Dictionary of Welsh Biography logo
Timeline
Cymraeg
Home Browse Authors A-Z

Search results

1465 - 1476 of 3961 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

1465 - 1476 of 3961 for "Sir William Williams, 1st Baronet, of Gray"

  • HYWEL ab OWAIN GWYNEDD (d. 1170), milwr a bardd ddilynodd farwolaeth Owain Gwynedd. Claddwyd Hywel ym Mangor. Y mae'n debyg mai fel bardd yr adwaenir ef orau. Rhagorai yn ei ddydd fel bardd telynegol. Yn wahanol i feirdd proffesedig y llys, ni chyfyngwyd ef i destunau arbennig; canodd am serch ac am brydferthwch naturiol Gwynedd, ei fro enedigol. Wyth o'i gerddi sydd ar gael; fe'u hargraffwyd yn The Myvyrian Archaiology of Wales, i, 275-8
  • HYWEL AERDDREN (neu AEDDREN neu AEDDREM) (fl. c. 1540-70?), bardd Ni wyddys unrhyw fanylion am ei fywyd. Yn ôl Llanstephan MS 15 (44) a Cwrtmawr MS 5B (i-ii) (441), yr oedd lle o'r enw Aeddren ym mhlwyf Llangwm, sir Ddinbych, lle y bu Bedo Aeddren yn byw. Efallai fod Hywel hefyd yn frodor o'r un man. Ni wyddys a oedd perthynas rhyngddo a Bedo. Ceir ychydig o'i gywyddau mewn llawysgrifau, ond ni ellir ei ddyddio'n fanwl oddi wrth y rheini.
  • HYWEL ap DAFYDD ap IEUAN ap RHYS (fl. c. 1450-80) Raglan, bardd HYWEL DAFI o Raglan, yn ôl Peniarth MS 101 (262), bardd y ceir swm mawr o'i waith mewn llawysgrifau, a hwnnw'n cynnwys peth canu crefyddol a serch, a llawer o ganu traddodiadol i bendefigion ei gyfnod yn Neheudir Cymru, e.e. Gruffudd ap Nicolas o Ddinefwr, Phylip ap Tomas o Langoed yn sir Frycheiniog, Rhys ap Siancyn o Lyn Nedd, ac aelodau teulu Herbertiaid Penfro a Rhaglan. Ymddengys oddi wrth
  • HYWEL ap LLYWELYN ap MAREDUDD (fl. c. 1500?), bardd Brodor o Gyfeiliog, plwyf yn sir Ddinbych. Cadwyd dwy enghraifft o'i waith mewn llawysgrifau, sef cywyddau marwnad i aelodau teulu bonheddig Carno a Manafon, Sir Drefaldwyn. Ceir Gruffudd Hiraethog mewn llawysgrif achau ganddo (Peniarth MS 176) yn cydnabod gwaith tebyg o eiddo Hywel, ond ni wyddys heddiw am unrhyw enghraifft o waith achyddol y bardd.
  • HYWEL ap Syr MATHEW (d. 1581), bardd, achydd, a milwr Brodor o ddyffryn Tyfeidiog (Teme) yn sir Faesyfed. Ymhlith ei farddoniaeth ceir cywyddau i'r esgob Richard Davies, Wiliam Herbert, iarll Penfro, Mathew ap Morus o Geri, Siencyn ap Dafydd o Lanarthne, ac awdl i Lewys Gwyn o Lyn Nedd (Llanstephan MS 133 (71, 712), Llanstephan MS 30 (384), Hafod MS. 13 (197), Brogyntyn MS. 2 (529). Dysgir oddi wrth gopi (diwedd y 16eg ganrif) o'i Hanes Prydain
  • HYWEL BANGOR (fl. 1540), clerwr William Bangor yn 1537, ond gall hwn fod yn un o deulu'r Bangoriaid y ceir eu hachau gan Lewis Dwnn (ii, 252).
  • HYWEL GETHIN (fl. c. 1485), bardd y dywedir ei fod yn ŵr o Glynnog Fawr yn Sir Gaernarfon. Nid erys unrhyw fanylion amdano, ond y mae'n amlwg bod y dyddiadau a roir iddo gan Owen Jones, 'Gweirydd ap Rhys,' 'Myrddin Fardd,' a Wiliam Owen (sef 1570-1600), yn rhy ddiweddar, oherwydd ceir mewn llawysgrifau gywydd moliant a gyfansoddodd i bedwar mab Rhys ap Hywel ap Madog o Lanystumdwy, ac yr oedd y rheini'n byw yn niwedd y 15fed
  • HYWEL GETHIN - see HYWEL GETHIN
  • HYWEL SWRDWAL (fl. 1430-60), bardd dderbyn maenor Aberyscir yn rhodd am ei wasanaeth i Bernard Newmarch pan orchfygodd hwnnw Frycheiniog (Theophilus Jones, History of the County of Brecknock, 3ydd arg., i, 61). Sut bynnag am hynny, dywedir i Hywel Swrdwal dreulio'r rhan fwyaf o'i oes yng Nghydewain, Sir Drefaldwyn, iddo fod yn feili'r Drenewydd rhwng 1454 a 1456, ac iddo ysgrifennu hanes Cymru yn Lladin, heblaw barddoni. Yn ôl R. Fenton
  • HYWEL YSTORM (neu YSTORYN) (fl. hanner cyntaf y 14eg ganrif), clerwr, neu fardd gogan Ffurf ei enw yn llawysgrif Mostyn 118 (509) yw 'Ystoryn,' ond 'Ystorym' sydd yn y Llyfr Coch, col. 1337, lle ceir uwchben cerdd o'i waith mai ' Howel Ystorym ae cant y ad(d)af eurych.' Priodola G. J. Williams (Traddodiad Llenyddol Morgannwg, 6-8) iddo'r holl ganu gogan dienw sy'n dilyn hyd at ddiwedd col. 1348, a dyna'i sail dros ei ystyried yn gyfoeswr â Chasnodyn - gweler col. 1341, ll. 42. Os
  • IESTYN ap GWRGANT (fl. 1081-93), rheolwr annibynnol olaf Morgannwg ohono. Y mae hanes adnabyddus am Sir Forgannwg - hanes sydd cyn hyned â'r 15fed ganrif o leiaf - yn cysylltu enw Iestyn â'r modd y llwyddodd y Normaniaid i oresgyn y dalaith. Yn ôl yr hanes hwn llwyddodd Iestyn, drwy ei gâr, Einion ap Collwyn, a oedd yn alltud yn Lloegr, i gael cymorth Robert Fitzhamon yn erbyn Rhys ap Tewdwr, a laddwyd gan Iestyn ym Mhenrhys. Talodd Iestyn i'r Normaniaid am eu
  • IEUAN ap BEDO GWYN (fl. c. 1530-90?), bardd a pherchennog stad Llysyn (Llanerfyl, Sir Drefaldwyn) cyn i deulu Herbert ei phrynu; disgynnydd un o ganghennau ieuaf teulu'r Neuadd Wen (stad gyfagos), a disgynnydd felly i Faredudd, brawd Gruffudd ap Cynan. Nid erys ond ychydig o'i waith; yn ei blith ceir cywydd a gyfansoddwyd yn 1538 i Ddafydd ab Ieuan Llwyd o Nantmynach.