Dictionary of Welsh Biography

POWELL, PHILIP (1594 - 1646), Mynach o Urdd Sant Benedict, a merthyr ganwyd yn y Trallwng (Trallwng Cynfyn?), Sir Frycheiniog, 2 Chwefror 1594, mab Roger ap Rosser Powell, a Catherine Morgan. Danfonwyd ef i ysgol ramadeg Y Fenni, lle y cymeradwywyd ef gan y prifathro, Morgan Lewis (tad y Tad David Lewis, S.J. i'r Dom David Augustine Baker, O.S.B., gan ddywedyd ' O Saint o Vaighgen y'e '. Arolygodd yr olaf hwn ei astudiaethau yn y gyfraith o 1610 hyd 1614, a'i
POWELL, THOMAS (1779? - 1863), perchennog pyllau glo 1833 ceisiodd Powell ganiatâd i weithio glo dan fferm a oedd yn eiddo i Syr Charles Morgan o'r enw ' Place Bedwellty ', ac a ffiniai ar waith glo o'r eiddo ef yn Buttery Hatch, ond methasant gytuno. Mewn canlyniad i'r cais hwn, daethpwyd ag achos yn erbyn Powell ym mrawdlys sir Fynwy yn 1841, a dirwywyd ef i dalu £1,420. 1. 0. o iawndal i Syr Charles am weithio'r glo hwn o'i bwll yn Buttery Hatch heb
PRICE, CHARLES (d. 1646) Pilleth,, milwr a gwleidyddwr Charles Morgan i'w ymgyrch yn Staden; yr oedd hefyd gyda'r fyddin yn Portsmouth pan lofruddiwyd Buckingham (28 Awst 1628), a daeth â'r newyddion cyntaf am y lladd i Siarl I. Yn sesiwn ystormus y Senedd (1629) a ddilynodd y ' Petition of Right ' safai ef yn gryf dros gymedroldeb. Yn 1637 daeth yn ddirprwy stiward dros Raeadr Gwy i 4ydd iarll Pembroke; yr oedd ef wedi bod yn dilyn teulu Pembroke mewn
PRICE, ISAAC (1735? - 1805), gweinidog gyda'r Annibynwyr weinidog Thomas Morgan yn ei lesgedd. Urddwyd ef yn Nhroedrhiwdalar yn 1758. Meddai ar gorff cadarn a'i galluogodd i fynd ar deithiau pregethu cyson drwy gantrefi Buellt a Brycheiniog, ac i Sir Gaerfyrddin mor bell â Chrug-y-bar; aeth i Grug-y-bar ar wahoddiad yr emynydd David Jones o Gaeo, a phregethodd yno unwaith y mis drwy gydol ei weinidogaeth. Pregethai yn angerddol ac argyhoeddiadol, a gwelodd
PRICE, RICHARD (1723 - 1791), athronydd sylfaenol Kant ar foeseg. Yn rhinwedd ei dablau ac amcan-gyfrifon ynglyn â blwydd-daliadau fe'i hetholwyd yn F.R.S. (1765); rhoes ei waith ar Reversionary Payments, 1771, a'i 'Northampton Tables' 'sylfaen wyddonol', i'r defnydd y gellid ei wneuthur at bwrpas yswiriant a blwydd-daliadau o dablau actiwaraidd; addysgodd ei nai, William ('Actuary') Morgan, yn y gangen newydd hon o wybodaeth rifyddol. Cafodd
PRICHARD, WILLIAM (1702 - 1773) Clwchdernog, amaethwr ac Anghydffurfiwr adnabyddus ddarfod i'r canghellor John Owen beri ei wysio droeon i lys yr esgob ym Mangor am iddo feiddio, wrth ddyfod allan o'r eglwys, feirniadu pregeth hwnnw fel un anysgrythurol. Ym Mhwllheli, wedi peth trafod ar gyflwr moesol ei ardal â'r Parch. Lewis Rees, daeth i wybod am Jenkin Morgan, athro a phregethwr a oedd ar y pryd yn Nantydeiliau ger Llanuwchllyn. Francis Evans, Caertyddyn, a gafodd y clod o fyned
PROGER family gainc hon o'r teulu. II. CAINC GWERN -VALE, fwy diddorol. Bu Gwern-vale ym meddiant amryw deuluoedd. Yn 1530 prynwyd y plas a hanner y tiroedd gan Feredydd ap Meredydd ap Morgan ap Dafydd Gam. Darfu llinach y Meredyddiaid mewn aeres, Elizabeth; priododd hi (yn ôl Theophilus Jones a Bradney) â LEWIS PROGER, ail fab y William Proger a enwyd dan I. Dilynwyd Lewis Proger gan ei fab EDWARD PROGER, a mab
PROTHERO, CLIFFORD (1898 - 1990), trefnydd y Blaid Lafur yng Nghymru fel AS y Rhyddfrydwyr yn 1951. Ond y fuddugoliaeth fwyaf nodedig o dan ei arweiniad oedd Aberteifi yn 1966 pan enillodd Llafur o fwyafrif o 523, ac yntau yn Asiant i Elystan Morgan, gwr a ymladdodd bum gwaith fel ymgeisydd seneddol Plaid Cymru cyn troi at y Blaid Lafur. Dychwelodd Prothero o'i ymddeoliad i drefnu yn ddeheuig beirianwaith digon simsan y Blaid Lafur yn Sir Aberteifi. Gwnaeth ei
PROTHERO, THOMAS (1780 - 1853), cyfreithiwr, perchennog glofeydd, a dinesydd dylanwadol yng Nghasnewydd, Mynwy corfforaeth gyfyngedig Casnewydd. At hyn daeth yn oruchwyliwr i Syr Charles Morgan, Tredegyr, perchennog y rhan fwyaf o'r tir yr adeiladwyd Casnewydd arno, a hefyd i ddau berchen tir arall. Trwy hyn cafodd gyfle i ychwanegu at ei waith ei hun fel cyfreithiwr trwy drosglwyddiadau tiroedd, a thrwy ychwanegu cymalau, i'w fantais ei hun, ar adeg pryd y datblygai blaenau Mynwy eu hadnoddau mewn glo a haearn
PRYS, EDMWND (1544 - 1623), archddiacon Meirionnydd, a bardd yma, mae'n debyg, a barodd gychwyn y traddodiad anghywir mai yn y Gerddi Bluog, ger Harlech, yr oedd ei gartref. Gwnaed ef yn un o ganoniaid Llanelwy, 8 Hydref 1602. Ychydig o ffeithiau sydd ar gael o hanes ei fywyd. Ceir ei hanes yn ymryson gerbron Llys y Seren. Bu'n cynorthwyo'r esgob William Morgan gyda'r gwaith o gyfieithu'r Beibl. Anghywir yw'r traddodiad iddo ef gyfieithu'r salmau; yr hyn a
PUDDICOMBE, ANNE ADALISA (Allen Raine; 1836 - 1908), nofelydd Ganwyd 6 Hydref 1836 yn Bridge Street, Castellnewydd Emlyn, Sir Gaerfyrddin, yn blentyn hynaf Benjamin a Letitia Grace Evans. Cyfreithiwr oedd ei thad, ac yn ŵyr i David Davis, Castell Hywel, ac yr oedd ei mam yn ferch i Thomas Morgan, meddyg o Gastellnewydd, ac yn ŵyres i Daniel Rowland, Llangeitho. Yn ei mebyd aeth i ysgol i Gaerfyrddin, ac o 1849 hyd 1851 addysgwyd hi gyda theulu Henry Solly
PUGH, PHILIP (1679 - 1760), gweinidog gyda'r Annibynwyr Rhys, yn y gylchdaith yn cynnwys eglwysi'r Cilgwyn, Caeronnen, Llwyn Rhys, Abermeurig, a Crug-y-maen. Daeth yn arweinydd Ymneilltuaeth y cylch, a bu llwydd, fel erbyn 1715 rhifai'r gwrandawyr tua mil yn ôl ystadegaeth John Evans. Bedyddiodd 680 o blant rhwng 1709 a 1760, a chododd gapel Llwynpiod ar ei draul ei hun, a thalai gyflog Morgan Williams, Rhydlydan, fel athro yn Llangwyryfon a mannau eraill

Search results

421 - 432 of 572 for "Morgan"