Dictionary of Welsh Biography

GWYNNE family Cilfái, ysgol iau o 40 i fwy na 600, a chyfeiriai'r arolygwyr at ysgolion Cilfái yn gyson fel y rhai gorau yng nghylch Abertawe. Yr oedd yn efrydydd brwd mewn daeareg a hanes ac am dros ddeugain mlynedd bu'n is-lywydd Sefydliad Brenhinol De Cymru. Priododd yn 1857 â Charlotte Lloyd (1825 - 1908), a fu unwaith yn ysgolfeistres yng Nghilfái. Bu iddynt 5 mab a merch. Pan apeliodd ei gyfeillion am bensiwn iddo yn
GWYNNE, SACKVILLE (c. 1751 - 1794) merch i un o denantiaid Glanbrân, heb i'w dad wybod, ac am hynny gadawyd rhan o'r stadau i'w frawd iau (1774). Bu farw ei wraig yn 1787; ailbriododd yntau yn 1793, ond bu farw yn 1794 cyn geni merch iddo yn Awst yn y flwyddyn honno. Hynodrwydd Sackville Gwynne oedd ei hoffter o'r delyn. Tystia 'Bardd y Brenin' ei fod yn un o'r ddau ganwr gorau yn ei ddydd ar y delyn deires. Yr oedd hefyd yn noddwr
HALL, BENJAMIN (1778 - 1817), diwydiannwr Ganwyd 29 Medi 1778, mab hynaf Dr. Benjamin Hall, canghellor Llandaf. Cafodd ei addysg yn Christ Church, Rhydychen (B.A. 1798; M.A. 1801) a daeth yn fargyfreithiwr (Lincoln's Inn) yn 1801. Priododd, 16 Rhagfyr 1801, Charlotte, merch iau Richard Crawshay, Cyfarthfa, a'i gwnaeth yn bartner pan brynodd waith haearn Rhymni (1803); cyflwynodd iddo stad Abercarn yn 1808; cafodd Hall ei wneud yn ysgutor
HALL, BENJAMIN (1802 - 1867) eglwys yn esgobaeth Tyddewi gan amdiffyn hawl pobl Cymru i gael gwasanaethau crefyddol yn eu hiaith eu hunain. Eithr y mae ei wraig, yr arglwyddes Llanover, yn fwy pwysig yn hanes Cymru nag ydyw ef. Ganed AUGUSTA WADDINGTON ar 21 Mawrth 1802, yn ferch iau Benjamin Waddington, Ty Uchaf, Llanover, a Georgina Port, gor-nith Mrs. Delaney. Pan briodwyd Augusta Waddington a Benjamin Hall unwyd dwy stad
HANMER family Hanmer, Bettisfield, Fens, Halton, Pentrepant, ('Corn Laws') a'r cyfreithiau ynglyn â rhwystrau a oedd ar ffordd rhai oblegid eu proffes grefyddol ('religious disabilities'). Cyhoeddodd gyfrolau o farddoniaeth yn 1836, 1839, a 1840; yn 1878 ymddangosodd ei Memorials of the Parish and Family of Hanmer. Tynnodd Hanmer i lawr a bu'n byw yn Bettisfield. Ceir manylion am ei yrfa yn D.N.B., xxiv, 295. Pan fu farw heb blant aeth y stad i'w frawd iau
HERBERT family (IEIRLL POWYS ('POWIS')), ferch hynaf yn aelodau Eglwys Loegr a'r plant iau wrth ffydd eu mam. Mab a merch yn unig a oroesodd blentyndod, a'r ddau yn Brotestaniaid, GEORGE EDWARD HENRY ARTHUR, a ddilynodd ei dad yn 1772, a HENRIETTA ANTONIA, a briododd Edward, yr ail arglwydd Clive, yn 1784. Ceir mynych gyfeirio at y 4ydd iarll yn llythyrau'r Morysiaid. Cymerai ddiddordeb yn y gweithfeydd mwyn a chafodd brydles ar Esgairmwyn
HERBERT family, ieirll Pembroke (o'r ail greadigaeth) Catholigiaid a Brenhinwyr Raglan. Bu farw 23 Ionawr 1650. Bu ei fab iau WILLIAM HERBERT yn eistedd dros sir Fynwy yn y Senedd Faith ac yn ymladd ym mhlaid y brenin. Wedi ei farw ef daeth y cysylltiad â Chymru yn eiddilach fyth. Bu ei fab PHILIP HERBERT, 5ed iarll Pembroke (1619 - 1669) yn eistedd (fel arglwydd Herbert) dros sir Forgannwg yn y Senedd Faith, gan ddilyn ei dad mewn materion gwleidyddol a chael
HERBERT family Trefaldwyn, Parke, Blackhall, Dolguog, Cherbury, Aston, ); cafodd ganddo hefyd arglwyddiaeth Cherbury (1553). Yn herwydd y cysylltiad â theulu Pembroke cafodd nawdd Robert Dudley, iarll Essex (ewythr gwraig Pembroke), daeth yn geidwad castell Holt ac arglwyddiaeth Bromfield a Iâl yn Sir Ddinbych (1570), a phan brynwyd arglwyddiaeth Powis gan fab iau Pembroke, sef Syr Edward Herbert (1587), daeth yn stiward honno ac yn gwnstabl castell Trefaldwyn. Yr oedd yn
HIMBURY, DAVID MERVYN (1922 - 2008), gweinidog (Bed.) a phrifathro coleg Ganwyd David Mervyn Himbury yn Ystrad Mynach, sir Forgannwg, ar 22 Gorffennaf 1922. Hanai ei dad, Reginald Harry Himbury, o Rampisham yn swydd Dorset, ac fe ddaeth i Gymru i chwilio am waith yn y pyllau glo. O Aberystwyth yr hanai teulu ei fam, Olwen Thomas - brawd iddi hi oedd y Parchg Idris Thomas a fu'n weinidog y Bedyddwyr yng Nghefn-mawr. Roedd gan Mervyn frawd iau, John (1932-1970
HODGE, JULIAN STEPHEN ALFRED (1904 - 2004), cyllidwr Ganwyd Julian Hodge ar 15 Hydref 1904 yn Camberwell, Llundain, yr ail o saith o blant Alfred Hodge, plymwr a thrydanwr o Sais, a'i wraig Jane Emily (g. Simcock, m. 1946) o deulu dosbarth canol o gyfreithwyr a newyddiadurwyr gyda chysylltiadau ag Iwerddon. Roedd ganddo frawd hŷn, Donald, a brodyr a chwiorydd iau, Leonard, Eileen, John, Gerard, a Teresa. Symudodd y teulu i Gymru pan oedd Julian yn
HOLLAND family . parhad prif linach Holandiaid Conwy, a ddarfu fwy nag unwaith mewn aeresau, ond bod meibion neu ŵyrion y rheini wedi ailgydio yn y cyfenw ' Holland.' Yn y diwedd, trwy briodas yn 1738, aeth eu meddiannau i ddwylo Williamsiaid Pwll-y-crochan (Colwyn), ac wedyn yn yr un modd (1821) i deulu o'r enw Erskine o Sgotland. Eithr (b) nid gartref yng Nghonwy yr arhosodd meibion iau Hugh Gwyn Holland. Diddorol
HOMFRAY family, meistri gweithydd haearn Penydarren 1833, ac yno y'u claddwyd. Prynodd JOHN HOMFRAY, ei fab, gastell Penilîn ('Penlline'). SAMUEL HOMFRAY (bu farw 1822), meistr gweithydd haearn Diwydiant a Busnes Brawd iau Jeremiah. Daeth yn unig reolwr gwaith llewyrchus Penydarren wedi'r flwyddyn 1789. Tua'r flwyddyn 1793 darganfu'r modd i wneuthur y 'finers metal' - peth pwysig yng ngwneuthuriad haearn bar - trwy wella ansawdd ac ychwanegu at faint

Search results

61 - 72 of 214 for "Iau"