Dictionary of Welsh Biography

JAMES, CARWYN REES (1929 - 1983), athro, chwaraewr a hyfforddwr rygbi , aeth yn rheolaidd ar hyd Heol y Baw yng nghwmni Lloyd Morgan, ffrind ei dad, i gefnogi tîm y pentref a chario sgidiau Haydn Jones, maswr a chanolwr gosgeiddig. Cyfeiriodd droeon mewn sgwrs ac ysgrif at Lloyd a Haydn Top y Tyle, a daeth tynged y ddau i'w atgoffa'n feunyddiol o'i freintiau ac mai ef yn unig a gafodd ddewis mewn bywyd. Aeth y naill dan ddaear yn bedair ar ddeg oed a gorfod rhoi i fyny
JAMES, CHARLES HERBERT (1817 - 1890) Ferthyr, aelod seneddol Sarah, merch Thomas Thomas, sylfaenydd cwmni sebon Christopher Thomas, Bryste. Cymerodd ran amlwg ym mywyd dinesig Merthyr; bu'n gadeirydd y pwyllgor gwyddoniaeth a chelfyddyd ac yn gefnogydd brwd i lyfrgell y dref. Magwyd ef yn Wesle ond trodd at yr Undodwyr a bu yn llywydd y gymdeithasfa Undodaidd. Ef oedd un o brif noddwyr Henry Richard yn 1868, ac yn 1880 daeth yn gyd-aelod ag ef dros fwrdeisdref
JAMES, DANIEL (Gwyrosydd; 1847 - 1920), bardd Ganwyd yn Nhreboeth, Abertawe, 13 Ionawr 1848, yn fab i Daniel James, saer maen, a'i wraig Mary (Morgan). Yr oedd ei rieni yn aelodau yn hen eglwys Mynyddbach, lle y canodd 'Gwyrosydd' lawer amdano. Collodd ei dad yn ifanc ac aeth i weithio fel pwdler yng ngwaith haearn Treforus i helpu magu'r plant eraill. Yna gweithiodd am flynyddoedd yng ngwaith alcam Glandwr. Trwythodd ei hun yn Ysgol Farddol
JAMES, DAVID (1787 - 1862), cerddor Ganwyd yn 1787, a dygwyd ef i fyny gan ei fodryb ym Mhenrallt, Pont Saison, ger Brynberian, Sir Benfro. Cafodd dri mis o ysgol yn blentyn, a thrwy hunan-ddiwylliant daeth yn rhifyddwr da, a thipyn o seryddwr. Dafydd Siencyn Morgan a roddodd iddo ei wersi cyntaf mewn cerddoriaeth. Galwyd ef yn 1804 i Hwlffordd i fynd dan ddisgyblaeth filwrol, a chafodd gyfarwyddyd a gwersi mewn cerddoriaeth gan
JAMES, DAVID EMRYS (Dewi Emrys; 1881 - 1952), gweinidog (A), llenor a bardd y treuliodd ei blentyndod. Cafodd ei addysg gynnar yn ysgol Henner, plwy Llanwnda, ysgol baratoi W. S. Jenkins, ac ysgol uwchradd Abergwaun. Aeth i'w brentisio'n gysodydd a newyddiadurwr i swyddfa'r County Echo yn Abergwaun. Yn 1896 symudodd y teulu i Gaerfyrddin, a chafodd yntau gyfle i orffen ei brentisiaeth ar y Carmarthen Journal. Rhoes y golygydd, Henry Tobit Evans, bob cefnogaeth iddo i
JAMES, ISAAC (1766 - 1840), pregethwr gyda'r Methodistiaid Calfinaidd Ganwyd naill ai ym mhlwyf Lledrod neu ym mhlwyf Llanilar, yn fab i Richard James (ar hwn, gweler Methodistiaeth Cymru, ii, 56-7); crydd wrth ei grefft. Wedi priodi, yn llanc 17, aeth i fyw i Ben-y-garn, a dechreuodd bregethu. Dyn od, a'i bregethau a'i weddïau'n llawn o ymadroddion trawiadol, a fawrygid gan wŷr fel Ebenezer Richard ac Evan Harris a Richard Jones o'r Wern - a chan Henry Rees, a
JAMES, IVOR (1840? - 1909), cofrestrydd cyntaf Prifysgol Cymru, a hanesydd Llundain am gyfnod a chymerai ddiddordeb hefyd mewn darllen dogfennau yn yr Amgueddfa Brydeinig cyn iddo fynd i Queens' College, Gaergrawnt; bu hefyd yn astudio'r gyfraith ac, ar un adeg, yn ystyried cymryd urddau eglwysig. Priododd tua 1870 â Margaret Elborough Pruen, merch Dr. Henry Pruen, rheithor Ashchurch, swydd Caerloyw. Yr oedd wedi ymsefydlu yn Abertawe erbyn yr adeg pan oedd y mudiad i sefydlu
JAMES, JAMES (Iago ap Iago; 1818 - 1843), prydydd . Ysgrifennodd ei frawd, Morgan James, fywgraffiad byr iddo, a chasglu ei waith prydyddol. Golygwyd y cwbl gan I. Jenkins, a'i gyhoeddi gan Thomas Williams, Crughywel, yn 1844.
JAMES, PHILIP (1664 - 1748), gweinidog cynnar gyda'r Bedyddwyr Ganwyd yn ardal Pontarddulais, ac addysgwyd (meddir) yn yr ysgol a gedwid gan Robert Morgan (1621 - 1711). Digiodd ei rieni wrtho am ei Ymneilltuaeth, a thua 1685 aeth i Lerpwl, i wasnaethu meddyg o Fedyddiwr o'r enw Ebenezer Fabius (a fu farw 1691); aeth yn feddyg ei hunan, a phregethai, yn agos i Lichfield. Yn ôl David Jones (Hanes y Bedyddwyr yn Neheubarth Cymru, 524), bu am dymor yn un o
JAMES, ROBERT (Jeduthyn; 1825 - 1879), cerddor Ganwyd 7 Mawrth 1825 yn Aberdâr, mab Morgan ac Ann James. Derbyniodd ei addysg gerddorol yn nosbarthiadau Rosser Beynon. Meddai lais da, a dewiswyd ef yn arweinydd canu yng nghapel Bethesda, Merthyr, yn 1845. Sefydlodd gymdeithas gerddorol ac enillodd lawer o wobrwyon mewn eisteddfodau. Cyhoeddodd y gymdeithas Organ y Cysegr, sef casgliad o alawon cysegredig wedi eu trefnu gan Robert James. Yr
JAMES, THOMAS DAVIES (Iago Erfyl; 1862 - 1927), offeiriad, pregethwr a darlithydd poblogaidd iawn; 1892. Bu'n gurad Llanfair Caereinion o Ragfyr 1891 hyd Hydref 1896; yn gurad Llaneurgain, Sir y Fflint, 1896-7; ac yn gaplan eglwys Gymraeg S. Martin, Caer, o 1897 hyd 1901 pan benodwyd ef gan yr Arglwydd Ganghellor yn offeiriad plwy Llanerfyl, Sir Drefaldwyn (un o fywiolaethau'r Goron), ac yno y treuliodd weddill ei oes. Ef a ddewiswyd i ddilyn Penfro (William Morgan) fel deon gwlad Caereinion, 1918
JAMES, WILLIAM (1836 - 1908), gweinidog gyda'r Methodistiaid Calfinaidd llywydd cymdeithasfa'r De yn 1902-3, yn llywydd y gymanfa gyffredinol yn 1895, ac yn ' Ddarlithydd Davies ' yn 1902. Heblaw y ddarlith honno (Christianity the Goal of Nature), cyhoeddodd ddwy ran o Llawlyfr yr Efengylau, 1888-90, a chyda John Morgan Jones, Cofiant a Phregethau David Saunders (ei ragflaenydd ym Methania), 1894; a chryn nifer o ysgrifau yn y cyfnodolion. Fel pregethwr yr enillodd fwyaf o

Search results

361 - 372 of 1076 for "henry morgan"