Dictionary of Welsh Biography

AIDAN (fl. 6ed ganrif), sant. ynddynt, ac ym 'Muchedd' Cadog Sant gellir darllen fod Aidan yn bresennol ar adeg yr anghydfod rhwng Cadog a'r brenin Arthur. Yn ôl trefn llyfrau gwasanaeth yr Eglwys Wyddelig telir gwrogaeth i Aidan Sant ar y dydd olaf o fis Ionawr.
AMBROSE, WILLIAM (Emrys; 1813 - 1873), gweinidog gyda'r Annibynwyr, bardd, a llenor Mangor. Buasai ei fam yn aelod yn Ebeneser gyda'r Dr. Arthur Jones, ond ymadawodd gydag eraill a sefydlu eglwys arall, Bethel (1843-55); bu hi farw yn 1853. Yn y Penrhyn Arms Inn, cartref cyntaf Coleg y Gogledd, yr oeddynt yn byw o 1813 hyd 1823, ac yno y ganwyd 'Emrys'. Addysgwyd 'Emrys' yn Ysgol y Friars ac wedi hynny yng Nghaergybi yn ysgol W. Griffith. Tua 1828 aeth yn brentis o ddilledydd mewn
AP GWYNN, ARTHUR (1902 - 1987), Llyfrgellydd, a thrydydd llyfrgellydd Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth Ganwyd Arthur ap Gwynn 4 Tachwedd 1902, yr ail o dri phlentyn Thomas Gwynn Jones, y bardd nodedig, a Margaret Jane Jones yng Nghaernarfon (Eluned oedd yr hynaf a Llywelyn, yr ieuangaf) pan oedd ei dad yn gweithio ar y papurau, Yr Herald Cymraeg, Papur Pawb a'r Carnarvon & Denbigh Herald. Symudodd y teulu i Ddinbych yn 1906, Yr Wyddgrug yn 1907 a dychwelyd i Gaernarfon yn 1908, cyn symud i
ARTHUR (fl. ? yn gynnar yn y 6ed ganrif), un o arwyr y Brytaniaid yn erbyn eu gelynion, yr hwn a ddaeth gydag amser yn brif ffigur cylch y chwedlau Arthuraidd Ni wyddys dim yn sicr amdano fel cymeriad hanesyddol, er na ellir bellach wadu ei fodolaeth, na'i esbonio, fel y gwnaeth John Rhŷs ac eraill, fel ffigur chwedlonol pur. Nis enwir gan Gildas c. 540 wrth gyfeirio at fuddugoliaeth y Brytaniaid ym ' Mynydd Baddon ' ('Mons Badonicus'), brwydr y dywed Nennius, disgybl Elfoddw (bu farw 809), i Arthur fod yn fuddugol ynddi ac a gofnodir yn Ann. C. s.a
ASHBY, ARTHUR WILFRED (1886 - 1953), economegydd amaethyddol
BEVAN, BRIDGET (Madam Bevan; 1698 - 1779), noddwraig ysgolion cylchynol , cysylltwyd Griffith Jones â theulu'r Fychaniaid trwy briodas, gan iddo ef a Richard Vaughan (bu farw 1729), ewythr Bridget, briodi dwy chwaer, Margaret ac Arabella Philipps, Castell Pictwn, Sir Benfro. Ar 30 Rhagfyr 1721 priododd Bridget Arthur Bevan, bargyfreithiwr o Lacharn. Gwnaethpwyd ef yn gofiadur bwrdeisdref Caerfyrddin, 1722-1741, ac yn aelod seneddol, 1727-1741. Ym Mai 1735 apwyntiwyd ef yn farnwr
BEVAN, SILVANUS (fl. 1715-1765), meddyg a Chrynwr Roedd o deulu yn Abertawe, a pherthynas (meddai Morris Letters, ii, 336) i Arthur Bevan, A.S. Yr oedd yn Abertawe Grynwr o'r enw William Bevan, a fwriwyd i garchar yn 1658, ac a fu farw yn 1701 yn 74 oed. Priododd ei fab, Silvanus Bevan, Jane Phillips o Abertawe yn 1685, a bu iddynt amryw feibion; aeth dau o'r rheini i Lundain. SILVANUS BEVAN, yr hynaf o'r ddau, sydd dan sylw yn awr. Cychwynnodd
BEYNON, Syr WILLIAM JOHN GRANVILLE (1914 - 1996), Athro Ffiseg yn ymwneud ag astudiaeth gydwladol o'r ïonosffer . Priododd yn 1942 Megan Medi, merch Arthur a Margaret James, yng Nghapel Annibynnol Ebenezer, Abertawe a bu iddynt ddau fab a merch. Bu farw 11 Mawrth 1996, yn Aberystwyth.
BLAYNEY family Gregynog, ARTHUR BLAYNEY, marchog, a berthynai i'r gangen Wyddelig o'r teulu. Ei dad ef oedd yr Arglwydd Blayney cyntaf, trydydd mab David Lloyd Blayney, siryf 1577 a 1585. Bu EDWARD, sef yr ARGLWYDD BLAYNEY cyntaf, yn filwr o'i fachgendod, ac yn 1598 aeth i Iwerddon gyda'r iarll Essex. Gwnaeth enw iddo'i hun fel milwr ac yn 1603 fe'i urddwyd yn farchog, ac yn 1621 gwnaed ef yn Arglwydd Blayney, Barwn Monaghan
BLAYNEY, ARTHUR, fiolinydd - see BLAYNEY, THOMAS
BLAYNEY, THOMAS (1785), telynor Ganwyd yn Tynycoed, Llanllwchhaearn, Sir Drefaldwyn, mab i Arthur a Letitia Blayney. Enillodd y wobr (telyn arian a 30 gini) yn eisteddfod Caerfyrddin, 1819. Dywed Thomas Price ('Carnhuanawc') mai ef oedd y cyntaf iddo ei glywed yn canu'r delyn deir-res, a thystia i'w enwogrwydd fel telynor. Cadwai westy yn Lydney North, ger Walcot, plasty Arglwydd Powis yn Sir Amwythig. Yn 1829 penodwyd ef yn
BRAOSE family , ceir ei enw fel tyst i lawer o drosglwyddiadau tiroedd, etc., a wnaeth y brenin, ac yr oedd yng ngosgorddlu John yn Normandy adeg marw Arthur (1203); gwasanaethodd hefyd yn y rhyfel yn Ffrainc yn 1204. Yr oedd yn uchel yn ffafraeth John a chafodd diroedd lawer; yn 1200 rhoddwyd iddo hawl i goncro tiroedd Cymru. Cymerth feddiant o Elfael yn 1191; yn 1196, trwy drefniant â'r cyd-aer, daeth i feddu

Search results

1 - 12 of 218 for "arthur"