Dictionary of Welsh Biography

JONES, JOHN WILLIAM (1883 - 1954), llenor, casglwr llythyrau ac amryfal bapurau, cyhoeddwr, hynafiaethydd a bardd gwlad , Isallt, W. Pari Huws, Gwilym Prysor, Carneddog, Glaslyn, Barlwydon, Gwilym Morgan, Awena Rhun, Glyn Myfyr, Llifon, ac eraill. Gofalodd hefyd bod beirdd, llenorion a cherddorion y cylch yn cael eu coffäu'n deilwng. Trefnodd i gael carreg fedd arbennig i Robert Owen Hughes ('Elfyn') a chofgolofn (carreg o Gwm Pennant) i ' Eifion Wyn'. Gyda chyfaill arall, a T. Gwynn Jones, mynnodd weld gosod carreg las
JONES, LEWIS (1793 - 1866), clerigwr a phennaeth yr ' Association of Welsh Clergy in the West Riding of Yorkshire '; ganwyd 14 Chwefror 1793, mab William a Mary Jones, Penpontbren, Llanfihangel-genau'r-glyn, Sir Aberteifi. Addysgwyd ef yn Ystrad Meurig yn nyddiau John Williams ('Yr Hen Syr'). Wedi hynny bu'n athro yn ysgol ramadeg Clitheroe, sir Lancaster. Cafodd ei benodi i fywoliaeth Almondbury, ger Huddersfield, 1822; yr oedd
JONES, MORGAN GLYNDWR (1905 - 1995), bardd a llenor Ganwyd Glyn Jones yn 16 Clare Street, Merthyr Tudful, ar 28 Chwefror 1905, mab ieuengaf William Henry Jones (1873-1957), clerc gyda Swyddfa'r Post, a'i wraig Margaret (ganwyd Williams, 1897-1966), athrawes. Daeth ei frawd hŷn, David Tydfilyn (1901-1968) yn Arolygwr Ysgolion. Roedd ei dad-cu ar ochr ei dad, David William Jones (1832-1900) yn fardd Cymraeg gyda'r enw barddol Llwch-Haiarn. Roedd y
JONES, OWEN (Owain Myfyr; 1741 - 1814), crwynwr yn Llundain, ac un o'r ffigurau amlycaf ym mywyd llenyddol Cymru yn niwedd y 18fed ganrif a dechrau'r 19fed Ganwyd 3 Medi 1741 yn Llanfihangel Glyn Myfyr, sir Ddinbych. Pan oedd yn wr ifanc, aeth i Lundain yn brentis o grwynwr. Gweithiai gyda Messrs. Kidney and Nutt yn Ducksfoot Lane, a phan oedd tua 40 oed, cafodd y fusnes i'w ddwylo ei hun. Ei gyfeiriad o tua 1782 ymlaen ydoedd 148 Upper Thames Street. Daeth yn wr cyfoethog, oherwydd er cymaint sylw a rôi i'r gwaith o hyrwyddo bywyd llenyddol Cymru
JONES, ROBERT (1769 - 1835), clerigwr 1792 a bu'n gymrawd ei goleg hyd 1806; y flwyddyn honno dewiswyd ef yn rheithor Souldern, swydd Rhydychen. Ymwelodd Wordsworth ag ef yn Souldern yn 1820 a thrachefn yn 1824 ym mhersondy Llanfihangel-glyn-myfyr. Parhaodd Jones yn rheithor Souldern hyd ddiwedd ei oes, eithr treuliodd gyfnodau yng Ngogledd Cymru. Bu farw 5 Ebrill 1835 yn Plas-yn-llan; ni fu yn briod.
JONES, ROBERT WILLIAM (Erfyl Fychan; 1899 - 1968), hanesydd, llenor, athro ac eisteddfodwr ysgoloriaeth Owen Templeman i'w alluogi i astudio yn Ysgol Astudiaethau Celtaidd Prifysgol Lerpwl tan gyfarwyddyd John Glyn Davies. Derbyniodd radd M.A. (Lerpwl) am draethawd ar ' The wayside entertainer in Wales in the nineteenth century ' yn 1939, a'r flwyddyn honno penodwyd ef yn brifathro ysgol Berriew Road yn y Trallwng, swydd y bu ynddi nes ymddeol yn 1961. Yn ystod Rhyfel Byd II gwasanaethodd gyda'r
JONES, SAMUEL (1898 - 1974), newyddiadurwr, darlledwr a Phennaeth y BBC ym Mangor . Ymddeolodd Sam Jones o'r BBC ar 30 Tachwedd, 1963. Yn yr haf y flwyddyn honno, ar 11 Gorffennaf 1963, cyflwynwyd iddo radd er anrhydedd o Ddoethuriaeth mewn Llên [D.Litt] gan Brifysgol Cymru mewn seremoni yn Neuadd y Brenin, Aberystwyth. Anrhydedd arall a ddaeth i'w ran oedd bod yn Llywydd y Dydd yn Eisteddfod Genedlaethol Cymru, Glyn Ebwy 1958. Bu farw Sam Jones ar 5 Medi 1974. Yn Amlosgfa Bangor ar 9
JONES, THOMAS (1769 - 1850), gweinidog y Bedyddwyr Rhydwilym a Glynceiriog; ganwyd yn Llangollen ac yn eglwys enwog Glynceiriog y cafodd ei fagwraeth grefyddol. Hanoedd o du ei dad o deulu y Ddôl Hir, Glynceiriog. Ordeiniwyd ef a'i gymydog John Edwards yn gydweinidogion ar eglwys y Glyn, 2 Gorffennaf 1794. Erbyn 1796 yr oedd y pynciau Sandemanaidd yn corddi pobl y Glyn, ac ymrannodd yr eglwys, un adran ohoni dan arweiniad Thomas Jones yn aros
JONES, WILLIAM (1834 - 1895), gweinidog gyda'r Bedyddwyr Ganwyd yn y Brymbo 10 Awst 1834, yn fab i J. R. Jones ('Alltud Glyn Maelor') (1800 - 1881) ac yn frawd i'r Parch. J. R. Jones, Pontypridd (1846 - 1908). Ymaelododd yn eglwys Fedyddiedig y Brymbo 4 Rhagfyr 1853, dechreuodd bregethu 25 Tachwedd 1855, a derbyniwyd ef i Goleg Hwlffordd yng Ngorffennaf 1858. Ordeiniwyd ef ym Mhen-y-fron, Sir y Fflint, yn 1860, a symudodd oddi yno i'r Bargoed, 1864
LEWES, EVELYN ANNA (c. 1873 - 1961), awdur and Aeron valley (1922). Dysgodd ysgrifennu Cymraeg a bu'n ddarllenydd diwyd (1924-33) o weithiau Lewis Glyn Cothi ar gyfer Geiriadur Prifysgol Cymru. Ceir ei chyfieithiad o ddarnau o waith Dafydd ap Gwilym yn The life and poems of Dafydd ap Gwilym (1915). Ymhlith ei llawysgrifau yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru ceir ysgrif yn Gymraeg ('O Neuaddlwyd i Madagascar'), a ' Theatres of West Wales
LEWIS GLYN COTHI (fl. 1447-86), un o feirdd pennaf y 15fed ganrif Cymerodd ei enw oddi wrth enw fforest Glyn Cothi, ac y mae'n weddol sicr mai o fewn cyffiniau honno y ganwyd ef, ym Mhwllcynbyd ym mhlwyf Llanybyddair, efallai. Yn gynnar yn ei fywyd bu ar herw yng Ngwynedd gydag Owain ap Gruffudd ap Nicolas. Gallai hynny fod mor gynnar â 1443. Y gerdd gynharaf o'i waith y gellir ei dyddio'n bendant yw ei farwnad i Syr Gruffudd Fychan, Cegidfa, yn 1447. Fel plant
LEWIS GLYN CYNON - see DAVIES, LEWIS

Search results

121 - 132 of 254 for "Glyn"