Dictionary of Welsh Biography

LEWIS MÔN (fl. c. 1480-1527), bardd o Lifon, sir Fôn. Yn ei farwnad i Dudur Aled fe'i geilw'n ' athro,' ac ategir bod cysylltiad agos rhwng y ddau fardd gan dystiolaeth marwnad Ieuan ap Madog ap Dafydd i Syr Dafydd Trefor. Un o feirdd yr uchelwyr ydoedd, a chanodd gryn lawer, ymhlith eraill, i deulu'r Penrhyn. Ymddengys iddo ddirwyn ei oes i ben yn abaty Glyn Egwestl, lle y claddwyd ef. Profwyd ei ewyllys 28 Mehefin 1527. Rhoir ei
Llywelyn ap Rhisiart (fl. 1520-65), 'Pencerdd y Tair Talaith' ac un o brif feirdd hanes Morgannwg Brodor o Fro Morgannwg ydoedd a'i gartref yn Llanilltud Fawr. Yng nghastell cyfagos Llanddunod y trigai Syr Edward Stradling, ei noddwr cyntaf, ac yr oedd ei gyfaill Iorwerth Fynglwyd yn byw yn yr un fro. Mewn marwnad iddo, cydnebydd mai Tudur Aled fu ei athro barddonol, a chynganeddai'n gywrain a gorchestol yn unol â rheolau enwog ei feistr. Fel un o'r beirdd olaf, os nad yr olaf, i ganu yn y
LLOYD family Rhiwaedog, Rhiwedog, yn y 16eg a'r 17eg ganrif ? Rhydd Griffith Roberts ('Gwrtheyrn') yn nwy o'i lawysgrifau (NLW MS 7411C a NLW MS 7421B) enwau llawer o'r beirdd a gyrchai i Riwaedog - Gruffudd Hiraethog, Tudur Aled, Sion Ceri, Bedo Hafhesp, Siôn Phylip, Richard Phylip, Richard Cynwal, Wiliam Cynwal, Rhys Cain - y mae rhôl achau Rhiwaedog a luniodd Rhys Cain yn 1610 yn cael ei chadw yn Rhiwlas yn awr - Wiliam Llŷn
LLOYD, DAVID TECWYN (1914 - 1992), beirniad llenyddol, llenor, addysgydd yn ddiweddarach. Yr oedd ei dad, John Lloyd, yn frawd i Robert (Bob) Lloyd, neu Llwyd o'r Bryn a chefndryd iddo oedd y Parchg Trebor Lloyd Evans, Treforys, ac Aled Lloyd Davies. Haerai Tecwyn Lloyd iddo ddilyn ei ach yn ôl hyd at Ririd Flaidd. Yn dilyn ei addysg gynradd yn Ysgol Gynradd Llawrybetws, lle y daeth dan ddylanwad pwysig, yn ôl ei dystiolaeth ei hun, y prifathro ar y pryd, Rhys Gruffydd
MORRIS-JONES, Syr JOHN (MORRIS) (1864 - 1929), ysgolhaig, bardd, a beirniad llenyddol gyfundrefnol gywir, yn ôl eu haceniad a'u cydbwysedd. Ffrwyth terfynol ei waith ar y mesurau caeth yn eu holl agweddau oedd Cerdd Dafod, 1925, ac y mae ail ran y llyfr yn gwbl ddiogdel ac awdurdodol. Rhan o'r un diddordeb oedd yr erthyglau ar Dudur Aled (Trafodion Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, 1908-9) ac Edmwnd Prys (Gen., 1923), a diau mai hyn hefyd a'i harweiniodd i amau dilysrwydd haniadau
MORUS GETHIN (fl. c. 1525), bardd Cadwyd o leiaf ddwy enghraifft o'i waith, sef cywydd marwnad i Dudur Aled, ac awdl farwnad i Gruffudd Rhydderch o Dregayan. Cadwyd dau englyn marwnad Morus Dwyfech iddo.
MORYS, HUW (Eos Ceiriog; 1622 - 1709), bardd goffáu ym mur ddwyreiniol yr eglwys. O flaen Pontymeibion codwyd cofgolofn arall. Canodd Huw Morys nifer o gywyddau yn ôl patrwm cywyddwyr y 15fed ganrif, ond ni pherthyn iddynt mo'r praffter na'r naws urddasol a geir yng ngweithiau clasurwyr fel Tudur Aled. Ei gamp ef oedd dwyn i fri fath newydd o ganu, sef canu rhydd acennog wedi ei gynganeddu. O ran ffurf a deunydd y mae'n aml yn nes at safonau'r
MOSTYN family Mostyn Hall, oedd yn llywydd eisteddfod gyntaf Caerwys (1523); gydag ef yr oedd Syr WILLIAM GRUFFYDD a Syr Roger Salusbury, Llewenni, ac yr oedd y beirdd Gruffydd ap Ieuan ap Llywelyn Fychan a Tudur Aled yn cynorthwyo'r tri. Rhydd Thomas Pennant (Hist. of Whiteford) hanes ymweliad Harri o Richmond (y brenin Harri VII wedi hynny) â Mostyn. Bu Richard ap Howel yn ymladd dros Harri ym mrwydr Bosworth, ac ychydig cyn
RAFF ap ROBERT (fl. 1550) Cilgwyn, Bachymbyd, Dyffryn Clwyd, bardd yn canu ar ei fwyd ei hun (Jes. Coll. MS. 18). Ceir ei ach yn Peniarth MS 134 (142-3). Gan iddo ganu cywydd marwnad i Dudur Aled (c. 1525), a chan fod y dyddiad 1582 wrth un arall o'i gywyddau, gellir tybio iddo gael oes hir; ceir ateg i hynny yng nghywydd marwnad Siôn Tudur iddo yn Llanstephan MS 166. Ymhlith ei waith ceir englynion dychan i Ruffudd Hiraethog ac englynion rhyngddo a Robin Clidro a Wiliam Llŷn. Yr oedd
ROBERTS, EDWARD (Iorwerth Glan Aled; 1819 - 1867), bardd a llenor , yr Areithydd, a'r Bardd, 1862; Mel-Ddyferion Barddonawl, 1862; ceir manylion ychwanegol (a rhestr gyflawn o'i weithiau cyhoeddedig) yn y 'byr-gofiant o'r awdwr' (gan ei nai, Edward Jones, Pwllheli) yn Gwaith Barddonol Iorwerth Glan Aled (Liverpool, 1890). Bu'n briod ddwywaith. Bu farw yn y Rhyl, 18 Chwefror 1867, a chladdwyd ef yn Llansannan.
ROBERTS, EVAN (1923 - 2007), cemegydd ymchwil a diwydiannwr bwyd hollbwysig. Cwrddodd â'i wraig, Winifred Mary Gambold (1924-1987), nyrs o Hwlffordd, sir Benfro, yng Nghlwb Cymry Llundain. Priodasant yn Chwefror 1950, a ganwyd iddynt bedwar o blant, Gareth (g. 1952), Aled (g. 1953), Megan (g. 1955), ac Eluned (g. 1960). Yn 1958 daeth yn Brif Gemegydd gyda Peboc, ac yn 1965 yn Gyfarwyddwr a Rheolwr Cyffredinol. Penderfynodd fod angen i'r cwmni ehangu, a
SION ap HYWEL ap LLYWELYN FYCHAN Ceir bardd o'r enw hwn yn gyfoeswr i Dudur Aled ac yn canu marwnad iddo c. 1526. Am weithiau a briodolir iddo gweler Lewis a Jones, Mynegai i Farddoniaeth, 330, a hefyd Bodewryd MS 2B; Cwrtmawr MS 242B; NLW MS 552B, NLW MS 566B, NLW MS 832E, NLW MS 1024D, NLW MS 1246D, NLW MS 1553A, NLW MS 2288B, NLW MS 5273D, NLW MS 6209E, NLW MS 6495D, NLW MS 6499B, NLW MS 6681B, NLW MS 8330B; a B.M. Add. MSS

Search results

25 - 36 of 42 for "Aled"