Home
Browse
Authors A-Z
Free text search
Cymraeg
Timeline
Twitter
Facebook
Google
Cymraeg
Home
Browse
Authors A-Z
Search
Clear Selections
Gender
Male (56)
Female (2)
Author
Thomas Jones Pierce (17)
John Edward Lloyd (13)
David Myrddin Lloyd (6)
Evan David Jones (3)
Benjamin Hudson (2)
Thomas Parry (2)
Arthur Herbert Dodd (1)
Arthur James Roderick (1)
Bertie George Charles (1)
D. Ben Rees (1)
David Gwenallt Jones (1)
Emyr Wyn Jones (1)
Gomer Morgan Roberts (1)
Geraint Vaughan-Jones (1)
Ifor Williams (1)
John Goronwy Edwards (1)
Mary Auronwy James (1)
R. Arwel Jones (1)
Robert David Griffith (1)
Ray Looker (1)
William Troughton (1)
Category
Teuluoedd Brenhinol a Bonheddig (34)
Gwleidyddiaeth a Mudiadau Gwleidyddol (30)
Milwrol (22)
Barddoniaeth (12)
Llenyddiaeth ac Ysgrifennu (7)
Eisteddfod (6)
Crefydd (3)
Gwasanaethau Cyhoeddus a Chymdeithasol, Gweinyddiaeth Sifil (3)
Hanes a Diwylliant (3)
Perchnogaeth Tir (3)
Perfformio (3)
Addysg (2)
Argraffu a Chyhoeddi (2)
Cerddoriaeth (2)
Ysgolheictod ac Ieithoedd (2)
Celf a Phensaernïaeth (1)
Cyfraith (1)
Diwydiant a Busnes (1)
Gwrthryfelwyr (1)
Natur ac Amaethyddiaeth (1)
Article Language
English (64)
Welsh (60)
Search results
1 - 12
of
60
for "Cynan"
Free text (
60
)
1 - 12
of
60
for "Cynan"
Display Options
Sorting
Name
Score
Ascending
Descending
Results
12 Result
24 Result
48 Result
1
2
3
›
5
Filters
Display Options
Sorting
Name
Score
Ascending
Descending
Results
12 Result
24 Result
48 Result
1
2
3
4
5
»
1
2
3
›
5
ANGHARAD
(d. 1162)
Gwraig Gruffydd ap
Cynan
, a merch Owain ab Edwin, un o benaethiaid dwyrain Gwynedd. Priododd Gruffydd tua'r flwyddyn 1095, yn gynnar yn ei ymdrech am allu; goroesodd Angharad ei gŵr flynyddoedd lawer, gan farw yn 1162. Dyma eu plant: Cadwallon (bu farw 1132), Owain (Gwynedd), Cadwaladr, a phum merch, sef Gwenllian, Marared, Rainillt, Susanna, ac Annest. Priododd Gwenllian Gruffydd ap Rhys a daeth
AURELIUS CANINUS
(fl. 540), tywysog
nwylo celfydd Sieffre o Fynwy aiff Aurelius Caninus yn Aurelius Conanus a fu'n llywodraethu ar yr holl wlad am yn agos i dair blynedd. Yn y trosiadau Cymraeg gelwir hwn yn
Cynan
Wledig.
BROCHWEL YSGYTHROG
(fl. 550), tywysog
Yn ôl traddodiad efe oedd y person mwyaf trawiadol yn hen linach tywysogion cynnar Powys, yn gymaint felly ag y daeth y beirdd i alw Powys yn wlad Brochwel. Mab ydoedd i Cyngen a thad
Cynan
Garwyn a'r sant Tysilio, sefydlydd hen eglwys Meifod. Gan i'w ŵyr, Selyf ap
Cynan
, gwympo yn y gad wrth arwain y Cymry ym mrwydr Caer (c. 613), nid Brochwel mo'r ' Brochmail ' y dywed Beda iddo chwarae rhan
CADWALADR
(d. 1172), tywysog
Trydydd mab Gruffydd ap
Cynan
(bu farw 1137) a'i wraig Angharad. Clywir sôn amdano gyntaf yn 1136, pryd y bu i'w frawd Owain ac yntau, wedi marw Richard Fitz Gilbert, arglwydd Ceredigion, fynd ar gyrch i'r dalaith honno a chymryd y pum castell gogleddol, Aberystwyth yn eu plith. Ddiwedd y flwyddyn daethant eilwaith gyda llu mawr o farchogion wedi eu gwisgo mewn dur, a gwŷr traed, ac ysgubo trwy
CADWGAN
(d. 1111), tywysog
Normaniaid yn 1094 ym mrwydr Coed Yspwys (ni wyddys pa le y mae'r lle hwn), ac ymuno â Gruffydd ap
Cynan
i amddiffyn Môn a phan ffôdd i Iwerddon. Pan ddaeth gwell golwg ar bethau ac i'r ddau fedru dychwelyd o Iwerddon yn 1099 cafodd Cadwgan ei gyfran o Bowys gan yr iarll Robert o Amwythig ar yr amod ei fod yn talu gwrogaeth i'r gwr hwnnw; cafodd Geredigion hefyd. Gadawodd iddo'i hun gael ei berswadio i uno
CARADOG ap GRUFFYDD ap RHYDDERCH
(d. 1081)
un llawer mwy, i'w gyfarfod - Rhys ap Tewdwr. Dyma bellach bethau'n arwain at frwydr enwog Mynydd Carn, rywle yng ngogledd Dyfed; yno trechwyd Caradog a'i gynghreiriaid yn llwyr gan Rhys, a oedd wedi cael cymeradwyaeth esgob Tyddewi ac a gafodd hefyd gymorth Gruffydd ap
Cynan
. Ni chlywir mwy am Garadog; gadawodd fab, Owain, a ymsefydlodd mewn awdurdod yn Gwynllwg maes o law gan sylfaenu llinach
CHARLES, GEOFFREY
(1909 - 2002), ffotograffydd
uchafbwynt yn hynny o beth oedd ei gywaith gyda John Roberts Williams a
Cynan
-'Yr Etifeddiaeth.' Saethwyd y ffilm mewn du a gwyn a chafodd ei dangos am y tro cyntaf yn y Gymraeg a'r Saesneg (dan y teitl 'The Heritage') yn Eisteddfod Genedlaethol Dolgellau yn 1949. Ymhlith ei ffilmiau eraill y mae Tir Na Nog a ffilmiwyd yn Iwerddon; Y Cymro - ffilm am argraffu; taith ddiwylliannol i Sbaen dan Franco yn
CUNEDDA WLEDIG
(fl. 450?), tywysog Prydeinig
ag iddo awdurdod arbennig - o dan y Rhufeiniaid efallai. Y mae'r enw ei hun yn anghyffredin, er y ceir ef yn Allt Cunedda gerllaw Cydweli, fe'i rhoddwyd - am resymau hynafiaethol efallai - i fab Cadwallon ap Gruffydd ap
Cynan
. Ceir manylion diddorol ym ' Marwnad Cunedda ' yn ' Llyfr Taliesin,' ond y mae'r ffurf dywyll ' Cuneddaf ' yn profi mai cân ddiweddar ydyw ac na ellir derbyn ei thystiolaeth
CYNAN - see
JONES, Syr CYNAN ALBERT EVANS
CYNAN ab IAGO
(d. 1060?), tywysog a alltudiwyd
mab Iago ab Idwal, yn disgyn o Rodri Mawr, ac arglwydd Gwynedd o 1033 hyd 1039. Pan lofruddiwyd Iago yn 1039 gan ei wŷr ei hun a dyfod Gruffydd ap Llywelyn, o linach arall, i awdurdod, ffoes
Cynan
i blith Daniaid Dulyn. Yno priododd Ragnhildr, ŵyres Sitric 'â'r farf sidanog' (bu farw 1042), ac felly daeth i berthyn i'r teulu brenhinol. Yn ôl David Powel (Historie of Cambria) fe ymdrechodd
CYNAN ab OWAIN
(d. 1174), tywysog
mab Owain Gwynedd, ond ni wyddys pwy oedd ei fam. Yn 1145 ymosododd ef a Hywel ei frawd ar Aberteifi; anrheithiwyd y dref ond ni chymerwyd mo'r castell. Ddwy flynedd yn ddiweddarach goresgynnodd y brodyr Feirionnydd a bwrw allan eu hewythr Cadwaladr; gan iddynt ymosod o gyfeiriadau gwahanol ymddengys fel petai
Cynan
wedi ymsefydlu yn Ardudwy. Yn 1150 dywedir ei garcharu gan ei dad. Cymerth ran
CYNAN ap HYWEL
(d. 1242?), tywysog
a'r iarll Marshall i wneud rhaniad a fyddai'n deg rhwng Maelgwn, Owain, a
Cynan
, a thrachefn ym Mawrth 1238 pan enwyd ef ymhlith gwŷr gwrogaeth rhai o'r mawrion Seisnig y gwaherddid iddynt dalu gwrogaeth i David fel aer Llywelyn. Yn ôl incwestau ymchwil yn 1288 a 1299 darganfu Walter Marshall fod
Cynan
, pan fu Llywelyn farw yn 1240, yn elyniaethus i Goron Lloegr ac o'r herwydd cymerth Emlyn ac
1
2
3
›
5