Dictionary of Welsh Biography

BOWDEN, HERBERT WILLIAM (BARWN AYLESTONE), (1905 - 1994), gwleidydd 1967 ei fod am ymddeol o'i swydd, ac y byddai'n barod i adael ar amser cyfleus i'r Prif Weinidog. Mewn cyfarfod o'r Cabinet, cynigiodd Wilson gadeiryddiaeth y BBC i Bowden, ond ni wnaeth Bowden ymateb mewn ffordd gadarnhaol. Yr oedd Charles Hill, Cadeirydd yr Awdurdod Teledu Annibynnol, bron cyrraedd diwedd ei dymor yn y swydd. Penderfynodd Wilson y dylai Hill, gwr cadarn a phendant, fynd i'r BBC, a
BRUCE, MORYS GEORGE LYNDHURST (4ydd Barwn Aberdâr), (1919 - 2005), gwleidydd a dyn chwaraeon and Rackets (1980), astudiaethau a oedd braidd yn wyddoniadurol yn hytrach na chofnod hanesyddol. Mae papurau Arglwydd Aberdâr ar hanes tennis a racedi 1682-2000 ar adnau yn Llyfrgell Prifysgol Lerpwl. Ar gyfrif ei frwdfrydedd dros chwaraeon a'i fedr gweinyddol fe'i hetholwyd yn Llywydd gan yr Ymddiriedolaeth Pêl Droed ym 1979; bu yn y swydd am bron un mlynedd ar bymtheg yn ystod cyfnod anodd yn
BRUNT, Syr DAVID (1886 - 1965), meteorolegydd ac is-lywydd y Gymdeithas Frenhinol 1959. Syr David Brunt, yn ddiamau, oedd meteorolegydd enwocaf hanner cyntaf yr 20fed ganrif, pan oedd y pwnc yn newid o fod yn wyddor ddisgrifiadol bron i fod yn wyddor seiliedig fwyfwy ar gysyniadau mathemategol, ac ar yr un pryd yn newid o ddibyniaeth ar sylwadaeth seiliedig ar y ddaear i ddibynnu ar ddata o'r awyr uchaf. Derbyniodd radd Sc.D. (Caergrawnt) yn 1940, D.Sc. er anrhydedd Prifysgol
BRYAN, ROBERT (1858 - 1920), bardd a cherddor uwchlaw'r dref, ar draul o bron £15,000, at godi adeiladau newyddion. Cafodd radd LL.D. gan Brifysgol Cymru yn 1933. Cyhoeddwyd llythyrau John D. Bryan i'r Genedl Gymreig (1887) yn gyfrol, gan ei frawd Robert (O'r Aifft, Wrecsam, 1908), gyda byrgofiant. Cyhoeddodd Joseph ysgrifau yn The Bible in the World (1931).
BRYNACH (fl. diwedd y 5ed ganrif a dechrau'r 6ed), sant Prif ffynhonnell y traddodiad am Frynach yw 'buchedd' a gyfansoddwyd yn ôl pob tebyg yn y 12fed ganrif ac a ddiogelir yn llawysgrif Cotton Vesp. A. xiv yn yr Amgueddfa Brydeinig. Dengys y cyfoeth o fanylion lleol a geir yn y 'fuchedd' mai brodor o Gemaes yng ngogledd Penfro, bron y tu hwnt i amheuaeth, oedd yr awdur. Nid yw'r 'fuchedd' yn dweud dim am hanes blaenorol teulu Brynach, ond edwyn
BURTON, PHILIP HENRY (1904 - 1995), athro, awdur, cynhyrchydd radio a chyfarwyddwr theatr Llundain cyn iddo farw, yn gwta wyth ar hugain oed, yn yr Ail Ryfel Byd. Er na chawsai unrhyw hyfforddiant, mae nifer o gyn-ddisgyblion wedi tystio i ansawdd dysgu Burton a oedd 'bron yn fagnetaidd', y cyffro a'r brwdfrydedd a ddeilliai o fod yn ei ddosbarth a chymryd rhan mewn dramâu ysgol. Gofynnai lawer, ond fe gâi ganlyniadau. Daeth rhai yn actorion proffesiynol. Trodd eraill at yrfa sicrach dysgu
BUTLER, yr Arglwyddes ELEANOR CHARLOTTE (1739 - 1829), un o 'Ledis Llangollen' o'u heiddo a byddent yn cydlofnodi eu llythyron. Amdanom 'ni' y sonient bob amser. Ers yr ugeinfed ganrif mae union natur y berthynas rhwng y ddwy wedi bod yn destun trafod, ond derbynnir yn gyffredin bellach eu bod mewn partneriaeth oes gyfunrhyw. Yn ei henaint aeth Butler bron yn gwbl ddall a byddai'n cael ei harwain o gwmpas y tŷ gan Ponsonby fel y dangosir mewn llun gan yr Arglwyddes Delamere
CADWALADR, DAFYDD (1752 - 1834), cynghorwr gyda'r M.C. bregethau; a chan ei fod yn gerddwr diflino (hyd yn oed i Lundain), daeth yn bregethwr a hoffid led-led Cymru. Yr oedd yn gyfaill mawr i Thomas Charles, a chanodd farwnadau i Mr. a Mrs. Charles (Ehediadau y Meddwl, Bala, 1815). Bu farw 9 Gorffennaf 1834, a'i gladdu yn Llanycil. O'r Ychydig Gofnodau ar … Dafydd Cadwaladr, dienw, a gyhoeddwyd yn y Bala yn 1836, y tardd bron bopeth a sgrifennwyd ar Ddafydd
CADWGAN (d. 1241), esgob Bangor Fflur ac heb fod yn hir iawn wedi hynny yn bennaeth y Tŷ-gwyn-ar-Daf, mam-gartref tai Sistersaidd Cymru bron i gyd. Oherwydd iddo wasanaethu Llywelyn yn ddiwyd a diflino fe'i cafodd ei hun yn esgob o'r diwedd. Y mae popeth a wyddys am Gadwgan o ffynonellau eraill llai gwenwynig yn fwy ffariol iddo. Yn y flwyddyn 1234, ar adeg prinder bwyd yng Ngogledd Cymru, trefnwyd i ddwyn llonaid llong o ŷd o
CANNON, MARTHA MARIA HUGHES (1857 - 1932), meddyg a gwleidydd iddi'r cartref y dyheai amdano na'r sicrwydd emosiynol oedd angen arni. Yn y diwedd, gadawodd Utah a symud i fyw at ei mab yn Los Angeles. Ac yno y bu farw ar 10 Gorffennaf 1932. Un o'i dymuniadau olaf oedd bod ei holl bapurau personol a'i dyddiaduron yn cael eu llosgi. Am lawer blwyddyn bu bron i'w henw a'i gyrfa fynd yn anghof, ond cododd ei seren eto pan sylweddolwyd ei bod wedi ymladd llawer o'r
CASSON, LEWIS (1875 - 1969), actor a chynhyrchydd dramâu ). Yn 1945 dyrchafwyd ef yn farchog, a derbyniodd raddau er anrhydedd gan brifysgolion Glasgow (1954), Cymru (1959) a Rhydychen (1966). Er mai yn 98 Swan Court, Llundain, yr oedd ei gartref, arhosai'r teulu'n achlysurol yn eu tŷ, Bron-y-garth, Porthmadog, cyn ei werthu yn 1949. Bu farw 16 Mai 1969.
CECIL-WILLIAMS, Syr JOHN LIAS CECIL (1892 - 1964), cyfreithiwr, ysgrifennydd Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion a phrif hyrwyddwr cyhoeddi'r Bywgraffiadur Cymreig yna mewn partneriaeth. Ymddeolodd yn 1960. Daeth i'r amlwg yn gyflym ymysg Cymry Llundain fel gŵr o ynni a brwdfrydedd dros bethau Cymreig ac fel trefnydd da. Yn 1934, etholwyd ef yn ysgrifennydd mygedol Anrhydeddus Gymdeithas y Cymmrodorion, fel olynydd i Syr Evan Vincent Evans. Daliodd y swydd am bron ddeng mlynedd ar hugain, a dyma waith mawr ei fywyd. Yn rhinwedd rhyw gymaint o incwm preifat

Search results

13 - 24 of 303 for "Bron"