Dictionary of Welsh Biography

BRUCE, MORYS GEORGE LYNDHURST (4ydd Barwn Aberdâr), (1919 - 2005), gwleidydd a dyn chwaraeon anrhydeddus LL.D. gan Brifysgol Cymru. Ei wasanaeth olaf i achos Cymreig oedd ymgymryd â chyfrifoldeb cadeirydd yr ymddiriedolaeth a sefydlwyd gan yr Arglwydd Cledwyn i godi cerflun er cof am David Lloyd George yn Sgwâr y Senedd yn Llundain; ef a drefnodd y gystadleuaeth i ddewis y cerflunydd, ond bu farw cyn cwblhau'r cerflun. Yr oedd y teulu'n berchen ar Ystad y Dyffryn, tair mil o erwau ger Aberpennar
CALLAGHAN, LEONARD JAMES (1912 - 2005), gwleidydd fel Prif Weinidog. Enillodd Callaghan yn y bleidlais derfynol yn erbyn Michael Foot. O blith ASau Cymru, yr un agosaf ato oedd Cledwyn Hughes, a daeth y Prif Weinidog i ddibynnu'n helaeth arno fel Cadeirydd Plaid Seneddol Llafur. Fel Prif Weinidog wynebai Callaghan nifer o broblemau astrus. Oherwydd cyflwr yr economi bu'n rhaid mynd am fenthyciad gan yr IMF. Cafwyd dadlau ffyrnig o fewn y Cabinet
CLEDWYN o BENRHOS, Barwn - see HUGHES, CLEDWYN
COLEMAN, DONALD RICHARD (1925 - 1991), gwleidydd Llafur gwladol dros Gymru, a bu hefyd yn gweithio i Eirene White a Cledwyn Hughes), yn chwip cynorthwyol yr wrthblaid, Gorffennaf 1970-Mawrth 1974, aelod blaenllaw a chynrychiolydd i Gyngor Ewrop, 1968-73, Arglwydd Gomisiynydd y Trysorlys, Mawrth 1974-Gorffennaf 1978, ac Is-siambrlen y Llys Brenhinol, Gorffennaf 1978-Mai 1979. Roedd y swydd olaf hon yn golygu llunio adroddiad manwl dyddiol ar weithgareddau'r
DAVIES, GWILYM PRYS (1923 - 2017), cyfreithiwr, gwleidydd ac ymgyrchydd iaith 1959, a daeth i gysylltiad hefyd gyda Goronwy Roberts, Cledwyn Hughes a'r pwysicaf i gyd yn ei hanes, James Griffiths. Mabwysiadodd James Griffiths ef fel mab a'i gefnogi i ymgeisio am sedd i San Steffan. Ond cyn hynny gwahoddwyd ef gan Cledwyn Hughes a James Griffiths i baratoi memorandwm ar ddiwygio llywodraeth leol a lle'r cyngor etholedig yn y cynllun. Cyhoeddwyd y llyfryn Cyngor Canol i Gymru yn
EDWARDS, HUW THOMAS (1892 - 1970), undebwr llafur a gwleidydd T fod ganddo gymwysterau asgell chwith da). Sefydlwyd Swyddfa Gymreig dan ofal James Griffiths, fel deiliad cyntaf swydd ysgrifennydd gwladol Cymru. Ar yr un pryd dyrchafwyd rhai datganolwyr Cymreig, megis Cledwyn Hughes a Goronwy Roberts, i swyddi yn y llywodraeth newydd. O ganlyniad i'r datblygiadau hyn, ail-ymunodd Huw T â'r Blaid Lafur. Fodd bynnag, roedd wedi colli'r rhan fwyaf o'i ddylanwad
EVANS, DAVID THOMAS GRUFFYDD (Barwn Evans o Claughton), (1928 - 1992), cyfreithiwr a gwleidydd blaid ail ddarlleniad y mesur. O'r meinciau Llafur, dywedodd yr Arglwydd Cledwyn yn ei ffordd nodweddiadol, wrth gefnogi'r mesur, “Cefais y pleser o adnabod taid y bonheddig Arglwydd a hanai o Sir Fôn.” Yr oedd Evans wrth ei fodd yn Nhy'r Arglwyddi; yr oedd y wleidyddiaeth a'r dadleuon yn fwy gwaraidd na'r cyfnewidiadau crafog a brofodd ym myd gwleidyddiaeth leol. Dyn hoffus ac adnabyddus oedd Evans
EVANS, MEREDYDD (1919 - 2015), ymgyrchydd, cerddor, athronydd a chynhyrchydd teledu Sam Jones i ymddangos ar ei raglen radio boblogaidd Noson Lawen. Yn fuan roedd Merêd, fel un o Driawd y Coleg (gyda Robin Williams a Cledwyn Jones), yn ganolog i lwyddiant y rhaglen, yn aml yn cyfansoddi'r geiriau a'r alawon i'w caneuon bachog. Roedd y rhaglen yn eithriadol o boblogaidd, ac ar un adeg amcangyfrifwyd bod 20% o'r boblogaeth yn gwrando arni. Golygodd hyn bod 'Merêd' yn enw cyfarwydd
EVANS, WILLIAM EMRYS (1924 - 2004), banciwr a ffilanthropydd bersonoliaeth gynnes, gyda llawer o hiwmor a goddefgarwch, a chanddo berthynas dda â phobl o bob plaid wleidyddol a phob rhan o fywyd. Am lawer o flynyddoedd bu Evans a'i wraig yn gyfeillion agos ag Arglwydd ac Arglwyddes Cledwyn gan fynd ar wyliau gyda'i gilydd yn fynych. Yr oedd yn anodd cyfarfod â neb ymhlith holl rychwant ei gyfeillion a'i gydnabod trwy Gymru a oedd â gair gwael am Emrys Evans. Cyfeirid
FOOT, MICHAEL MACKINTOSH (1913 - 2010), gwleidydd, newyddiadurwr, awdur yn areithiwr huawdl a grymus, ac yn ystod ei gyfnod fel AS Plymouth Devonport daeth yn un o ladmeryddion y mudiad a gysylltid ag Aneurin Bevan. Roedd nifer o aelodau seneddol o Gymry yn cefnogi, fel George Thomas, Tudor Watkins a Cledwyn Hughes. Ond cododd anghydfod rhwng Foot a Bevan ar fater arfau niwclear. Fel golygydd y Tribune mabwysiadodd Foot y slogan 'Dyma'r papur sy'n arwain ymgyrch yn
GRIFFITHS, JAMES (1890 - 1975), gwleidydd Llafur a gweinidog yn y cabinet fod yng nghanol ei saithdegau. Ei olynydd yn y Swyddfa Gymreig oedd Cledwyn Hughes. Ym 1969 cyhoeddodd Griffiths gyfrol braidd yn wyliadwrus o atgofion sef Pages from Memory. Yn ystod y 1960au hwyr, er bod ei iechyd yn dirywio'n raddol, fe'i perswadiwyd gan Harold Wilson i beidio ag ymddeol o'r senedd rhag achosi is-etholiad beryglus unwaith yn rhagor mewn etholaeth ym maes glo de Cymru. Y chwaraewr
HUGHES, CLEDWYN (BARWN CLEDWYN O BENRHOS), (1916 - 2001), gwleidydd Ganwyd Cledwyn Hughes ar y 14eg o Fedi 1916 yn 13 Teras Plashyfryd, Caergybi, mab hynaf Henry David Hughes ac Emma Davies (gynt Hughes, a oedd yn weddw ifanc a mab bach, Emlyn, ganddi wrth iddi ail-briodi ym 1915). Trwy ei dad, yr oedd Cledwyn Hughes yn ddisgynnydd i genedlaethau o chwarelwyr llechi yn Sir Gaernarfon. Gadawodd Henry Hughes, a adweinid yn gyffredinol fel Harri Hughes, yr ysgol yn

Search results

1 - 12 of 21 for "Cledwyn"