Dictionary of Welsh Biography

HOGGAN, FRANCES ELIZABETH (1843 - 1927) Ganwyd yn Aberhonddu 20 Rhagfyr 1843, yn ferch i Richard Morgan, mab Robert Morgan o Henry's Mote yn Sir Benfro, a gwr gradd o Goleg Iesu, Rhydychen (1830 - Foster, Alumni Oxonienses); yr oedd ef ar y pryd yn gurad y Priordy yn Aberhonddu. Un o Philipiaid Cwmgwili oedd ei mam. Penodwyd Richard Morgan yn ficer Aberafan yn 1845, ond bu farw yn 1851. Addysgwyd Elizabeth ar y Cyfandir, a
HOMFRAY family, meistri gweithydd haearn Penydarren , etc. Priododd Samuel Homfray â Jane, merch Syr Charles Gould Morgan, y barwnig 1af, Tredegar Park, a gwnaeth hyn yn bosibl iddo gael prydles ar dir mwnawl gwerthfawr yn Tredegar - mewn cyswllt â Richard Fothergill a Matthew Monkhouse (1800). Yma eto, megis a gwnaeth ei frawd yn Ebbw Vale, cafodd gyfle i roi ei ffordd ei hun i'r ynni corff a meddwl yr oedd ganddo gymaint ohono trwy sefydlu gwaith
HOOSON, HUGH EMLYN (1925 - 2012), gwleidydd Rhyddfrydol a ffigwr cyhoeddus etholiad Chwefror 1974. Rhwng 1966, pan gollodd Roderic Bowen ei sedd i Elystan Morgan yng Ngheredigion, a 1974, Hooson oedd yr unig Ryddfrydwr i gynrychioli sedd yng Nghymru yn y senedd. Edrychai nifer o'i gyd-Aelodau o Loegr arno fel Rhyddfrydwr asgell dde a weithredai'n bennaf ar y llwyfan Cymreig ac fel canlyniad un a oedd braidd yn bell oddi wrth ferw gwleidyddol San Steffan. Ond ar adegau fe
HOPKINS, BENJAMIN THOMAS (1897 - 1981), ffermwr a bardd dosbarth allanol i oedolion mewn athroniaeth, amaethyddiaeth a llenyddiaeth Gymraeg yn yr ysgol leol. Daeth i adnabod dau gyfaill a rannai ei ddiddordeb mewn barddoniaeth, Prosser Rhys (1901-1945) a Jenkin Morgan Edwards (1903-1978). Daeth y tri yn bennaf ffrindiau, i seiadu gyda'i gilydd, trin eu gwaith a chystadlu, a darllen i'w gilydd weithiau Cynan a R. Williams-Parry. Cafodd ei alw i'r fyddin yn
HOWELLS, GERAINT WYN (Barwn Geraint o Bonterwyd), (1925 - 2004), ffermwr a gwleidydd Chwefror 1974 ac enillodd fuddugoliaeth annisgwyl dros yr ymgeisydd Llafur, Elystan Morgan. Wyth mis yn ddiweddarach cadwodd Howells y sedd yn erbyn sialens Morgan. Yn y ddau etholiad roedd ei fwyafrif o gwmpas 2500. Ym 1979, llwyddodd Howells i gadw'r sedd gydag ychydig dros 2000 o bleidleisiau dros yr ymgeisydd Torïaidd. Gwnaeth ei araith gyntaf yn y Tŷ Cyffredin ar 14eg Mawrth 1974 yn ystod y rhan o'r
HOWELLS, MORGAN (1794 - 1852), gweinidog gyda'r Methodistiaid Ganwyd yn y ' Breach,' S. Nicholas, Morgannwg, ym Mai 1794, mab Morgan ac Elizabeth Howells, aelodau o seiat Fethodistaidd Trehyl (ac yn cymuno yn eglwys Llanddiddan Fach lle'r oedd y Parch. Howell Howells, y curad Methodistaidd, yn gweinyddu). Cafodd ychydig o addysg yn ysgolion ei ardal. Bu farw'i dad yn 1807, ac yn 1810 bu raid iddo fynd i Gasnewydd i ddysgu crefft saer. Cafodd argyhoeddiad
HUGHES, ARTHUR (1878 - 1965), llenor (1908) a Gemau'r Gogynfeirdd (1910). Cyhoeddwyd ei gyfieithiad o un o weithiau Drummond, Y Ddinas heb ynddi deml (1904). Hon oedd yr ail gyfrol o weithiau Drummond a olygwyd gan Gwyneth Vaughan. Bu farw ei fam yn 1910, a'r flwyddyn ddilynol ymfudodd i'r Wladfa ym Mhatagonia dan nawdd Eluned Morgan, a hynny yn bennaf oherwydd dioddef o afiechyd ar y nerfau. Cafodd gartref am amser maith ar aelwyd
HUGHES, DAVID (d. 1609), sefydlydd ysgol ramadeg rydd Biwmares ei eni c. 1536 ac na chafodd addysg brifathrofaol (John Morgan, David Hughes, Founder of Beaumaris Free Grammar School …, 1883; gweler hefyd Poetical Works of Richard Llwyd, t. 21n). Ymsefydlodd yn sir Norfolk ac apwyntiwyd ef yn stiward maenor Woodrising, c. 1596. Sefydlodd y 'Free Grammar School,' Biwmares, yn 1602. Yn ei ewyllys, sydd wedi ei dyddio 30 Medi 1609, gwaddolodd yr ysgol a gwnaeth
HUGHES, ROBERT GWILYM (1910 - 1997), bardd a gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Llafur yng Ngorllewin Fflint. Symudodd o Fôn yn 1954 i ofalu am gapel Bethesda, yr Wyddgrug yn Henaduriaeth Sir y Fflint. Daeth yn aelod o dîm ymryson 'Pawb yn ei Dro' BBC gyda Ronald Griffith a'r Prifardd Dafydd Owen, ac yn rhan o'r ymgyrchu am Addysg Gymraeg yn Sir y Fflint. Derbyniodd alwad yn 1961 yn olynydd i'r Parchedig Morgan Griffith yng nghapel Penmount, Pwllheli, ac yno bu hyd ei ymddeoliad
HUGHES, WILLIAM (d. 1600), esgob Llanelwy , iddo roddi cymorth i'r esgob Morgan, cyfieithydd y Beibl i'r iaith Gymraeg, iddo noddi beirdd, ac iddo hefyd, yn 1585, wrthod sefydlu rheithor am na fedrai ddigon o Gymraeg. Bu farw 18 Tachwedd 1600, gan adael cyfoeth lawer i'w ferch, gwraig aer teulu Mostyn.
HUGHES, WILLIAM (1849 - 1920), clerigwr ac awdur lyfrau niferus yw ei Life of Dean Cotton, 1874; Life and Letters of Thomas Charles of Bala, 1881, 1909; Life and Times of Bishop William Morgan, 1891; Recollections of Bangor Cathedral, 1904; History of the Church of the Cymry, 1894-1904; a'r History of the Diocese of Bangor, 1911, yng nghyfres y S.P.C.K.
HUGHES, WILLIAM JOHN (GARETH HUGHES; 1894 - 1965), actor Ganwyd William John Hughes ar 23 Awst 1894 yn Halfway, Dafen, Llanelli, Sir Gaerfyrddin, yr hynaf o ddau fab i John Elias Hughes, bocsiwr tunplad, ac Ann Hughes (ganwyd Morgan). Roedd ei dad yn areithiwr medrus a enillodd lawer o wobrau mewn eisteddfodau lleol. Enw ei frawd iau oedd Brinley Hughes. Symudodd y teulu wedyn i Stryd y Dywysoges, Llanelli. Cafodd William John ei addysg yn Ysgol

Search results

145 - 156 of 572 for "Morgan"