Dictionary of Welsh Biography

REES, LEWIS (1710 - 1800), gweinidog gyda'r Annibynwyr Ganwyd 2 Mawrth 1710, yn Glynllwydrew, Blaen Glyn Nedd, Morgannwg, mab Rees Edward Lewis, ac ŵyr i offeiriad plwyf Penderyn. Cefnodd ei dad ar Eglwys Loegr, a magwyd y mab yn y ffydd Ymneilltuol. Addysgwyd yn ysgol Blaengwrach dan ofal Henry Davies, y gweinidog, ac yn ysgolion Joseph Simmons, Abertawe, Rice Price, Tyn-ton, ac academi Maesgwyn. Derbyniwyd ef yn aelod yn Blaengwrach, a dechreuodd
REES, MERLYN (1920 - 2006), gwleidydd pennaeth y chweched dosbarth o 1949 i 1960. Cwblhaodd radd meistr hefyd yn 1955. Yn 1949 priododd Colleen Cleveley (g. 1927). Cawsant dri mab, Patrick Merlyn (g. 1954), Gareth David (g. 1956) a Glyn Robert (g. 1960). Dechreuodd Rees ymhel â gwleidyddiaeth y Blaid Lafur yn ystod y 1950au. Safodd yn etholaeth Harrow East, lle roedd ei ysgol, yn etholiadau cyffredinol 1955 a 1959 a hefyd mewn is-etholiad yn
RHYDDERCH AB IEUAN LLWYD (c. 1325 - cyn 1399?), cyfreithiwr a noddwr llenyddol Rhydderch a Mawd oedd y prydydd Ieuan ap Rhydderch, ond mewn lle arall dywed Dwnn (t. 28) mai Annes merch Gwilym ap Ffylib o Forgannwg 'a briododd Rydderch ab Ieuan Lloyd, Esgwier, a mam Ieuan ap Rydderch y Prydydd oedd hono.' Efallai fod trydedd briodas, felly. Preswyliodd Ieuan ap Gruffudd Foel, Ieuan Llwyd, a Rhydderch mewn tŷ o'r enw Glyn Aeron yng nghyffiniau cymydau Mabwynion a Phennardd, tua deng
RHYS GOCH ap RHICCERT Thomas Stephens, J. H. Davies, Glyn Davies, a Syr Ifor Williams, a chwalwyd y chwedl yn derfynol gan G. J. Williams yn Y Beirniad, viii, 211-26, lle y dangosir mai'r hyn a wnaeth ' Iolo ' oedd ailwampio pump o hen gerddi a ffugio'r lleill. Y maent i gyd yn frith o'i eiriau a'i ffurfiau nodweddiadol ef. Nid oes dystiolaeth i Rys Goch ap Rhiccert sgrifennu llinell o farddoniaeth erioed.
RHYS GOCH GLYNDYFRDWY (fl. c. 1460), bardd yr uchelwyr Fel Guto'r Glyn, canodd yntau gywydd mawl i bum mab Llywelyn ap Hwlcyn o Fôn. Yr oedd cysylltiadau rhwng disgynyddion Llywelyn a theulu Pilstwn, a cheir cywydd marwnad gan Rys Goch i Siôn Pilstwn, aer Emrall. Y mae ei gywydd hiraeth am Rosier ap Siôn o Forgannwg yn ddiddorol am ei fod yn cynnwys cyfeiriad at gywydd Gruffydd Llwyd i yrru'r haul annerch y dalaith. Adlewyrchir anhrefn ei gyfnod mewn
RHYS-WILLIAMS, BRANDON MEREDITH (1927 - 1988), gwleidydd Ceidwadol aflwyddiannus yn ymgeisydd Ceidwadol dros etholaeth Pontypridd yn etholiad cyffredinol 1959 ac yn is-etholiad Glyn Ebwy 1960 a gynhaliwyd ar farwolaeth Aneurin Bevan, pan, yn unol â'r disgwyl, gorchfygwyd ef gan Michael Foot (Llafur). Safodd yn yr un etholaeth eto yn etholiad cyffredinol Hydref 1964. Bu wedyn yn cynrychioli etholaeth De Kensington, o Fawrth 1968 (is-etholiad) hyd Chwefror 1974, a Kensington a
RHYS-WILLIAMS, Syr RHYS (1865 - 1955), BARWNIG cyntaf creadigaeth 1918 a barnwr Ionawr 1955. Yn 1938 yr ychwanegodd Rhys at ei gyfenw. Ei wraig oedd JULIET EVANGELINE RHYS-WILLIAMS (1898 - 1964), awdures Llenyddiaeth ac Ysgrifennu Ganwyd yn Eastbourne 17 Rhagfyr 1898 yn ferch i Clayton Glyn a'i wraig, y nofelydd Elinor Glyn. Gadawodd Juliet yr ysgol yn 1914 i ymuno â'r Fintai Cymorth Gwirfoddol (Voluntary Aid Detachment), gan ddod yn ysgrifennydd i Rhys Williams yn 1919. Yn y
RICHARDS, THOMAS (1859 - 1931), aelod seneddol ac ysgrifennydd ffederasiwn glöwyr de Cymru Ganwyd 8 Mehefin 1859 yn y Cendl, Glyn Ebwy, sir Fynwy, yn fab i Thomas a Mary Richards. Addysgwyd ef yn ysgol Brydeinig y Cendl, a dechreuodd weithio mewn pwll glo pan oedd yn ddeuddeg oed. Chwaraeodd ran amlwg yng ngwaith undebau'r glöwyr yn ardal Glyn Ebwy, a bu'n aelod o'r ' Sliding Scale Association '. Etholwyd ef yn aelod o gyngor sir Mynwy yn 1891, a gwnaed ef yn henadur yn 1904 ac yn
RICHARDSON, EVAN (1759 - 1824), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd ac ysgol-feistr Ganwyd yn 1759 yn y Bryngwyn Bach, Llanfihangel-genau'r-glyn, yn fab i saer maen o'r enw Rhisiart Morys Huw - a gelwid yntau fynychaf yn ' Evan Richards,' nid yn unig ar lafar gwlad ond yn llythyrau Thomas Charles ac yng nghofnodion y Methodistiaid Calfinaidd yn ei ddydd. Dywedodd Lewis Edwards rywdro fod Richardson yn 'ewythr' iddo. Bwriedid ef i'r offeiriadaeth a bu yn Ystrad Meurig dan Edward
ROBERTS, EDWARD STANTON (1878 - 1938), Athro ac ysgolhaig Pentrellyncymer, 1916-20, ysgol Cyffylliog 1920-31, ac ysgol Gellifor o 1931 hyd ei farwolaeth 26 Awst 1938, mewn damwain ar feic ger Birmingham. Fe'i claddwyd ym mynwent Cynwyd. Yn 1919 priododd ag Annie, merch Robert ac Alice Roberts, Cefn Post, Llanfihangel Glyn Myfyr, a bu iddynt dri o blant. Yr oedd yn ysgolhaig da ac, ym marn rhai, yn un o balaeograffwyr gorau Cymru yn ei ddydd. Yr oedd hefyd yn fardd ac
ROBERTS, ELLIS (Elis Wyn o Wyrfai, Eos Llyfnwy, Robin Ddu Eifionydd; 1827 - 1895) chafodd guradiaeth Rhosymedre, sir Ddinbych; urddwyd ef yn offeiriad yn 1863. Cafodd reithoraeth Llanfihangel Glyn Myfyr yn 1866 a symud yn 1872 i ficeriaeth Llangwm, sir Ddinbych, lle y bu farw 23 Ebrill 1895. Daeth 'Elis Wyn' yn adnabyddus fel bardd a beirniad eisteddfodol, a bu'n golygu Yr Haul o 1885 hyd 1895. Enillodd ar bryddestau neu awdlau yn eisteddfodau Rhuddlan 1850, Ffestiniog 1854, Llanelli
ROBERTS, EMMANUEL BERWYN (1869 - 1951), gweinidog (EF) aeth i gynorthwyo gweinidog y Wesleaid Cymraeg yn Hanley, Swydd Stafford, a gweithio mewn gwaith dur ac yn y pwll glo yno. Yn 1891 aeth yn Was Cyflog ar gylchdaith Corwen, gan fyw yn Tŷ Nant, ac yna i swydd gyffelyb yn Ninas Mawddwy. Aeth i Goleg Richmond yn 1893, ac oddi yno yn weinidog-ar-braw i Ben-y-cae, Glyn Ebwy, yn 1895 a Threharris yn 1896. Yn 1897 penodwyd ef i gynorthwyo'r Parch. John Evans

Search results

193 - 204 of 254 for "Glyn"