Dictionary of Welsh Biography

GRUFFUDD AP LLYWELYN (d. 1064), brenin Gwynedd 1039-1064 a phenarglwydd ar y Cymry oll tystiolaeth yr Historie of Cambria gan yr hanesydd o'r unfed ganrif ar bymtheg David Powel (a honnodd mai cronicl Cymraeg canoloesol oedd ei ffynhonnell), cynlluniwyd yr herwgipiad gan Gynan, fab Iago, ond methodd pan ryddhawyd y carcharorion gan y Cymry wrth iddynt gael eu tywys i'r llong. Tro Hywel ab Edwin, un arall o gystadleuwyr Gruffudd, oedd hi wedyn i godi llu Llychlynnaidd o Iwerddon yn 1044
GRUFFYDD ap GWENWYNWYN (d. 1286 neu 1287), arglwydd Powys Uchaf mab hynaf Gwenwynwyn a Margaret Corbet, Caws. Plentyn ydoedd pan fu ei dad farw yn alltud yn 1216 a chadwyd ef o'i etifeddiaeth hyd ar ôl marw Llywelyn I; yn y cyfamser treuliodd ei ieuenctid a'i flynyddoedd cynnar fel dyn yn Lloegr, yn ddibynnol ar haelioni'r brenin ac ar waddol ei fam. Pan ymostyngodd David II i Harri III yn 1241 sefydlwyd Gruffydd gan y brenin (eithr ar delerau cwbl
GRUFFYDD ap IEUAN ap LLYWELYN FYCHAN (c. 1485 - 1553), bardd ac uchelwr Ddinbych, a thrwy'r teulu hwnnw o Gruffydd ap Ieuan ei hunan; y mae llawysgrifau eraill yn Ll.G.C. a ddaeth o Gwysanau ac a fuasai cyn hynny yn Llannerch. Ceir ach Gruffydd ap Ieuan yn llyfr D. R. Thomas, Lloyd, Powys Fadog, IV, yn Y Cwtta Cyfarwydd, yn llyfr J. C. Morrice, ac yn llyfr T. A. Glenn. Bu Gruffydd ap Ieuan yn briod ddwywaith. Ei wraig gyntaf oedd Janet (Sioned), merch Richard ap Hywel
GRUFFYDD ap LLYWELYN (d. 1244), tywysog gogledd Cymru fod yn llidio oblegid mai hanner-brawd, David II, mab Joan, a edrychid arno i fod yn unig olynydd i Llywelyn. Yng Nghymru 'r Canol Oesoedd, gallai mab cydnabyddedig, serch ei fod yn anghyfreithlon yn ôl y safonau arferol, obeithio herio un arall a bod yn weddol sicr y câi gymorth y cyhoedd yn hynny. Nid oedd ym mwriad Llywelyn, fodd bynnag, nacâu rhoddi iddo awdurdod yn rhyw ran o'r wlad os profai y
GUEST family, meistri gweithydd haearn a glo, etc. newydd hon yn 1832 'fel Rhyddfrydwr ' (yn credu hefyd mewn masnach rydd) - yr aelod seneddol cyntaf dros Merthyr Tydfil, a chadwodd y sedd hyd ei farwolaeth, 26 Tachwedd 1852. Yn 1838 fe'i gwnaethpwyd yn farwnig. Serch ei ddwyn i fyny yn Wesle, rhoes Guest £3,000 yn 1827 at adeiladu eglwys Dowlais; rhoes hefyd £250 tuag at eglwys newydd S. David ym Merthyr. Efe oedd prif gychwynnwr y Taff Vale Railway
GWRTHEYRN Iorwerth, Iorferth : ' Gweirnyawn ' o Gwern : ' Tygyryawn ' o Tengyr, Tyngyr; ' Lleissyawn ' o Lles. Felly gall enw yn '-iawn' olygu disgynyddion tylwyth rhyw bennaeth neu'r fro y maent yn trigo ynddi. Ar safle Gwerthrynion rhwng Gwy ac Ieithon, gweler Lloyd, A History of Wales, 253-4. (am gynnig i esbonio'r enw fel 'calumpnia iuste retorta,' gweler Mommsen, 187, n. 2: o'gwarth-a-yr-yn-iawn.') Yn ôl
GWYN, JOHN (d. 1574), gŵr o'r gyfraith a noddwr addysg ysgolion Friars neu Ruthyn, a'r ysgolorion gan Wynn a'i etifeddion-yn-ôl-y-gyfraith mewn cydymgynghoriad â meistri ysgolion Friars a Rhuthyn, ac os methai'r modd hwn yr oedd hawl gan y coleg i ethol rhai o'r tair sir a enwyd. Ymhlith y rhai a allodd fanteisio ar y gymynrodd yr oedd mab Griffith, OWEN GWYN, meistr Coleg S. Ioan, ei or-or-nai, John Williams, archesgob York, David Dolben, esgob Bangor, ac
GWYNN, EIRWEN MEIRIONA (1916 - 2007), gwyddonydd, addysgwr ac awdur ddioddefodd o epilepsi difrifol am y rhan fwyaf o'i oes. Deintydd llwyddiannus (yn enedigol o Flaenau Ffestiniog) oedd ei thad wedi'i hyfforddi gan ei ddau frawd Jack a David a hyfforddiant mewn swydd yn Amiens, Ffrainc (daeth y "St." yn sgil y cyfnod hwnnw). Cymraeg oedd iaith y cartref cyfforddus yn Lerpwl a magwyd Eirwen i werthfawrogi'r iaith. Mynychodd ysgol y Cyngor, Birchfield Road (1923-1927), lle
GWYNN, HARRI (1913 - 1985), llenor a darlledwr 1948 ymlaen. Dan y ffugenw Efnisien, dehonglodd Harri destun y bryddest y flwyddyn honno, 'Y Creadur', ar ffurf ymson lle mae llofrudd yn cyfarch chwilen ar lawr cell y grog am fod wedi lladd ei gariad. Profodd y sôn am atyniad rhywiol y ferch ac ymgais y llofrudd i gyfiawnhau ei weithred yn ormod i un o'r beirniaid, y Parch David Jones, Blaenplwyf, a wrthododd ei choroni. Fe'i barnwyd yn halltach
GWYNNE family LANELWEDD, sy'n delio'n unswydd â Llanelwedd; ac yn Bradney, Monmouthshire, I, i, 408-9. Yr oedd RODERICK GWYNNE o Lanelwedd yn siryf Maesyfed yn 1633. Breniniaethwr oedd ef, a bu'n casglu milwyr i'r brenin. Daeth ei ferch, SIBIL GWYNNE, yn wraig i'w châr GEORGE GWYNNE, Glanbrân (ganwyd 1623?), a arwyddodd yn 1645 y cynnig am heddwch a anfonodd uchelwyr Sir Gaerfyrddin i Rowland Laugharne, ac a fu ddwywaith yn
GWYNNE family Cilfái, ysgol iau o 40 i fwy na 600, a chyfeiriai'r arolygwyr at ysgolion Cilfái yn gyson fel y rhai gorau yng nghylch Abertawe. Yr oedd yn efrydydd brwd mewn daeareg a hanes ac am dros ddeugain mlynedd bu'n is-lywydd Sefydliad Brenhinol De Cymru. Priododd yn 1857 â Charlotte Lloyd (1825 - 1908), a fu unwaith yn ysgolfeistres yng Nghilfái. Bu iddynt 5 mab a merch. Pan apeliodd ei gyfeillion am bensiwn iddo yn
GWYNNE, NADOLIG XIMENES (1832 - 1920), milwr ac awdur George William Collins Jackson a Catherine Price Lewis. Ni fu plant o'r briodas. Bu Nadolig Ximenes Gwynne farw yn Bournemouth ar 9 Mai 1920, yn 87 oed.

Search results

529 - 540 of 1816 for "david lloyd george"