Dictionary of Welsh Biography

DAFYDD ap GWILYM (fl. 1340-1370), bardd ei fab Einion yn dyst i weithred gyfreithiol yn 1275. Yr oedd ei fab yntau, Gwilym, taid y bardd, yn dal tir gan y brenin yn Emlyn yn 1302. Un arall o'r teulu y gwyddys rhywfaint amdano oedd Llywelyn ap Gwilym, ewythr Dafydd o frawd ei dad, a oedd yn gwnstabl Castellnewydd Emlyn yn 1343. Y mae'r ffeithiau hyn yn esbonio pam, er geni Dafydd ym Mro Gynin, y mae'r beirdd yn son amdano fel ' eos Dyfed
DAFYDD ap HYWEL ab IEUAN FYCHAN (fl. rhwng 1480 a 1510), bardd Ni wyddys nemor ddim amdano ond dywedir iddo gael ei gladdu yn Llandrillo. Ymhlith ei waith ceir cywyddau marwnad i ddau fardd, sef Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd a Syr Rhys.
DAFYDD ap LLYWELYN (d. 1246), tywysog Unig fab Llywelyn ap Iorwerth o'i wraig Joan, merch y brenin John. Cyfrifid ef o'i eni (tua 1208) yn aer i'r dywysogaeth gadarn yr oedd ei dad yn ei sefydlu. Mor fore â 1220 rhoes y brenin arwydd ei fod yn ei dderbyn fel yr aer, a chymerth y tywysog ieuanc a'i fam o dan nawdd y Goron. Yn 1222 cafwyd cymorth Honorius III hefyd; bedair blynedd yn ddiweddarach gorchmynnodd y pab i esgobion Bangor
DAFYDD ap LLYWELYN ap MADOG (fl. 16eg ganrif), bardd wyddys a ellir ei gysylltu â'r Dafydd Llywelyn y ceir dau englyn o'i eiddo yn NLW MS 3046D.
DAFYDD ap MAREDUDD ab EDNYFED (fl. c. 1460), bardd Ceir o leiaf un enghraifft o'i waith yn y llawysgrifau, sef cywydd a gyfansoddwyd yn 1460 ar ddychweliad Rhisiart, duc Iorc, o Iwerddon, o'i ymgyrch newydd yn erbyn Harri VI, a phan alwyd Senedd yn frysiog ar ddiwedd yr un flwyddyn. Yn anffodus priodolir yr un cywydd mewn gwahanol lawysgrifau i'r beirdd Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd a Llywelyn ab Ednyfed, neu Llywelyn ap Maredudd ab
DAFYDD ap RHYS ap LLYWELYN Bodewryd (d. 1551) - see WYNN
DAFYDD ap SIANCYN (SIENCYN) ap DAFYDD ap y CRACH (fl. tua chanol y 15ed ganrif), cefnogwr plaid y Lancastriaid, a bardd Disgynnai, ar ochr ei dad, o Marchudd (Peniarth MS 127; Powys Fadog, vi, 221), ac, ar ochr ei fam, o'r tywysog Llywelyn ap Iorwerth (Peniarth MS 127 (105), Peniarth MS 129 (128,130); Dwnn, ii, 102, 132). Margred, merch Rhys Gethin, un o gefnogwyr Owain Glyn Dwr (gweler Lloyd, Owen Glendower, 66), oedd ei fam. Adroddir hanes ei gampau yn ystod Rhyfeloedd y Rhosynnau gan Syr John Wynn yn ei The
DAFYDD BENFRAS (fl. 1230-60), bardd Enw ei dad oedd Llywarch, a Môn oedd ei gartref. Canodd fawl i Lywelyn ab Iorwerth, a marwnad iddo (1240). Canodd farwnadau hefyd i Ruffudd ap Llywelyn (1244) a Dafydd ap Llywelyn (1246). Yn fuan wedi i Lywelyn ap Gruffudd gychwyn ar ei ymgyrchoedd yn erbyn ei frawd Owain yn 1255 ac yn erbyn Saeson y Berfeddwlad yn 1256, cawn Ddafydd Benfras yn canu iddo yntau, a cheir cyfeiriadau yn ei awdlau at
DAFYDD GAM (d. 1415), milwr Cymreig mab Llywelyn ap Hywel Fychan, tir-feddiannwr ym Mrycheiniog; yr oedd y tad o dylwyth Einon Sais, ac yn byw yng nghastell Penpont ar afon Wysg. Golyga'r llysenw fod ganddo lygad croes neu iddo golli un llygad. Dywed traddodiad i Ddafydd ffoi o'i fro enedigol ar ôl lladd ei berthynas Richard o Slwch, yn stryd fawr Aberhonddu. Fe'i cawn ef gyntaf, yn Ebrill 1400, yn ysgwier i'r brenin ac yn derbyn
DAFYDD GORLECH (1410? - 1490?), un o feirdd y Cywyddau Brud gofyn am nodded. Awgryma'r cwpledi o'r cywydd sy'n dechrau 'Y brud hen wyd yn bratau' i Ddafydd Gorlech oroesi Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffydd (fl. 1447-86 yn ôl Llenyddiaeth Cymru, W.J.G., 37). Y mae cyfeiriadau yn ei gywyddau at ddaroganau a briodolir i Fyrddin, Taliesin, a'r Bardd Glas.
DAFYDD LLWYD (d. 1619) HENBLAS,, bardd ac ysgolhaig O deulu bonheddig yr Henblas, (Llangristiolus, Môn) y dywedir iddo raddio yn B.A. o S. Edmund Hall, Rhydychen. Priododd Catrin ferch Rhisiart Owen o Benmynydd a bu iddynt tuag wyth o blant, a thri o'r meibion yn glerigwyr. Yn ôl Lewys Dwnn a J. E. Griffith bu'n briod hefyd gyda Siân ferch Llywelyn ap Dafydd o Landyfrydog (a honno'n wraig gyntaf iddo yn ôl Dwnn), Soniwyd am ei ysgolheictod a
DAFYDD LLWYD ap Dafydd ab Einion ap Hywel (d. cyn 1469), gŵr o fri yng Nghydewain yng nghanol y 15fed ganrif, a noddwr hael i'r beirdd Gruffudd ab Einion, arglwydd y Tywyn. Bu iddynt ddau fab a merch - Rhys, Robert, ac Elen. RHYS AP DAFYDD LLWYD (bu farw 1469) Yr oedd yn ysgwïer i Edward IV, ac yn ystiward iddo yng Nghydewain, Ceri, Cyfeiliog, ac Arwystli. Bu hefyd yn llywodraethwr castell Trefaldwyn. Collwyd ef ym mrwydr Danesmore neu Fanbri, 1469. Canodd Dafydd Llwyd ap Llywelyn ap Gruffudd gywydd sy'n awgrymu bod ansicrwydd am ei

Search results

25 - 36 of 247 for "Llywelyn"