Dictionary of Welsh Biography

EVANS, SAMUEL (Gomerydd; 1793 - 1856), golygydd Ganwyd yn Llwyn-y-piod, ger St Clears. Yn 1807 prentisiwyd ef gydag Evans, argraffydd, Caerfyrddin. Pan fu farw Joseph Harris ('Gomer') yn 1825 symudwyd swyddfa Seren Gomer o Abertawe i Gaerfyrddin, ac yn 1827 penodwyd Samuel Evans yn gyd-olygydd â D. D. Evans, ond llanwodd y swydd ei hun o 1835 hyd 1850, pryd y cyfrifid ef yn un o brif newyddiadurwyr Rhyddfrydol ei ddydd. Yn 1852 ymunodd â
EVANS, TOM VALENTINE (1861 - 1935), gweinidog y Bedyddwyr . Priododd Jennet Griffiths o Benybont-ar-Ogwr, 1886. Darlithiodd lawer ar Robert Ellis ('Cynddelw'), y ' Llyfr Hymnau,' Joseph Harris ('Gomer'), ' Llên Gwerin Shir Gâr,' a thestunau eraill. Cyhoeddodd Clydach a'r Cylch (traethawd buddugol) yn 1901, Y Ford, cyfrol o bregethau 'i blant o bob oed,' yn 1911, a Ieuan Ddu o Lan Towy, yn ' Cyfres y Bedyddwyr Ieuainc,' yn 1923. Dwg ei gynnyrch ôl y dillynder
FRANCIS, JOHN (1789 - 1843), melinydd a cherddor Ganwyd 20 Mawrth 1789, mab William a Margaret Francis, Melin Rhyd-hir, Pwllheli, Sir Gaernarfon. Hoffai gerddoriaeth yn fachgen, dysgodd elfennau cerddoriaeth a chynghanedd, a daeth i allu cyfansoddi yn lled ieuanc. Nid oes ond tair tôn ar gael o'i waith. Yn Seren Gomer, Tachwedd 1821, ceir tôn o'r enw ' Mwyneidddra,' ac un arall dan yr enw ' Gomer,' ac, ym Mawrth 1823, y dôn ' Pwllheli ' - ei
FRIMSTON, THOMAS (Tudur Clwyd; 1854 - 1930), gweinidog y Bedyddwyr, hanesydd, a hynafiaethydd bennaf ar ' Bedyddwyr Sir Fflint ' yn Y Greal, 1907-10, 1917, a Seren Gomer, 1921, 1923-4, ac ar ' Bedyddwyr Môn ' yn Seren Gomer, 1925-6. Cyhoeddwyd amryw eraill o'i weithiau, megis Y Cyssonydd Ysgrythyrol, 1885; Crefydd ym Mhlwyf Rhiwabon, 1890; Ofergoelion yr Hen Gymry (d.d.); a Holwyddoreg Ysgrythyrol (d.d.); ac ymddengys ei enw ymhlith awduron Y Gwyddoniadur Cymreig. Enillodd hefyd ddwy wobr am
GOMER - see HARRIS, JOSEPH
GRIFFITH, SIDNEY (d. 1752) Methodistaidd. Cymerwyd hi'n wael ar ei thaith, a bu'n rhaid i Harris a'i wraig fynd i Llanidloes i'w chyrchu'n ôl i Drefeca. Ar ddiwedd y flwyddyn, achosodd y sgandal rwyg rhwng Harris a Whitefield. Cynyddodd yr anghydfod yn 1750; ac er nad oedd Rowland na William Williams (Gomer M. Roberts, Y Per Ganiedydd, 126) yn rhoi unrhyw gred i'r enyniadau a ddygid yn erbyn Harris a ' Madam Griffith,' yr oedd y
GRIFFITHS, DAVID REES (Amanwy; 1882 - 1953), bardd ac ysgrifwr olygwyd gan Gomer M. Roberts. Cyhoeddwyd rhai o'i emynau yn Y Caniedydd (1960). Priododd (1) â Margaret Morgan o Ben-y-groes; (2) â Mary Davies o'r Crwys ger Abertawe. Ei fab o'r briodas gyntaf oedd Gwilym, a fu â'i fryd ar weinidogaeth yn yr Eglwys yng Nghymru, ond bu farw cyn sylweddoli'i fwriad. Aeth ei dad ag ef i Dde Affrica yn 1929 eithr ni chafodd adferiad. Ganwyd dwy ferch o'r ail briodas. Bu
GRIFFITHS, JOHN GWYNEDD (1911 - 2004), ysgolhaig, bardd a chenedlaetholwr Cymreig flynyddoedd bu'n ddiacon yng Nghapel Gomer (B) yn Abertawe, ac yn bregethwr lleyg a roes yn ddibrin o'i wasanaeth i eglwysi pob enwad yn y cylch. Yr oedd J. Gwyn Griffiths yn wr o argyhoeddiadau dyfnion, yn weithiwr diarbed ac yn gwmnïwr cynnes a ffraeth. Bu farw yn Abertawe, yn 92 oed, ar 15 Mehefin 2004, dros chwe mlynedd ar ôl ei briod. Ar 23 Mehefin 2004, yn dilyn gwasanaeth yng Nghapel y Trinity
GRIFFITHS, THOMAS (JEREMY) (Tau Gimel; 1797? - 1871), gweinidog Undodaidd ac ysgolfeistr ei hunan), 1830; cylchgrawn (un rhifyn), Yr Hanesydd, 1839; a nifer o farwnadau a chaneuon dan y ffugenw ' Tau Gimel.' Ysgrifennodd lawer i Seren Gomer, Lleuad yr Oes, a'r Carmarthen Journal.
HARRIS, JOHN RYLAND (Ieuan Ddu; 1802 - 1823) Ganwyd 12 Rhagfyr 1802 yn Abertawe, mab i ' Gomer.' Dysgodd argraffu gyda D. Jenkin. Pan fethodd Jenkin sicrhaodd ' Gomer ' ei swyddfa i'w fab. O 1816 ymlaen ' Ieuan ' a gysodai'r cwbl, a'r tad wedi oriau'r ysgol yn cywiro'r proflenni. Er mwyn dysgu'r ieithoedd clasur cai wersi preifat oddeutu 1822, a mynychai Goleg Hamsworth gerllaw. Ysgrifenasai Cymorth i Chwerthin cyn ei fod yn 12 oed, a'i ail
HARRIS, JOSEPH (Gomer; 1773 - 1825), gweinidog chanu'r cysegr. Cyhoeddodd Casgliad o Hymnau yn 1821, ag ynddo lawer o'r eiddo'i hun, a'u gwerthu gyda phethau eraill yn ei siop lyfrau. Cadwai ysgol-ddydd. Gellir ei alw'n dad y newyddiadur Cymraeg. Ei Seren Gomer, 1814-5, oedd yr wythnosolyn cwbl Gymraeg cyntaf. Er i'r ymgymeriad ei golledu'n fawr, ac er iddo fethu gyda hwn fel gyda'i Greal y Bedyddwyr, 1817, a'r Drysorfa Efengylaidd, 1806, y ceisiodd
HILEY, FRANCIS (1781 - 1860), gweinidog y Bedyddwyr dywedodd Christmas Evans, rywbryd, na phregethai ar ei ôl. Uchel-Galfin ydoedd yn y dadleuon athrawiaethol - effaith ei dröedigaeth ddisyfyd - ac yn 1823 cyhoeddodd lyfryn, Golwg Ysgrythurol ar Iawn Crist, am i Seren Gomer ei wrthod.

Search results

25 - 36 of 126 for "Gomer"