Dictionary of Welsh Biography

SALUSBURY, Syr THOMAS (1612 - 1643), bardd ac uchelwr Ganwyd 6 Mawrth 1612, mab hynaf Syr Henry Salusbury, Llewenni, y barwnig 1af, a Hester, merch Syr Thomas Myddelton. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, ond ni chymerodd radd. Aeth i'r Inner Temple i astudio'r gyfraith, Tachwedd 1631, ond pan bu farw'i dad, 2 Awst 1632, dychwelodd i Lewenni i ofalu am y stad. Etholwyd ef yn fwrdais o dref Dinbych, 10 Medi 1632, ac yn henadur, 1634-8 a 1639, a
SAMUEL, DAVID (Dewi o Geredigion; 1856 - 1921), ysgolfeistr a llenor Ganwyd 1 Mawrth 1856 yn Aberystwyth, yn fab i Edward Samuel. Addysgwyd ef yn ysgol yr Eglwys, Aberystwyth, ysgol ramadeg Aberystwyth (Edward Jones), Ysgol Llanymddyfri, Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, a Choleg Clare, Caergrawnt, lle'r aeth gydag ysgoloriaeth mewn mathemateg ym mis Hydref 1875. Enillodd amryw wobrwyon a graddio, ym mis Ionawr 1879, yn 20fed 'wrangler' mewn mathemateg. Aeth yn
SAMUEL, EDWARD (1674 - 1748), clerigwr, bardd, ac awdur , 1731) - trosiad o ddau waith, y naill gan Peter Nourse a'r llall gan William Wake, archesgob Caergaint. Ceir ffacsimile o lythyr a ysgrifennodd, 1 Mawrth 1703/4, at Edward Lhuyd yn R. Ellis, Facsimiles of Letters of Oxford Welshmen.
SAUNDERS, DAVID (Dafydd Glan Teifi; 1769 - 1840), gweinidog gyda'r Bedyddwyr, bardd, a llenor yntau yng nghapel Seion, 12 Medi 1837, yn 10 mis oed; (2), 9 Mehefin 1829, Catherine Joseph, gwraig weddw arall, o Ferthyr Tydfil (bu farw 1841?). Y mae ei ewyllys (dyddiwyd 29 Mawrth 1838), profwyd 30 Mawrth 1840), yn sôn am dai o'i eiddo yn Merthyr Tydfil, ac yn cyfeirio at ei wraig Catherine, ei frawd John, ei fab Thomas ('who is missing and reputed to be dead'), ei chwiorydd Mary, Sarah, Elinor
SAUNDERS, ERASMUS (1670 - 1724), diwinydd Ganwyd ym mhlwyf Clydey, yng ngogledd sir Benfro, mab Tobias Saunders, Cilrhedyn, Sir Benfro, a Lettice Phillips, Penboyr, Sir Gaerfyrddin. Ymaelododd yng Ngholeg Iesu, Rhydychen, 20 Mawrth 1690 (B.A. 1693, M.A. 1696, B.D. 1705, D.D. 1712). Pan oedd yn efrydydd bu'n helpu Edward Lhuyd gyda'r gwaith o gasglu manylion hynafiaethol ynglŷn â Sir Benfro a Sir Gaerfyrddin. (Llythyrau yn Inventory Sir
SAUNDERS, SARA MARIA (1864 - 1939), efengylydd ac awdur Ganwyd Sara Maria Saunders ym mis Mawrth 1864 yng Nghwrt Mawr, Llangeitho, Ceredigion, yr hynaf o ddeg o blant Robert Joseph Davies (1839-1892) a'i wraig Frances (g. Humphreys, 1836-1918), tirfeddianwyr. Roedd ganddi dair chwaer, Mary (1869-1918), Annie Jane (1873-1942) a fu'n ymgyrchydd dros heddwch rhyngwladol, ac Eliza ('Lily', 1876-1939), a chwe brawd, Bertie (1865-1879), David Charles (1866
SAUNDERSON, ROBERT (1780 - 1863), argraffydd a chyhoeddwr dyddiadur bychan Saunderson yn Ll.G.C. (NLW MS 16370A). Claddwyd chwaer ddibriod iddo (Frances) ym mynwent S. John's Caerlleon, 29 Tachwedd 1801. O feibion Robert Saunderson, yr hynaf oedd CHARLES SAUNDERSON (1809 - 1832), ('Siarl Wyn o Benllyn') bardd Barddoniaeth Ganwyd 15 Mawrth 1809 a bedyddiwyd 28 Mawrth. Bu fu farw o'r colera yn New Orleans, 24 Hydref 1832 (Seren Gomer, 1833, 94) cyn cyrraedd y 23
SCARROTT, JOHN (1870 - 1947), hyrwyddwr paffio Ganwyd Jack Scarrott yn Stryd Fothergill, Casnewydd, ar 28 Mawrth 1870. Ef oedd mab hynaf Levi Scarrott, basgedwr, a'i wraig Fiance (ganwyd Smith). Ar ôl cyfnod byr fel paffiwr bwth, priododd Scarrott â Priscilla Loveridge o Gaerdydd ar 15 Rhagfyr 1890 yn Eglwys y Santes Catrin ym Mhontypridd, ac wedyn cychwynnodd ei fwth paffio ei hun a adeiladodd ym Maes y Felin, Pontypridd. Teithiodd 'Pafiliwn
SHEEN, ALFRED WILLIAM (1869 - 1945), llawfeddyg a Phrofost cyntaf Ysgol Feddygol Genedlaethol Cymru ddaliodd ati fel Prifathro, ac ar ddechrau'r rhyfel, ail-gydiodd yn y gwaith fel athro llawfeddygaeth er mwyn rhoi cyfle i Lambert Rogers a d'Abreu ac eraill i ymuno â'r fyddin. Cydiodd yn yr awenau ac arweiniodd ysgol feddygol dipyn llai ei maint drwy gyfnod anodd a bu ei farwolaeth ar 28 Mawrth 1945, yn 75 oed, yn siom fawr, am ei fod ar ganol creu cynlluniau ar gyfer datblygiad yr Ysgol yn ôl
SHIPLEY, WILLIAM DAVIES (1745 - 1826), clerigwr Ganwyd ym Midgeham, Berkshire, 5 Hydref 1745, mab Jonathan Shipley (isod) ac Anna Maria ei wraig. Cafodd ei addysgu yn ysgolion Westminster a Winchester. Ymaelododd ym Mhrifysgol Rhydychen, 21 Rhagfyr 1763 o Eglwys Crist, a graddio B.A. yn 1769 ac M.A. yn 1771. Urddwyd ef yn ddiacon gan yr esgob Yonge o Norwich, 11 Mawrth 1770, ac yn offeiriad gan ei dad, 18 Mawrth. Drannoeth penodwyd ef yn ficer
SIMON, BEN (c. 1703 - 1793) Abergwili, Sir Gaerfyrddin. Cofnodir claddu ' Benjamin Simon, a Pauper,' yn Abergwili, 1 Mawrth 1793, ac y mae gan ' Iolo Morganwg ' yn ei ' Agricultural Observations,' 1795 (NLW MS 13115B, sef Llanover MS. C.28), ddarlun cofiadwy o'r hen ŵr yn ei dlodi. Dywed 'Iolo' ei fod yn 90 oed pan fu farw, ac mai fel rhwymwr llyfrau yr enillai ei fywoliaeth. Y mae traddodiad arall mai crydd oedd. Dengys ei
SOMERSET family Raglan, Troy, Cerrig-hywel, Badminton, Casgwent serchus tuag ato, a rhoddi iddo, yn ystod y ' Bishops' wars,' ollyngdod ynglyn â rhai deddfau arbennig, yn cynnwys yr hawl iddo ef (ac i'w fab) i ddwyn arfau (25 Mawrth 1639). Yr adeg hon daeth gorchmynion pellach oddi wrth y brenin i'r dirprwy-raglawiaid yn peri iddynt eu gosod eu hunain o dan awdurdod a ddeuai iddynt o Raglan (17 Gorffennaf 1640) ynghyd â'r negesau llafar, llawn o ddirgelwch, a ddaeth

Search results

805 - 816 of 984 for "Mawrth"