Dictionary of Welsh Biography

RICHARD, HENRY (1812 - 1888), gwleidyddwr Ganwyd 3 Ebrill 1812 yn Nhŷ Gwyn, Tregaron, ail fab Ebenezer Richard a'i wraig Mary (merch William Williams o Dregaron). Wedi ei enedigaeth symudodd y teulu i Prospect House, Tregaron. Cafodd ei addysg yn ysgol Llangeitho, a'i brentisio yn 1826 i ddilledydd yng Nghaerfyrddin; yna penderfynodd ymgeisio am y weinidogaeth, ac aeth i Goleg Highbury, yn Llundain. Ordeiniwyd ef 11 Tachwedd 1835 yn
RICHARD, THOMAS (1783 - 1856), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Ganwyd 11 Chwefror 1783, yn Nhre-fin, Sir Benfro, mab Henry a Hannah Richard. Brawd iddo oedd Ebenezer Richard. Daeth o dan argraffiadau crefyddol yn ieuanc, ac ymunodd â'r seiat yn Nhre-fin. Dechreuodd bregethu yn 1803, a daeth i sylw cyn hir dros Gymru gyfan fel pregethwr nerthol. Ordeiniwyd ef yn sasiwn Llangeitho, 1814. Priododd, 1819, Bridget Gwyn, Maenorowen, nith i ail wraig David Jones
RICHARDS, ALUN MORGAN (1929 - 2004), sgriptiwr ffilmiau, dramodydd ac awdur , cefnodd Richards ar yr ysgol Eingl-Gymreig a hefyd ar ddelwedd gomedi dywyll ac operatig Gwyn Thomas o 'Meadow Prospect', gan gyfarch cynulleidfaoedd cyfoes am le y gellid ei adnabod fel de Cymru ond un a oedd yn rhydd o bwysau etifeddiaeth hanesyddol a gweddillion y maes glo. Er mai Cymro yw prif gymeriad ei nofel gyntaf, The Elephant You Gave Me (1963), fe'i gosodir yn fwriadol yng nghanolbarth Lloegr
ROBERT, GRUFFYDD (c. 1527 - 1598), offeiriad, gramadegydd a bardd Athravaeth Gristnogavl ar gyfer ei gyhoeddi, eto yng ngwasg Girardoni, yn 1568; cyfieithiad oedd y llyfryn hwnnw gan Morys Clynnog o gatecism Eidaleg a luniwyd gan yr Iesuwr Diego de Ledesma (1519-1575). Buwyd gynt yn priodoli Y Drych Cristianogawl (1585) i Gruffydd Robert, ond gwyddys bellach mai Robert Gwyn o Benyberth a'i hysgrifennodd.
ROBERTS, EVELYN BEATRICE (Lynette) (1909 - 1995), bardd a llenor milwr a gyrrwr rasio Merlin Minshall, ond torrodd y dyweddïad ar ôl iddi gwrdd â'r Cymro Keidrych Rhys (William Ronald Rees Jones, 1915-1987), bardd, golygydd a llenor, mewn digwyddiad Poetry London yn 1939. Priododd y ddau ar 4 Hydref 1939 yn Llansteffan, gyda'r bardd Dylan Thomas yn was priodas. Ymgartrefodd Lynette a Rhys yn Llan-y-bri, Sir Gaerfyrddin, gan rentu bwthyn o'r enw Tŷ Gwyn. Cadwodd
ROBERTS, JOHN IORWERTH (1902 - 1970), ysgolfeistr, ysgrifennydd Eisteddfod Gydwladol Llangollen ar 'Eisteddfod fawr Llangollen 1858' yng nghylchgrawn y Gymdeithas, 1959. Priododd (1) yn Rehoboth, Llangollen ym mis Awst 1934 â Dilys Alwen Jones (bu farw 11 Gorffennaf 1965) a bu iddynt un ferch, Llinos, a briododd â Gwyn Neale, ysgolfeistr Llanrwst; priododd (2) yng Nghapel (MC) King Street, Wrecsam yn 1969 â Dilys Jones, Y Tŵr, Llangollen. Yr oedd yn byw yn Isgaer, Birch Hill, Llangollen pan
ROCYN-JONES, Syr DAVID THOMAS (1862 - 1953), swyddog iechyd meddygol a gŵr cyhoeddus C.B.E. yn 1920. Yr oedd yn Annibynnwr pybyr, a cheisiodd trwy gydol ei fywyd gryfhau'r cysylltiad rhwng ei sir enedigol a siroedd eraill de Cymru. Ystyrid ef bob amser yn dipyn o gymeriad. Yn 1901 priododd Alla (bu farw 1950), merch S.N. Jones, Abertyleri. Aeth dau o'u pedwar mab yn feddygon; dilynodd Gwyn ei dad fel swyddog iechyd meddygol y sir, a daeth Nathan, yn addas iawn o ystyried cefndir y
ROWLAND, ROBERT DAVID (Anthropos; 1853? - 1944), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd, bardd, a llenor gwladol. Fel llenor a bardd yr oedd yn adnabyddus trwy Gymru gyfan; yr oedd yn awdur dros 20 o lyfrau, casgliadau o ysgrifau ar lyfrau, natur a phobl, gan mwyaf, gydag ambell stori a llyfr o farddoniaeth. Y mae'n debyg mai ei lyfrau gorau ydyw Y Pentref Gwyn, cyfres o benodau am ddyddiau bore yn Nhyn-y-cefn, a Y Ffenestri Aur, casgliad o ysgrifau. Yr oedd ganddo ddawn i ddisgrifio, hiwmor, a medr i fod
ROWLAND(S), WILLIAM (1887 - 1979), ysgolfeistr ac awdur Ngwasg Hughes a'i Fab, Wrecsam, yn 1923 gyda'r bwriad o amlinellu anghenion llenyddol plant yn yr iaith Gymraeg ac i geisio llenwi'r bylchau. Yn dilyn hyn cyhoeddodd nifer o gyfrolau ar eu cyfer, yn bennaf yn ystod y 1920au a'r 1930au. Yng ngeiriau Elis Gwyn Jones, cyn-ddisgybl iddo ym Mhorthmadog: 'At wasanaeth ysgolion, yn bennaf, yr ysgrifennai, a hynny am mai hyfforddi disgyblion i ysgrifennu
ROWLANDS, HENRY (1655 - 1723), hynafiaethydd Ganwyd yn Plas Gwyn, Llanedwen, Môn, mab William Rowlands a Magdaline, merch Edward Wynne, Penhesgyn Isa, Llansadwrn. Nid oes gofnodiad iddo dderbyn addysg mewn unrhyw ysgol na choleg a'r dyb yw mai' gartref yr addysgwyd ef. Fe'i hordeiniwyd yn ddiacon 2 Gorffennaf 1682, ac yn offeiriad ymhen pythefnos. Cafodd fywoliaeth Llanfairpwll a Llantysilio yn 1682 a Llanidan ynghyd â Llanedwen
ROWLANDS, JOHN (Giraldus; 1824 - 1891), achyddwr a hynafiaethydd Rowlands gopïo'n gyflym iawn ar y raddfa isel a ganiateid iddo. Ar wahan iddo droi eto at newyddiaduraeth y mae ansicrwydd am symudiadau Giraldus am rai misoedd. Yn ôl un a'i geilw'i hun yn 'Gwyn o Went' yn Yr Haul, 1881, tt. 201-3, mewn ysgrif arno, a seiliwyd i bob ymddangosiad ar wybodaeth gan y gwrthrych ei hun, cafodd swydd yn llyfrgell Llandaf sef llyfrgell Llandaff House (eiddo'r Cyrnol Bennett a
SALUSBURY family Llewenni, Bachygraig, Erys cryn ansicrwydd ynghylch tarddiad y Salbriaid, ond tybir eu bod wedi ymsefydlu'n gynnar yn Nyffryn Clwyd, o bosibl cyn canol y 13eg ganrif, er y dylid nodi nad enwir yr un o'r teulu ymhlith y rhai a dderbyniodd diroedd a breiniau eraill yn Ninbych dan siartr Henry de Lacy (cyn 1290). Cyfeirir at Syr John Salusbury, a fu farw yn 1289, fel sefydlydd priordy'r Brodyr Gwyn yn Ninbych. Yn nhreigl

Search results

193 - 204 of 243 for "Gwyn"