ar Shakespeare ac ar wleidyddiaeth , ac ychwanega mai'r ddau frawd oedd yr olaf o'r teulu. Hwyrach mai mab ydoedd i'r Morris Morgan, Blaenbylan, a'i wraig Hannah, a adawodd yn ei ewyllys, 25 Mai 1725 (sydd yn awr yn Ll.G.C.), arian ar gyfer addysg ei blant ieuainc, Sarah, Morris, a David. Ym mis Hydref 1766 fe'i penodwyd yn glerc yn swyddfa ysgrifennydd y wladwriaeth ac yn ysgrifennydd preifat i Shelburne. Bu'n gwasnaethu yn Quebec
MORRIS, DAVID (1744 - 1791), pregethwr gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac emynydd Ganwyd yn 1744 yn Lledrod, Sir Aberteifi, mab Morris Morgan. Dywedir mai porthmon ydoedd ym more'i oes, ond ni wyddys am ei gysylltiadau crefyddol y pryd hynny. Dechreuodd bregethu gyda'r Methodistiaid yn 1765 a daeth i amlygrwydd yn fuan fel pregethwr nerthol, a chafodd ddylanwad mawr ar y werin yn ystod ei deithiau dros Gymru. Dechreuodd dewychu o ran ei gorff pan oedd yn ieuanc, a rhwystrwyd
MORRIS, DAVID (1630 - 1703), offeiriad Catholig a cham-dyst Mab Walter Morris o Lantilio, sir Fynwy, ac Elizabeth Woodward o sir Gaerwrangon. Yr oedd ganddo frawd a fu farw yng ngholeg S. Omer, ac yr oedd un o'i chwiorydd yn lleian yn Ghent. Bu'n byw yng ngwesty'r myfyrwyr Cymreig yn Ghent am dair blynedd, ac ymaelododd yn y Coleg Seisnig yn Rhufain, 16 Hydref 1648, yr un diwrnod â'r Tad William Morgan, S.J.. Urddwyd ef yn offeiriad yn S. John Lateran, 4
MORRIS, VALENTINE (1727 - 1789), gweinyddwr trefedigaethol a thirfeddiannwr gynhyrchiant siwgr, disbyddwyd cyfoeth Morris ac aeth i ddyled. Aeth i drybini ariannol pellach yn sgil gornest etholiadol ddrudfawr pan heriodd rym teulu Morgan Tredegar am sedd Sir Fynwy yn Nhŷ'r Cyffredin yn 1771. Dywedir i Morris wario tua £6,000, a chael ei bardduo fel dyn dieithr, yn gaethfeistr, ac yn 'Creole', a chollodd yr ornest o 743 o bleidleisiau i 535. Yn Hydref 1772, rhoddwyd Piercefield a'i
MORUS BERWYN (fl. c. 1553-1615), bardd Brodor, y mae'n debyg, o ardal mynyddoedd Berwyn. Cadwyd llawer o'i farddoniaeth mewn llawysgrifau. Cywyddau i wahanol foneddigion Gogledd Cymru yw'r rhan fwyaf o'i gerddi; yn eu plith ceir rhai i Sion Salbri o Lywenni a'i wraig Catrin o'r Berain, Syr Wiliam Morus o'r Clenennau, Rhobert Wyn o'r Foelas, Tomas Fychan o'r Hafod, capten Wiliam Tomas. Ceir hefyd gywydd ganddo i'r esgob Wiliam Morgan
MOSES, DAVID LEWIS (1822 - 1893), bardd ac ysgolfeistr Thomas, a fu'n brifathro ysgol ramadeg Llanfyllin, a mam Dafydd Arafnah Thomas, gweinidog. Gweler erthygl T. J. Morgan ar Feirdd Eisteddfodol Cwmaman a Chwmtawe yn Journal of the Welsh Bibliographical Society, 9, tt. 162-85, am ei gyfraniad fel hyfforddwr beirdd y gymdogaeth, a thystiolaethau Watcyn Wyn a Gwydderig yn yr un erthygl. Gweler hefyd Huw Walters, Canu'r Pwll a'r Pulpud, tt. 94-103 yn
MOSTYN family Mostyn Hall, Lincoln's Inn (1588). Bu'n siryf Môn, 1589-90, Sir y Fflint, 1608-9, 1626-7, aelod seneddol sir y Fflint, 1621-2, a gwnaethpwyd ef yn farchog 23 Mai 1606. Priododd, 1596/7, Mary (1581 - 1653), merch hynaf Syr John Wynn o Wydir. Ceir ei enw'n fynych, felly, yn y Calendar of Wynn Papers; gweler e.e. hanes y rhan a gymerth yn yr anghydfod rhwng ei dad-yng-nghyfraith a'r esgob William Morgan, cyfieithydd y
MOSTYN, AMBROSE (1610 - 1663), pregethwr Piwritanaidd wnaeth Abertawe yn un o brif gadarnleoedd Anghydffurfiaeth Cymru. Heb fod yn hir, ar 7 Mehefin 1648, cafodd alwad eto o'r de i'r gogledd, canys gorchmynnwyd iddo gan yr un pwyllgor fyned ar deithiau pregethu yn siroedd y gogledd yng nghwmni Morgan Llwyd a Vavasor Powell, y tri i dynnu eu swcwr o ddegymau chwe plwy yn Arwystli. Yn ddiweddarach enwyd ef yn un o'r 25 profwyr o dan Ddeddf Taenu'r Efengyl
NICHOLAS, JOHN MORGAN (1895 - 1963), cerddor Ganwyd Morgan Nicholas ar 4 Mehefin 1895 ym Mhen-y-cae, Port Talbot, yr ieuengaf ond un o saith plentyn Rhys a Margaret Nicholas. Saer oedd y tad, cerddor da ac arweinydd y gân yng nghapel y Methodistiaid Calfinaidd, Saron, Pen-y-cae. Hanai ef o deulu sefydlog yn yr ardal y dywedid amdanynt eu bod yn ddisgynyddion i deulu o seiri a cherddorion Groegaidd a longddrylliwyd ar arfordir de Cymru yn y
NICHOLAS, THOMAS (1816 - 1879), gweinidog gyda'r Annibynwyr, athro coleg diwinyddol, ac awdur hyrwyddwyr ac wedi ymddiswyddo; gweler yr hanes gan Iwan Morgan yn The College by the Sea (Aberystwyth, 1928), 257-66 yn arbennig. Yr oedd Nicholas wedi cyhoeddi, yn 1863, lyfryn a dynnodd gryn sylw ar y pryd, sef Middle and High Class Schools, and University Education for Wales; yr oedd hefyd, sef yn 1860, wedi golygu argraffiad o Mathias Maurice, Social Religion Exemplify'd. Heblaw y rhai hyn cyhoeddodd
NOAKES, GEORGE (1924 - 2008), Archesgob Cymru canmlwyddiant cyfieithiad yr Esgob William Morgan o'r Beibl Cymraeg (1988), cyhoeddi'r Beibl Cymraeg Newydd (1988) a 1400fed blwyddiant marw Dewi Sant. Tyst i'w ymrwymiad i eciwmeniaeth oedd iddo gael ei benodi'n Llywydd cyntaf Cytûn ac fel Archesgob teithiodd yn helaeth gan ymweld â Singapore, Cape Town a Chyprus ar gyfer cynulliadau esgobion a chyfarfodydd y Cyngor Anglicanidd Ymgynghorol a ymwelodd â
OWEN family Plas Du, o Gymdeithas Iesu, yr oedd o 1587 ymlaen yn bleidydd di-ildio i bolisi aelodau'r gymdeithas honno ac i'r sawl o'r Pabyddion a oedd yn caru Sbaen - o'i gymharu â chyd-alltudion megis Thomas Morgan (1543 - 1605) neu Owen Lewis, esgob Cassano, a oedd yn ffafrio cael teyrn o Sgotland i esgyn ar orsedd Lloegr. Gwnaeth Llywodraeth Lloegr geisiadau o 1574 ymlaen am iddo gael ei anfon allan o'r wlad

Search results

373 - 384 of 572 for "Morgan"