Dictionary of Welsh Biography

MORGAN, ELAINE NEVILLE (1920 - 2013), sgriptwraig, newyddiadurwraig, ac awdures : siaradodd mewn cynadleddau rhyngwladol ac yn 2009 creodd gynnwrf mawr ar YouTube gyda Sgwrs TED ymosodol a wyliwyd bron i 1.5 miliwn o weithiau. Ymddangosodd ail argraffiad o Descent of Woman yn 1985, a thrwy'r 1990au daeth The Scars of Evolution (1990), The Descent of the Child (1994), a The Aquatic Ape Hypothesis (1997). Roedd ei hymddeoliad o sgriptio yn 1990, ei degfed flwydd a thrigain, yn ganlyniad
MORGAN, ELENA PUW (1900 - 1973), nofelydd, awdur straeon byrion a ffuglen i blant curo Dori gyda gwregys lledr ac oherwydd hyn mae gan Dori graith uwchben ei llygad lle bu bron i fwcl y gwregys ei dallu unwaith. Mae Dori wedi ei chreithio yn gorfforol ac yn seicolegol gan y fagwraeth annaturiol hon. Wedi iddi brifio, mae'n cael ei hanfon i Lerpwl i fod yn forwyn i deulu cefnog, lle mae'n dal i gael ei cham-drin, hyd yn oed gan ei chyd-weithwyr sydd yn ei gwawdio am ei bod yn
MORGAN, GEORGE OSBORNE (1826 - 1897), gwleidydd College, Manceinion. HENRY ARTHUR MORGAN (1830 - 1912) Addysg Y trydydd o'r brodyr. Ganwyd 1 Gorffennaf 1830 yn Gothenburg. Aeth i ysgol Amwythig a Choleg Iesu yng Nghaergrawnt. Graddiodd yn y dosbarth blaenaf mewn mathemateg; etholwyd ef yn gymrawd o'i goleg; daliodd bron bob swydd ynddo, ac yn 1885 etholwyd ef yn feistr y coleg. Pan fu farw, 2 Medi 1912, yr oedd wedi bod yno am 63 mlynedd yn ddifwlch
MORGAN, HYWEL RHODRI (1939 - 2017), gwleidydd . Ni fu T.J. yn weithredol yn wleidyddol, ond yn sgil ei gefndir academaidd adwaenai nifer o ddeallusion blaenllaw yn y mudiad Llafur - yn enwedig yr economegydd Hilary Marquand. Magwyd Rhodri yn Radur, ardal o Gaerdydd a osgôdd gyni gwaethaf yr Ail Ryfel Byd, ond ni fu ei flynyddoedd cynnar yn rhwydd o gwbl. Yn blentyn gwanllyd, bu bron iddo farw o niwmonia yng ngaeaf 1942. Serch hynny, roedd
MORGAN, JENKIN (d. 1762), gweinidog gyda'r Annibynwyr Mochdre, a rhwymwyd ef (Bennett, op. cit., 16-7) i ymddangos o flaen y sesiwn chwarter. Cyn diwedd 1739 yr oedd yn cadw ysgol yn Nantydeiliau, Llanuwchllyn. Erbyn 1740 cawn ef yn cadw ysgol gylchynol yng nghegin William Prichard yn y Glasfryn Fawr yn Sir Gaernarfon. Ar ymweliad â'r Bala yn Ionawr 1741 (daeth yno i hebrwng Howel Harris i Sir Gaernarfon), bu bron iddo gael ei lusgo i'r llyn gan dorf o
MORGAN, Syr THOMAS (1604 - 1679), milwr hun; yn dâl am ei wasanaeth cafodd ei wneuthur yn farwnig (7 Chwefror 1661). Ar ôl cyrch byr a di-glod yn Portugal (1661), ymneilltuodd Morgan i'r stad a oedd wedi dyfod i'w feddiant yn Kynnersley, Swydd Henffordd, eithr fe'i galwyd yn ôl yn 1665 i fod yn llywiawdr Jersey pan oedd y Ffrancwyr yn bygwth ei goresgyn. Profodd ei fod cystal gweinyddwr ag a fuasai yn swyddog rhyfel, er ei fod bron yn
MORRIS, RICHARD (1703 - 1779), sylfaenydd Cymdeithas y Cymmrodorion , gellir meddwl bod Richard yn dyfod yn ei flaen yn bur dda. Ond wedyn, daeth adfyd arno. Aeth yn feichiau dros ryw wr a 'dorrodd,' a bu raid iddo fwrw 12 mis yng ngharchar y 'King's Bench' yn 1734-5. Cwyna mor ddi-help fu ei frodyr iddo - ar wahân i John, a oedd gydag ef yn Llundain yn 1735, ill dau 'bron â newynu.' Sgrifenna at ei rieni yn Chwefror 1739 yn gwynfannus, gan sôn am 'bedair blynedd galed
MORRIS, WILLIAM (1705 - 1763), llythyrwr a llysieuegwr ); yr oedd ganddo wybodaeth anarferol o lysiau, ac ar ei waith ef yn bennaf y seiliwyd Welsh Botanology Hugh Davies o Aber. Yr oedd' hefyd, fel ei frodyr, yn gasglwr a chopïwr llawysgrifau, ac yn neilltuol falch o'r 'Delyn Ledr' y bu bron iddi fynd ar ddifancoll o ddwylo diofal Goronwy Owen. Perchid ei wybodaeth a'i farn ar faterion Cymraeg gan ei frodyr, a chymerai yntau ddiddordeb mawr yng
MORTIMER family Wigmore, 1327 rhoddwyd iddo diroedd gwerth £1,000 y flwyddyn, yn cynnwys castell Dinbych a thiroedd sied iarll Arundel yng Nghymru. Gwnâi ei safle swyddogol a'i diroedd eang ef bron yn feistr yng Nghymru hyd ei ddienyddio yn 1330 fel bradwr. Dilynwyd ef gan ei ŵyr, ROGER de MORTIMER (1327? - 1360), ac er i'r taid golli ffafr fel bradwr, trosglwyddwyd y tiroedd ar y Goror i'r ŵyr ymhen amser. Ar ei ôl ef daeth
MYTTON, THOMAS (1608 - 1656) Halston,, un o brif swyddogion byddin plaid y Senedd ladd gwrthryfel Syr John Owen yn ei ddechreuad bron, gan ei orchfygu ef mewn ysgarmes ar lan y môr yn y Dalar Hir, Llandegai (5 Mehefin 1648), a dyfod â sir Fôn dan oruchafiaeth ar ôl ailgymryd castell Biwmares (2 Hydref 1648). Ar 25 Mehefin 1651 rhoddwyd ef ar yr uchel lys barn a drefnwyd gan Senedd y 'Rump' i brofi'r 'delinquents'; yr un flwyddyn yr oedd yn aelod o'r llys milwrol ('court martial
NEPEAN, MARY EDITH (1876 - 1960), nofelydd nofel gyntaf, Gwyneth of the Welsh Hills, yn 1917, sy'n dangos dylanwad arddull Allen Raine (Anne Adalisa Puddicombe) a Caradoc Evans. Dilynwyd hon gan 34 o nofelau rhamantaidd, ysgafn, bron i gyd gyda chymeriadau a chefndir Cymreig. Ysgrifennodd un teithlyfr, Romance and realism in the Near East (1933), ynghyd â llawer o erthyglau poblogaidd i'r wasg newyddiadurol. Bu farw ei gŵr yn 1948. Bu hithau
NEST (fl. 1120), tywysoges yn Neheubarth , amlygrwydd) fel ' Helen [ Troea ] Cymru,' oblegid ei chymryd ymaith trwy drais mewn modd rhamantus, a hynny bron ym mhresenoldeb ei gŵr, gan Owain ap Cadwgan yn 1109. Ymysg ei llu o blant yr oedd Robert Fitzstephen a Henry ' filius regis,' mab y brenin Harri I. Ni wyddys pa bryd y bu farw, eithr bu fyw am gryn amser ar ôl y flwyddyn 1136. Yr oedd merched eraill o'r un enw ond yn llai enwog na'r Nest uchod

Search results

181 - 192 of 303 for "Bron"