Dictionary of Welsh Biography

HUW TALAI (fl. c. 1550-80), bardd ni wyddys dim am ei fywyd, ond cadwyd o leiaf ddwy enghraifft o'i waith mewn llawysgrifau. Cywyddau moliant i Rys ap Morys o Fryn y Beirdd, ger Llandeilo [Fawr], a Gruffudd Dwn o Gydweli yw'r rheini.
JENKINS, DAVID (1912 - 2002), llyfrgellydd ac ysgolhaig . Dechreuodd ymchwilio i hanes bywyd a gwaith Huw Morys (Eos Ceiriog, 1624-1709) yn Efrydydd Ymchwil Syr John Williams (1937-39) a chyhoeddodd erthygl werthfawr yn Bwletin y Bwrdd Gwybodau Celtaidd (cyfrol 8, 1935-37, 140-5) ar enwau personau a lleoedd yng nghywyddau Dafydd ap Gwilym. Ei athro, T. Gwynn Jones, a awgrymodd y pwnc hwn iddo, fel un a adweinai dirwedd ac enwau lleoedd y cylch, a chafwyd ganddo
JONES, GWILYM THOMAS (1908 - 1956), cyfreithiwr a gweinyddwr Cyngor Sir Caernarfon. Yn 1942 fe'i penodwyd yn Ddirprwy Glarc Cyngor Sir Caernarfon, ac yn 1945 yn Glarc y Cyngor. Tra'n fyfyriwr ym Mhrifysgol Bangor, cyfarfu â Marion Hughes o Lanelli, a oedd yn astudio yn Adran y Gymraeg. Priodasant yn 1940, gan ymgartrefu yn 'Penlan', 2 Llys Meirion, Caernarfon. Ganwyd iddynt dri mab: Geraint (g. 1942), a fu farw o gancr y gwaed yn ddwy flwydd oed, Goronwy Morys
JONES, WILLIAM SAMUEL (Wil Sam; 1920 - 2007), dramodydd cyhoeddwyd darlith ganddo ar gyflwr y theatr Gymraeg, Y Toblarôn (1975), a chyfrol o straeon byrion, Dyn y Mynci (1979). Yn 2005 ac yntau'n 85 oed lansiwyd tair cyfrol o'i waith: Mân Bethau Hwylus (Cymeriadau Eifionydd), Newyddion Ffoltia Mawr (casgliad o'i golofnau doniol yn Y Cymro) a Rhigymau Wil Sam. Yn ei flynyddoedd olaf roedd yn aelod brwd o ddosbarth prydyddu Twm Morys yn Llanystumdwy. Cafodd Wil
LEWIS, OWEN (1533 - 1595), esgob Cassano ddylanwad yn llys y Pab. Y mae'n sicr mai Owen Lewis oedd un o'r rhai a gymhellodd Gregori i gefnogi ymgyrch Thomas Stukeley yn erbyn Iwerddon yn 1578; bu iddo hefyd ran bwysig yn sefydlu'r Coleg Seisnig yn Rhufain, ac ar ei awgrym ef y dewiswyd Morys Clynnog yn warden. Bu helyntion blwyddyn gyntaf y coleg, pan gododd y myfyrwyr Seisnig yn erbyn Clynnog a mynnu cael y Jesiwitiaid yn rheolwyr, yn ergyd
MARGED vch IFAN (1696 - 1801?), 'cymeriad' hunan; yn of, ac yn pedoli ei cheffylau; ac yn grydd. Pan oedd yn 70, gallai eto ymaflyd codwm ag undyn. Terfyna Pennant: 'Yn y diwedd rhoes ei llaw i'r mwyaf merchetaidd o'i hedmygwyr' - chwanega'r Athro W. J. Gruffydd (Hen Atgofion, 88), ar sail traddodiad a glywyd gan ei nain, mai Rhisiart Morys oedd ei enw, a bod Marged wedi rhoi dwy gurfa ofnadwy iddo; ar ôl y gyntaf, fe ddaeth yn ŵr iddi, ar ôl
MORYS ap HYWEL (ap TUDUR) (fl. c. 1530), bardd
MORYS, HUW (Eos Ceiriog; 1622 - 1709), bardd yn ystod cyfnod y Weriniaeth, gan ddefnyddio hen arfer beirdd y cerddi brud o roddi enwau anifeiliaid ar ei gymeriadau. Lluniodd Huw Morys ei gerddi i'w canu ar donau adnabyddus, ac wrth hynny daethant yn adnabyddus iawn trwy Gymru. Fe'i claddwyd 31 Awst 1709 wrth ystlys ddehau eglwys Llansilin. Ym mur yr eglwys uwchben ei fedd gosodwyd ffenestr liw ac arni ei englynion cyffes, ac un arall i'w
OWEN, MATTHEW (1631 - 1679), bardd Bardd o Langar yn Edeirnion. Bedyddiwyd Matthew Owen ar 10 Ebrill 1631; yn fab i wraig gyntaf John Owen ac yn wyr i ryw John Owen - hwnnw, yn ôl traddodiad, yn fab i John Owen, rheithor Llangar o 1586 hyd ei farwolaeth yn 1592.Cyfansoddodd amryw o gerddi yn null Huw Morys - englynion, cywyddau, ac un awdl farwnad o leiaf. Dengys amryw o'i gerddi iddo dreulio peth amser yn Rhydychen, er nad
OWEN, Syr JOHN (1600 - 1666), llywiawdr ym myddin y Brenhinwyr , 90, 249, 442; 1661-2, 169, 180; Hist. MSS. Comm., 2nd R., 87), eithr ni chafodd ddim ond swydd cyrnol ym milisia sir Ddinbych (21 Mawrth 1661). Yr oedd yn noddwr i'r bardd Huw Morys, a bleidiai'r brenin. Priododd Mary, gweddw'r esgob John Hanmer, eithr gan na fu etifedd o'r briodas, ad-unwyd ei stad, ar ei farw ef, â stad Clenennau, a gawsai WILLIAM OWEN (1624 - 1677), pan fu ei dad ef, Syr John
PARRI, HARRI (Harri Bach o Graig-y-gath; 1709? - 1800), bardd a chlerwr ar gael yn yr almanaciau, eithr ychydig o'i waith a argraffwyd. Araf ac afrwydd oedd ei awen; nid oedd yn ddigon ffraeth i ateb ' Twm o'r Nant ' mewn ymryson. Dyn bychan, diniwed, ydoedd, a thybiai am ei eni y flwyddyn y bu farw Huw Morys mai arno ef y disgynnodd mantell ' Eos Ceiriog.' Gellid tybio oddi wrth ei englynion yn Almanac Gwilym Howell, 1774, ei fod yn casáu'r Methodistiaid a'r
RHISIART OWEN (ap RHISIART) (fl. c. 1622) Lasynys,, bardd Ceir ei gywydd marwnad i Syr Wiliam Morys o'r Clenennau yn Brogyntyn MS. 3 (175), cywyddau moliant i Humphrey Jones o Graflwyn yn Brogyntyn MS. 3 (204) a Llanstephan MS. 125 (716), englynion amrywiol yn NLW MS 566B (93b) a NLW MS 643B (78), a chân rydd yn NLW MS 566B (125). Ni wyddys ai ef yw'r bardd a enwir yn J. H. Davies, Bibliog. of Welsh Ballads, 22.

Search results

13 - 24 of 37 for "Morys"