Dictionary of Welsh Biography

HUMPHREYS, EDWARD MORGAN (1882 - 1955), newyddiadurwr, llenor a darlledwr Ganwyd 14 Mai 1882 yn Nyffryn Ardudwy, Meirionnydd, mab hynaf John ac Elizabeth Humphreys. Enwau ei frodyr oedd Humphrey Llewelyn a John Gwilym. Yr oedd ei fam yn nith i Edward Morgan (1817 - 1871), Dyffryn, pregethwr (MC) ac ysgrifennwr gwreiddiol, ac yn gyfnither i R.H. Morgan, Porthaethwy, arloeswr llaw-fer yn Gymraeg. Hen daid iddo oedd Richard Humphreys, pregethwr (MC) ffraeth, dirwestwr ac
HUMPHREYS, HUMPHREY (1648 - 1712), esgob Bangor a Henffordd (yn olynol), hynafiaethydd, hanesydd, ac achyddwr ef, yn rhinwedd trwydded arbennig, yn ddiacon ac yn offeiriad ar 12 Tachwedd 1670 gan yr esgob Robert Morgan yn eglwys gadeiriol Bangor, a'r un diwrnod cafodd ei sefydlu yn rheithor Llanfrothen. Cafodd y bywiolaethau hyn hefyd: Trawsfynydd 1672, Cricieth 1677, Llaniestyn (Sir Gaernarfon) 1680, a Hope (segurswydd oedd hon) 1689. Fe'i sefydlwyd yn ddeon eglwys gadeiriol Bangor ar 16 Rhagfyr 1680 a'i
HUMPHREYS, RICHARD (1790 - 1863), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd gwleidyddiaeth, ond yr oedd yn un o'r rhai cyntaf ymhlith gweinidogion y Methodistiaid Calfinaidd i bleidio Rhyddfrydiaeth. Priododd, 1822, Ann, merch Capten William Griffith, y Cei, Abermaw. Bu ganddynt ddwy ferch, un ohonynt, Jennette, yn briod â'r Parch. Edward Morgan, Dyffryn. Bu Mrs. Humphreys farw yn 1852, a phriododd Richard Humphreys â Mrs. Evans, Gwerniago, Pennal, yn 1858, aeth i Bennal i fyw, ac yno
HUW BODWRDA (fl. 1566) Fodwrda,, boneddwr, bardd, a noddwr beirdd Hugh a gyhuddwyd gan un Morgan ab Ieuan o fod yn fôr-leidr ar Enlli c. 1567.
HUW MACHNO (fl. 1585-1637), bardd 433B, Peniarth MS 327, Mostyn 146, B.M. Add. 14998, Caerdydd 83 (sef llyfr Syr John Wynn o Wydir), Christ Church 184, ac efe a ysgrifennodd bron y cwbl o lawysgrif NLW MS 727D, sy'n cynnwys cryn dipyn o'i waith ef ei hun. Rhoes y llyfr hwn i Evan Llwyd, Dulasau. Ymhlith y marwnadau a ganodd y mae rhai i Gatrin o Ferain, 1591, Sion Tudur, 1602, yr esgob William Morgan, 1604, Siôn Phylip, 1620, a
HUWS, ALUN 'SBARDUN' (1948 - 2014), cerddor a chyfansoddwr fyddai'n chwarae rhan bwysig iawn yn ei fywyd ar hyd ei oes. Roedd Dewi 'Pws' Morris, Stan Morgan Jones ac Emyr Huws Jones yn gyfoedion i Alun yn y coleg, a chyn hir fe ddaeth y pedwar at ei gilydd i sefydlu un o grwpiau cyfoes mwyaf dylanwadol y cyfnod, sef Y Tebot Piws. Wedi i'r Tebot Piws ddod i ben ym 1972, ymunodd Alun â'r grŵp Ac Eraill. Aelodau eraill y band oedd Cleif Harpwood, Iestyn Garlick
IEUAN DEULWYN (fl. c. 1460), bardd brodor o Gydweli, Sir Gaerfyrddin. Cadwyd llawer o'i waith mewn llawysgrifau, y rhan fwyaf ohono yn gywyddau i gylch eang o foneddigion cyfoes. Yn eu plith ceir rhai i Wiliam, iarll Penfro, a'i frawd Syr Rhisiart Herbert, a laddwyd ym mrwydr Banbury (1469), ac i fab ifanc Syr Rhisiart, i Dr. Siôn Morgan, esgob Tyddewi, Wiliam Siôn o Lanegwad, Dafydd Llwyd ap Gwilym o Gastell Hywel, Llywelyn ap
IFOR BACH (fl. 1158), arglwydd Senghenydd 'arglwyddiaeth ddibynnol' ar arglwyddiaeth Morgannwg ac yn cynnwys yr ardal fynyddig yn ymestyn o Aberhonddu yn y gogledd, crib Cefn On yn y de, afon Taf yn y gorllewin, ac afon Rhymni yn y dwyrain. Yn 1158 ymosododd ar Morgan ab Owain o Wynllwg a Chaerllion-ar-Wysg a'i ladd ef a'r 'bardd gorau,' Gwrgant ap Rhys. Cofir amdano yn arbennig oblegid ei ymosodiad sydyn ym mherfeddion nos ar gastell
IFOR HAEL olrheinir y Phylip oedd yno yn 1550 yn ôl i ' Tomas ap Ivor hael ap Llywelyn ap Ivor.' Enwir y tri brawd, Morgan, Phylip, ac Ifor Hael yn Peniarth MS 176, Peniarth MS 206, (R. i, 977); gweler hefyd NLW MS 3033B (39-40); Peniarth MS 140 (74-6). I gael yr ach yn gyflawn gweler Dwnn, i, 218. Eu mam oedd Angharad ferch Morgan ap Meredudd, Arglwydd 'Tredegar' (sef y 'Tredegyr' uchod). Ei hail wr oedd Dafydd ap
ILLINGWORTH, LESLIE GILBERT (1902 - 1979), cartwnydd gwleidyddol Americanaidd Draper Hill ddathlu gyrfa Illingworth yn Illingworth on Target (1970). Mae casgliad mawr o waith Illingworth ar gael ar-lein gan Lyfrgell Genedlaethol Cymru. Gyda'i acen Morgannwg gref, roedd yn amlwg i bawb mai Cymro oedd Illingworth, ac ef oedd yr ysbrydoliaeth ar gyfer y ffermwr o Gymro 'Organ Morgan' yn strip comig 'Flook' Wally Fawkes. Serch hynny, ychydig iawn o elfen Gymreig oedd i waith
ISMAIL, Sheikh SAEED HASSAN (1930 - 2011), arweinydd Mwslemaidd Morgannwg. Yn sgil cyfalaf cymdeithasol a dylanwad eang y Sheikh galwai gwleidyddion o bob plaid am ei gyngor yn aml. Yn ôl cyn-Brif Weinidog Cymru Rhodri Morgan, 'his wise counsel at times of crisis made him a truly significant figure in the shaping of modern Wales'. Cwrddodd Saeed â'i wraig gyntaf Gallila yn Aden, wedi i'w gwr gefnu arni a'i hysgaru. Ni fu plant o'r briodas honno, felly cymerodd ail
JAMES, CARWYN REES (1929 - 1983), athro, chwaraewr a hyfforddwr rygbi , aeth yn rheolaidd ar hyd Heol y Baw yng nghwmni Lloyd Morgan, ffrind ei dad, i gefnogi tîm y pentref a chario sgidiau Haydn Jones, maswr a chanolwr gosgeiddig. Cyfeiriodd droeon mewn sgwrs ac ysgrif at Lloyd a Haydn Top y Tyle, a daeth tynged y ddau i'w atgoffa'n feunyddiol o'i freintiau ac mai ef yn unig a gafodd ddewis mewn bywyd. Aeth y naill dan ddaear yn bedair ar ddeg oed a gorfod rhoi i fyny

Search results

157 - 168 of 572 for "Morgan"