Dictionary of Welsh Biography

GOWER, HERBERT RAYMOND (1916 - 1989), gwleidydd Ceidwadol Etholiadol, 1967-69 a 1971-73. Daeth yn Gymrawd o Sefydliad y Cyfarwyddwyr ym 1958. Ni roddwyd iddo swydd uchel yn San Steffan erioed. Ar ôl etholiad cyffredinol Mehefin 1970, soniwyd am Gower fel Ysgrifennydd Gwladol posibl dros Gymru, y Ceidwadwr cyntaf i ddal y swydd hon, ond yn ei le dewisodd Edward Heath Peter Thomas, yr AS dros De Hendon. Fel gwobr gysur, urddwyd Gower yn farchog ym 1974. Gwnaethpwyd
GRIFFITHS, GRIFFITH (1799 - 1845), cenhadwr dan nawdd Eglwys Loegr bedyddiwyd ef 24 Rhagfyr 1799, yn fab i Griffith ac Elizabeth Griffiths, Ty'n-nant, Llanfihangel-geneu'r-glyn, Sir Aberteifi. Cafodd addysg o dan yr archddiacon John Williams yn ysgol ramadeg Llanbedr-pont-Steffan. Ar ôl cael ei ordeinio yn ddiacon hwyliodd i Jamaica yn 1825 i fod yn genhadwr o dan gymdeithas Eglwys Loegr er hyrwyddo lledaeniad yr efengyl mewn gwledydd tramor; cafodd ei
GRIFFITHS, JAMES (1890 - 1975), gwleidydd Llafur a gweinidog yn y cabinet , 1925-36, i Gymdeithas Glowyr y Glo Carreg. Mewn is-etholiad ym mis Mawrth 1936 etholwyd Jim Griffiths i olynu'r Dr J. H. Williams fel AS Llafur Llanelli gyda mwyafrif o 16,221 o bleidleisiau, a daliodd i gynrychioli'r etholaeth yn San Steffan nes iddo ymddeol ym Mehefin 1970. Yn San Steffan gwnaeth Griffiths ei farc yn fuan yn ymosod yn hallt ar y prawf moddion, ymosod ar y perchnogion glo, ac
GRIFFITHS, JOHN (1820 - 1897), clerigwr ac eisteddfodwr Ganwyd 11 Mai 1820 yn Parc-y-neuadd, ger Aberaeron, Sir Aberteifi. Cafodd ei addysg gan athro preifat ac yn ysgol ramadeg Aberteifi, ac yna dilyn cwrs yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan. Gan ei fod yn rhy ieuanc i dderbyn urddau, dychwelodd i'w hen ysgol am bedair blynedd yn brifathro, a gwnaeth waith da yno. Urddwyd ef yn ddiacon yn 1843 a'i drwyddedu i guradiaeth Aberystruth, sir
GRIST, IAN (1938 - 2002), gwleidydd Ceidwadol Steffan ac roedd yn amlwg o fewn bywyd cyhoeddus Cymru. Etholwyd ef yn Gymrawd o Gymdeithas Frenhinol y Celfyddydau ym 1984. Ei ddiddordebau oedd darllen a gwrando ar gerddoriaeth. Grist oedd cadeirydd Awdurdod Iechyd De Morgannwg o 1992. Priododd ym 1962 Wendy Anne White, a bu iddynt ddau fab. Bu'n byw yn 18 Tydfil Place, Y Rhath, Caerdydd. Bu Ian Grist farw, yn dilyn strôc, ar 2 Ionawr 2002.
GWYNN, HARRI (1913 - 1985), llenor a darlledwr i drafod y mater ar y radio ac ar y teledu (o Lundain), ymddangosodd llun Harri yn y Picture Post, a daeth cerdyn post o San Steffan oddi wrth ei gyfaill o Goleg Bangor, Goronwy Roberts (a oedd bellach yn aelod seneddol iddo yn Arfon): 'Llongyfarchiadau filoedd ar aflonyddu ychydig (neu lawer) ar ferddwr barddoniaeth Cymru.' Rhoddodd Harri Gwynn y gorau i gystadlu yn 1954. 'Hwyrach mai ef', meddai
HARRIS, WILLIAM HENRY (1884 - 1956), offeiriad ac Athro Cymraeg Coleg Dewi Sant Llanbedr Pont Steffan, Ceredigion Ganwyd 28 Ebrill 1884 ym Mhantysgallog, Dowlais, Morgannwg, mab John ac Anne Harris. Cafodd ei addysg yn ysgol sir Merthyr Tudful, a Choleg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan, lle'r enillodd ysgoloriaeth Traherne a dyfod yn brif fyfyriwr yn ogystal ag ennill gwobrau Creaton am draethodau Cymraeg a Saesneg. Graddiodd gydag anrhydedd dosbarth I yn Gymraeg, 1910, ac aeth i Goleg Iesu, Rhydychen gydag
HASSALL, CHARLES (1754 - 1814), swyddog tir a thir-fesurydd gael eu hamgáu, rhoddodd Charles Hassall derfyn i'w fywyd ei hun tra roedd yn Llanbedr-Pont-Steffan, ar 16 Mai 1814. Fe'i coffeir ar dabled yn eglwys Arberth.
HOOSON, HUGH EMLYN (1925 - 2012), gwleidydd Rhyddfrydol a ffigwr cyhoeddus etholiad Chwefror 1974. Rhwng 1966, pan gollodd Roderic Bowen ei sedd i Elystan Morgan yng Ngheredigion, a 1974, Hooson oedd yr unig Ryddfrydwr i gynrychioli sedd yng Nghymru yn y senedd. Edrychai nifer o'i gyd-Aelodau o Loegr arno fel Rhyddfrydwr asgell dde a weithredai'n bennaf ar y llwyfan Cymreig ac fel canlyniad un a oedd braidd yn bell oddi wrth ferw gwleidyddol San Steffan. Ond ar adegau fe
HOOSON, TOM ELLIS (1933 - 1985), gwleidydd Ceidwadol daliodd ei afael ynddi hyd at ei farw ar 8 Mai 1985 yn ei gartref yn Chelsea, Llundain, ar ôl brwydro'n hir yn erbyn cancr. Roedd yn dal i weithio, yn llofnodi llythyrau i'w etholwyr, o fewn ychydig oriau i'w farwolaeth. Cynhaliwyd ei wasanaeth angladdol yn Eglwys Gadeiriol Aberhonddu. Roedd amryw yn ei ystyried yn un swil ac yn un a weithredai ar ei liwt ei hun yn San Steffan. Ond rhoddai sylw'n
HOPKINS, BENJAMIN THOMAS (1897 - 1981), ffermwr a bardd Steffan. Enillodd B. T. Hopkins chwech o gadeiriau yn eisteddfodau Ceredigion, y gyntaf yn Eisteddfod Llangeitho yn 1913, yna yng Ngoginan yn 1925, Aberaeron yn 1927, Pontrhydfendigaid yn 1933 a choron Eisteddfod Y Berth ger Tregaron yn 1937. Bu pob un o'r pryddestau a'r cerddi hyn o dan feirniadaeth seiat y Mynydd Bach. Aeth y ddau ffrind arall ymlaen i ennill y Goron a'r Gadair yn yr Eisteddfod
HUGHES, ARTHUR (1878 - 1965), llenor Ganwyd 2 Ionawr 1878 ym Bryn Melyn, ger Harlech, Meironnydd, yn fab i John Hughes Jones, meddyg yn Clwt y Bont, Sir Gaernarfon, a roes heibio'r cyfenw 'Jones'. Ei fam oedd Annie Harriet Hughes, (Gwyneth Vaughan, y nofelydd. Bu'n ' ysgolor Cymraeg ' yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan, ac enillodd radd yno. Ef oedd golygydd dwy gyfrol a fu'n werthfawr iawn i efrydwyr, sef Cywyddau Cymru

Search results

49 - 60 of 167 for "Steffan"