Dictionary of Welsh Biography

EINION ap GWGON (fl. c. 1215) Un o'r Gogynfeirdd. Un darn o'i farddoniaeth sydd ar gael, sef cân o fawl i'r tywysog Llywelyn ap Iorwerth (Llywelyn Fawr). Ceir hi yn Hendreg. MS. ac mewn copïau o'r llawysgrif honno (B.M. MS. 14,869, Llanstephan MS 31, Peniarth MS 119). Fe'i cyhoeddwyd yn The Myvyrian Archaiology of Wales, i, 320; Anwyl, The Poetry of the Gogynfeirdd, 113; Llawysgrif Hendregadredd, 50-4; ac mewn rhan yn
EINION ap MADOG ap RHAHAWD (fl. c. 1237), un o'r Gogynfeirdd Un darn o'i farddoniaeth sydd ar gael, sef awdl foliant i'r tywysog Gruffudd ap Llywelyn. Ceir hi yn Hendreg. MS. ac mewn copïau o'r llawysgrif honno (B.M. MS. 14, 869, Llanstephan MS 31, Peniarth MS 119. Fe'i cyhoeddwyd yn The Myvyrian Archaiology of Wales, i, 391; Anwyl, The Poetry of the Gogynfeirdd, 154; Llawysgrif Hendregadredd, 54-5; a Stephens, The Literature of the Kymry, 371-2.
EINION WAN (fl. 1230-45), bardd Ceir chwe chyfres o'i englynion, sef dwy i Fadog ap Gruffudd Maelor (bu farw 1236 - sef y tywysog y gelwir Powys Fadog wrth ei enw), dwy i Lywelyn ab Iorwerth (bu farw 1240), a chyfres yr un i feibion Llywelyn, sef i Ddafydd (bu farw 1246), ac i Ruffudd. Marwnadol yw'r naill o'r ddwy gyfres i Fadog, ac i Lywelyn, a'r ddwy arall yn gyfresi a ganwyd iddynt yn eu byw. Englynion dadolwch sydd i
ELEANOR DE MONTFORT (c. 1258 - 1282), tywysoges a diplomydd Eleanor oedd plentyn ieuengaf a'r unig ferch a oroesodd i Simon de Montfort, iarll Caerlŷr (c. 1208-1265) a'i wraig, Eleanor (1215?-1275), iarlles Penfro a Chaerlŷr. Roedd ganddi bum brawd, Henry de Montfort, Simon de Montfort, Amaury de Montfort, Guy de Montfort a Richard de Montfort. Hi oedd gwraig Llywelyn ap Gruffudd (marw 1282). Ni wyddys ble y ganwyd Eleanor, ond ymddengys iddi aros gyda'i
ELIDIR SAIS (fl. niwedd y 12fed ganrif a hanner cyntaf y 13eg.), bardd (a nodyn ar ei ddilysrwydd yn y rhagymadrodd, xi). Nid ymddengys fod Elidir yn gefnogol i bolisi ymosodol Llywelyn Fawr. Cwyna farwolaeth Rhodri yn dost, a dywed nad oes neb bellach ar ôl i 'ystwng treiswyr.' Gwyddom hefyd i Ddafydd ab Owain Gwynedd orfod cilio i Loegr oblegid cynnydd ei nai, ac y mae Elidir yn ystyried hyn fel trais ail yn unig i gipio bedd Grist gan Syladin (The Myvyrian
ELLIS, ELLIS OWEN (Ellis Bryncoch; 1813 - 1861), arlunydd eraill yn Llundain, lle yr aeth Ellis yn 1834 i astudio ac i baentio. Dangoswyd peth o'i waith mewn orielau yn Llundain, ac enillodd rai gwobrau ym myd celf. Dyma enwau tri o'i weithiau: ' The Battle of Rhuddlan Marsh,' ' Caradog before Caesar in Rome,' a ' The Fall of Llywelyn the last Prince of Wales.' Ei weithiau mwyaf adnabyddus yng Nghymru ydyw (a) darlun tua chant o wyr llên Cymru, darlun y
EVANS, THOMAS (fl. 1596-1633), bardd a chopïydd llawysgrifau Fel Thomas Evans, Hendreforfudd, yr adweinir ef. Trefddegwm yn hen blwyf Corwen yw Hendreforfudd, ond yn awr gorwedd ym mhlwyf eglwysig Llansantffraid Glyn Dyfrdwy. Mab oedd ef i Ifan ap Sion ap Robert Amhadog ap Siencyn ap Gruffudd ap Bleddyn a Lowri ferch Gruffudd ab Ifan ap Dafydd Ddu ap Tudur ab Ifan ap Llywelyn ap Gruffudd ap Maredudd ap Llywelyn ap Ynyr. Ni wyddys fan na phryd ei eni na'i
FITZ ALAN family, arglwyddi Croesoswallt, Clun, ac Arundel , un o'i wrthwynebwyr, yn gyfeillgar â Llywelyn Fawr hyd y flwyddyn 1217. John Fitz Alan oedd un o gynrychiolwyr y Goron yn yr anghydfod a fu rhwng Harri III a Llywelyn Fawr yn 1226; ac yn yr un flwyddyn bu'n gyfryngwr rhwng William Pantulf, arglwydd Wem yn Sir Amwythig, a Madog ap Gruffydd. Yn ystod y brwydro rhwng Harri III, Richard Marescal, a Llywelyn Fawr, yn 1233-4, yr oedd John Fitz Alan o
FITZ WARIN family, arglwyddi Whittington, Alderbury, Alveston, gyfreithiol. Cafodd Llywelyn Fawr gynhorthwy Fulk Fitz Warin pan yn ymladd â'r Saeson yn 1217, ond daeth Fitz Warin i ddealltwriaeth â llywodraeth Harri III erbyn Chwefror 1218. Yn nechrau 1223 enillodd Llywelyn Whittington ac yn 1226 aeth Harri III i Amwythig i drafod helynt Fulk Fitz Warin a'i debyg ymhlith arglwyddi'r gororau. Oherwydd yr elyniaeth rhwng Llywelyn a Fulk trefnwyd oddeutu 1227 i briodi
FITZOSBERN, WILLIAM (d. 1071), iarll Henffordd, arglwydd Breteuil yn Normandy amryw ohonynt gadw eu tiroedd ar y telerau ffafriol a gawsent gan Gruffydd ap Llywelyn; ni chollodd mo'r meiri Cymreig eu lle ychwaith. Cyn ymadael â'r wlad am y tro diwethaf daeth i delerau â Maredudd ab Owain a chaniatáu iddo drefedigaeth ('vill') Ley. Er mwyn cryfhau y gyfres o gestyll amddiffynnol ar y goror cysylltodd â hwynt fwrdeisdrefi y rhoddwyd siarteri iddynt, gan ddenu pobl i ymsefydlu
FOSTER, IDRIS LLEWELYN (1911 - 1984), Ysgolhaig Cymraeg a Cheltaidd Ganwyd 23 Gorffennaf 1911 yng Ngharneddi, Bethesda, sir Gaernarfon, yr hynaf o ddau fab (ni bu iddynt ferched) Harold Llywelyn Foster o Fethesda a'i wraig Anna Jane Roberts : siopwyr oedd ei rieni. Addysgwyd ef yn Ysgol Sir Bethesda a Choleg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor lle y graddiodd yn BA gydag Anrhydedd Dosbarth Cyntaf mewn Cymraeg, gyda Lladin yn bwnc atodol, yn 1932, ac yn MA gyda
GAMAGE family Coety, oedd yn 11 oed pan fu farw ei dad), o'i wraig, Mary, ferch Syr Thomas Rodborough. Ni adawodd y Thomas hwn na'i fab JOHN o'i wraig Matilda, ferch Syr Gilbert Dennis, fawr ddim o'u hôl ar dudalennau hanes. Cymraes, Margaret ferch ac aeres Llywelyn ab Ieuan Llywelyn o Radyr oedd gwraig JOHN GAMAGE. Ni wyddys beth yn union oedd y berthynas rhwng dau gyfoeswr mwy adnabyddus - RALPH, ystiward maenorau

Search results

49 - 60 of 247 for "Llywelyn"