Dictionary of Welsh Biography logo
Timeline
Cymraeg
Home Browse Authors A-Z

Search results

193 - 204 of 3960 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

193 - 204 of 3960 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

  • BUTTON, Syr THOMAS (d. Ebrill 1634), llyngesydd ac anturwr Pedwerydd mab Miles Button, siryf Morgannwg yn 1565, 1571, a 1589, a Margaret, merch Edward Lewis, y Van, Caerffili. Daethai'r teulu i feddu Worleton ym mhlwyf S. Lythan, Sir Forgannwg, maenor a werthasid gan esgobaeth Llandaf. Y mae'n debyg fod eu cartref ar y cychwyn yn y fan lle y saif y Dog Hill, sef ar draws Nant Golych o blwyf S. Lythan ac felly ym mhlwyf S. Nicholas; yn ddiweddarach, y
  • BWTTING, RHYS (fl. 15fed ganrif), telynor Brodor o Brestatyn, Sir y Fflint. Yn eisteddfod Caerfyrddin a gynhaliwyd o dan nawdd Henry VI ac o dan lywodraeth Gruffydd ap Nicolas yn 1451 dyfarnwyd y wobr iddo fel prif ddatganydd gyda'r tannau.
  • BYCHEINSHA, WILLIAM (fl. 1584-1617), bardd - see BIRCHINSHAW, WILLIAM
  • BYRCHINSHA, WILLIAM (fl. 1584-1617), bardd - see BIRCHINSHAW, WILLIAM
  • CADFAN (fl. 620), tywysog Mab Iago ap Beli (bu farw 613) o linach Maelgwn Gwynedd. Gwyddys iddo deyrnasu dros Wynedd, ond nid oes dim arall o'i hanes ar gael. Y mae ei garreg fedd (dechrau'r 7fed ganrif) yn eglwys Llangadwaladr, sir Fôn, ac arni'r arysgrif: 'Catamanus rex sapientisimus opinatisimus (“mwyaf enwog”) omnium regum.' Rhydd traddodiad le iddo ym mucheddau'r santes Gwenffrewi a'r sant Beuno; ffug gan mwyaf
  • CADFAN (fl. 550?), sant Dywed traddodiad ei fod yn fab i Eneas y Llydawr ac iddo groesi o Lydaw i Gymru gyda mynachod eraill, llawer ohonynt o'r un tylwyth ag ef ei hun ac yn amcanu gweithredu fel cenhadon. Cadfan ydyw nawddsant Llangadfan yn Sir Drefaldwyn; ef hefyd a gaiff y clod am ddechrau'r sefydliad mynachaidd yn Ynys Enlli. Eithr ei waith pennaf oedd sefydlu'r 'clas' yn Nhywyn, Meirionnydd; yr oedd i'r sefydliad
  • CADOG sant (fl. c. 450), un o wŷr pennaf yr Eglwys Geltaidd yng Nghymru y mae hen gyflwyniadau i S. Cadog wedi eu gwasgaru yn dangos ddarfod enwi eglwysi arno yn ne-ddwyrain Cymru ac yn Llydaw. Ceir rhai eraill yng Nghernyw (ym mhlwyf Padstow gerllaw glannau Harlyn Bay), yn sir Fôn, ac yn Cambuslang ar afon Clyde, y tu uchaf i Glasgow. Y mannau lle y ceir y rhan fwyaf o eglwysi yn fwyaf agos at ei gilydd wedi eu henwi ar ôl Cadog ydyw godreon y darn mynyddig hwnnw o
  • CADWALADR (d. 664), tywysog , Llangadwaladr yn sir Ddinbych, a Bishton (Llangadwaladr gynt) yn sir Fynwy. Yn fersiwn hynaf Achau'r Saint dywedir fod y sant yn fab Iago ap Beli (The Lives of the British Saints, iv, 369), h.y. hen-ewythr y tywysog - y mae'n bosibl fod dau aelod o'r un teulu wedi cael eu cymysgu. Rhydd Sieffre o Fynwy ei fersiwn ef ei hun o weithrediadau Cadwaladr, gan orffen trwy ychwanegu at ei stori y manylion a rydd Beda
  • CADWALADR CESAIL (fl. 1620), bardd Rhydd un llawysgrif sail dros gredu ei fod yn byw yn y Gesail Gyfarch, plwyf Penmorfa, Sir Gaernarfon. Canodd hefyd gywydd marwnad i Elis Wyn o'r Gesail Gyfarch yn 1624. Mae ar gael 17 cywydd a naw englyn o'i waith, y rhan fwyaf yn gywyddau moliant a marwnad i wahanol aelodau o deuluoedd Gwydir, Glynllifon, Bodwrda, etc., un i Huw Gwyn o'r Berth Ddu pan oedd yn siryf (1609), a chanwyd rhai o'r
  • CADWALADR, DAFYDD (1752 - 1834), cynghorwr gyda'r M.C. hynod gryf, adroddai'r Bardd Cwsc a Thaith y Pererin yn y cymhorthau. Bu'n hogyn ar amryw ffermydd; tua 1771 aeth i weini at y pregethwr William Evans yn y Fedw Arian (y Bala), a oedd eisoes wedi denu ei fryd at Fethodistiaeth. Tua 1777 priodwyd ef a Judith Humphreys (neu ' Erasmus '; bu hi farw tua 1795-6), a chymerth dyddyn Penrhiw gan y Parch. Simon Lloyd. O'i naw plentyn bu farw'r pedwar mab o'i
  • CADWALADR, ELLIS (fl. 1707-1740), bardd Ganwyd yn Llandderfel, Meironnydd; preswyliai yn yr Hafod Uchel a bedyddiwyd plant iddo yn y plwyf. Canai yn y mesurau caeth ac yn y mesurau rhydd. Argraffwyd rhai o'i faledi yn y 18fed ganrif, e.e. Cerdd i ofyn Pâr o Ddillad o Rôdd Pendefig, a Cerdd o barchedigaeth urddasol Watkin Williams Wynne, Esq. Y mae pedwar o'i gyfansoddiadau yn Blodeugerdd (1759). Ymddengys oddi wrth ei 'Glod i Ferch
  • CADWALADR, Syr RHYS (d. 1690), bardd flwyddyn ganlynol, 1690 (Llanstephan MS 15, t. 34). Mae llawer o'i waith ar gael, yn cynnwys 24 englyn, ar wahân i'w gyfieithiadau i'r Gymraeg o waith Horas a Seneca a chywydd marwnad i John Hookes o Gonwy, a briodolir iddo ond a ysgrifennwyd dros William Fychan yn ôl rhai llawysgrifau.