Dictionary of Welsh Biography

DWNN, JAMES (c. 1570 - c. 1660), prydydd 1594 yw'r dyddiad cynharaf wrth ei gerddi (NLW MS 3051D (692)), a 1657 yw'r diweddaraf (B.M. MS. 51 (73)). Y mae'n bosibl, felly, mai ef oedd mab hynaf Lewys Dwnn. Canai'r ddau yn fynych i'r un personau - teuluoedd Gogerddan, Mathafarn, Gregynog, a'r Plasau Duon, Dr. John Davies, Mallwyd, etc., ond cyfyngai James Dwnn ei hun gan mwyaf i'w ardal ef ei hun. Cadwodd lawer o'i gerddi yn 'Llyfr James
DWNN, LEWYS (c. 1550 - c. 1616) fam. Y dyddiad cynharaf wrth gerddi Lewys Dwnn yw 1568, a 1616 yw'r dyddiad diweddaraf (Peniarth MS 96 (441, 586)). Ei wraig oedd Alice, merch Meredydd ap Dafydd, ac y mae'n bosibl mai James Dwnn y prydydd oedd yr hynaf o'u chwe plentyn. Y dystiolaeth orau dros ddiddordeb cynnar Lewys Dwnn mewn achyddiaeth yw ei ragair ef ei hun i'w lyfr achau, lle'r enwir yr 'hen wyr briglwydion o brydyddion
DYER, JOHN (1699 - 1757), bardd Ail fab Robert Dyer, cyfreithiwr a oedd yn byw yn Abersanen, Llanfynydd, Sir Gaerfyrddin, ar y pryd. (Yn 1710 prynodd Aberglasney, ym mhlwyf cyfagos Llangathen). Bedyddiwyd John yn eglwys Llanfynydd 13 Awst 1699 a thebyg mai yn Abersanen y'i ganwyd ychydig cyn hynny. Ar ôl derbyn addysg yn Ysgol Westminster, aeth John i swyddfa ei dad, a phan fu hwnnw farw aeth yn ddisgybl i Jonathan Richardson
DYFRIG (fl. 475?), sant Cymreig cynnar ' (yn awr Moccas); bu yno am flynyddoedd lawer. Yn olaf, wedi ei orthrymu gan afiechyd corfforol a henaint, ciliodd i fyw bywyd meudwy ar ynys Enlli, lle hefyd y claddwyd ef. Ganrifoedd ar ôl hyn, ym mis Mai 1120, cludwyd ei gorff i Landaf; hyn hwyrach a symbylodd gyfansoddi ei 'Fuchedd' na chynnwys nemor ddim ond casgliad o draddodiadau mewn bri adeg y cyfansoddi. Defnyddiwyd hyd yn oed y
EDDOWES, JOSHUA (1724 - 1811), argraffydd a gwerthwr llyfrau bedyddiwyd 26 Ebrill 1724, mab Ralph Eddowes, groser, Whitchurch, Swydd Amwythig. Yr oedd Joshua Eddowes yn bartner gyda JOHN COTTON yn 1749 os nad cyn hynny; cawsai John Cotton ryddfreiniad y 'Combrethren of Saddlers' ar 6 Mehefin 1740, eithr ar 25 Mai 1749 y derbyniwyd Eddowes. Parhaodd y bartneriaeth hyd 1765; dug Eddowes y busnes ymlaen hyd 1788, pan gymerth ei fab William Eddowes (ganwyd
EDERN DAFOD AUR, lunio dosbarth bychan ar lythrennau'r Gymraeg ac ar ffurfiau geiriau Ceir amryw gopïau o'r dosbarth hwn. Mynnai'r copïwyr weithiau mai Edern, mab Padarn Beisrudd, ydoedd, hynny yw, mai ef oedd tad Cunedda Wledig ! Dywedai'r Dr. John Davies, ar y llaw arall, mai tua 1280 y blodeuai. ' Iolo Morganwg ' oedd y cyntaf i haeru mai ei waith ef oedd y gramadeg a gysylltir ag enwau Einion Offeiriad a Dafydd Ddu o Hiraddug, a chan mai ei gopi ef ydoedd ffynhonnell yr un a
EDNYFED FYCHAN Mai 1247 wedi iddo dalu gwrogaeth i'r brenin. Serch iddo dderbyn arwyddion o ffafr y brenin yn y blynyddoedd dilynol, bu Tudur yn un o brif gynghorwyr Llywelyn ap Gruffydd ar ôl 1256, gan ddilyn ei frawd Goronwy ab Ednyfed fel ' distain ' a pharhau yn ffyddlon i'r tywysog hyd ei farw yn 1278. Dangosodd ei fab HEILYN gyfryw deyrngarwch; buasai ef yn wystl yn llaw y brenin rhwng 1246 a 1263, a bu iddo
EDNYFED, SION, cerddor un o'r pedwar a raddiwyd yn bencerdd cerdd dant yn eisteddfod Caerwys, 26 Mai 1568.
EDNYFED, WILLIAM, crythor Graddiodd yn ddisgybl disgyblaidd cerdd dant crwth yn eisteddfod Caerwys, 26 Mai 1568.
EDWARD ab IFAN, telynor un o'r pump a urddwyd yn bencerdd cerdd dant telyn yn eisteddfod Caerwys, 26 Mai 1568.
EDWARD ap HYWEL ap GRUFFYDD (fl. 15 ganrif), cywyddwr nad oes ond ychydig o'i waith ar gael Yn NLW MS 6471B ceir dau gopi o'i gywydd 'i ofyn klog i Syr Richard.' Gellir casglu o'r cywydd mai Richard Redman, esgob Llanelwy o 1471 hyd 1496, oedd y gŵr hwn. Priodolir dau englyn i Edward ap Hywel yn NLW MS 3047C, eithr yn ôl Peniarth MS 99 eiddo Sion Tudur yw un ohonynt.
EDWARD ap ROGER (fl. 16eg ganrif), casglwr llawysgrifau a bardd . Enwir pymtheg o'i blant hefyd. Yn ei ach cyfeirir ato fel Edward ap Roger ap John ap Elis Eutun o Riwabon (gweler llawysgrifau Peniarth MS 74, Peniarth MS 128, Peniarth MS 130, Peniarth MS 139i Peniarth MS 139ii Peniarth MS 139iii, ac eraill). Dywedir mai hwn oedd y John ap Elis o Watstay, sir Ddinbych, a ymladdodd ar faes Bosworth yn 1485 ac y gwelir ei fedd yn eglwys Rhiwabon. Bu llawysgrif Peniarth

Search results

301 - 312 of 1867 for "Mai"