Dictionary of Welsh Biography

MORGAN, HYWEL RHODRI (1939 - 2017), gwleidydd gŵr mawr Fformiwla Un, Bernie Ecclestone a'i defnydd o sbin. Enillodd yr ymdrechion hyn wobr 'Inquisitor of the Year' y Spectator iddo yn 1998. Agorodd llwybr gyrfa i ffwrdd o San Steffan iddo yn sgil llwyddiant refferendwm datganoli Cymru 1997. Ac yntau wedi bod yn ddatganolwr brwd erioed, roedd Morgan yn benderfynol o arwain Llafur yn y cynulliad newydd. Yn 1998, safodd yn erbyn Ysgrifennydd
MORGAN, RICHARD WILLIAMS (Môr Meirion; c. 1815 - c. 1889), clerigwr ac awdur Ganwyd yn Llancynfelin, Sir Aberteifi, c. 1815, yn nai i John Williams, archddiacon Aberteifi. Cafodd ei addysg yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan. Bu'n gurad Mochdre, Sir Drefaldwyn, o 1842 i 1853 a churad parhaol Tregynon yn yr un sir o 1842 i 1862. Symudodd oddi yno i Loegr lle bu mewn amryw fywiolaethau. Yr oedd yn amlwg gyda'r eisteddfod a Gorsedd y Beirdd. Ysgrifennodd y llyfrau
MORGAN, WILLIAM (JOHN) (Penfro; 1846 - 1918), clerigwr, eisteddfodwr, ac emynydd Ganwyd 14 Rhagfyr 1846 yn Nyfer, Sir Benfro. Symudodd ei dad, David Morgan, yn fuan i Lanfihangel-penbedw, ac oddi yno i Foncath, a bu'n glerc y plwyf ac arweinydd y gân yn y ddau le. Addysgwyd y mab, a oedd yn gerddorol fel ei dad, yn ysgol ramadeg Aberteifi, ac yng Ngholeg Llanbedr Pont Steffan (B.A., 1871). Ordeiniwyd ef yn 1871, a thrwyddedwyd ef yn gurad Llanrwst, lle y daeth i gysylltiad
MORRICE, JAMES CORNELIUS (1874 - 1953), offeiriad ac ysgolhaig Cymraeg cywyddwyr, ac er bod yn yr argraffiadau hyn ddiffygion eu cyfnod, gallasai fod wedi tyfu'n olygydd a hanesydd llenyddiaeth cymeradwy a dilyn gyrfa yn y brifysgol. Enwebwyd ef gan Fwrdd y Coleg am gadair Gymraeg Coleg Dewi Sant, Llanbedr Pont Steffan yn 1903 ond ni dderbyniwyd y trefniadau gan Gyngor y coleg. Bu am gyfnod yn ddarlithydd Cymraeg yng Ngholeg y Brifysgol, Caerdydd. Ymddangosodd Wales in the
MORRIS, JAN (1926 - 2020), awdur Pont Steffan a mannau eraill, bu'n llafar ei chefnogaeth i Blaid Cymru ac ymgyrchodd dros ddatganoli yn refferendwm 1997. Daeth yn aelod o'r O yn Eisteddfod Genedlaethol Llanfair ym Muallt yn 1993, dan yr enw Jan Trefan. Er gwaethaf ei chefnogaeth i Werinlywodraeth Gymreig, derbyniodd Morris CBE yn 1999, er mawr siom i lawer. Cysylltodd ei phenderfyniad i dderbyn yr anrhydedd â dyfodiad y Cynulliad
MOSES, DAVID LEWIS (1822 - 1893), bardd ac ysgolfeistr Ganwyd 1 Mai 1822 yng Nghwmpib, Cribyn Clotas, Llanbedr-Pont-Steffan. Yr oedd o'r un teulu â David Davis, Castell Hywel. Pan yn 12 oed, symudodd i Flaenbidernyn ger Pencarreg. Pum mlynedd ar ôl hynny agorodd ysgol ddyddiol ym Mhencarreg. O Bencarreg aeth i gadw ysgol yn Rhydcymerau, ac oddi yno i Frynaman a Chwmtwrch. Dychwelodd o'r diwedd i Frynaman, lle y bu yn gweithio fel clerc i gwmni gwaith
NICHOLAS, WILLIAM RHYS (1914 - 1996), gweinidog ac emynydd 1991), a nifer o gyfrolau defosiynol. Cysylltir ef yn fwyaf arbennig â byd yr emyn, ac ef oedd yr amlycaf o emynwyr Cymru yn chwarter olaf yr ugeinfed ganrif. Cyfrifir ei emyn arobryn, 'Tydi a wnaeth y wyrth, O Grist, Fab Duw', a enillodd iddo wobr Eisteddfod Rhys Thomas James yn Llanbedr Pont Steffan yn 1967, ac a genir ar dôn M. Eddie Evans, 'Pantyfedwen', ymhlith y mwyaf poblogaidd o emynau
NOAKES, GEORGE (1924 - 2008), Archesgob Cymru yn ymgeisydd am urddau. Aeth i Goleg Prifysgol Aberystwyth a graddiodd mewn athroniaeth 1948 gan barhau ei hyfforddiant yn Neuadd Wycliffe, Rhydychen. Ar ôl ei ordeinio bu'n gurad yn Llanbedr Pont Steffan yn 1950 lle yr arhosodd chwe mlynedd nes ei benodi'n ficer Eglwyswrw a Meline yn sir Benfro. Priododd Jane Margaretta (Jean) Davies ar Ebrill 23 1957. Yn 1959 symudodd yn ôl i'w gynefin yn ficer
OLLIVANT, ALFRED (1798 - 1882), esgob Llandaf Ganwyd ym Manceinion 16 Awst 1798, mab William Ollivant o Fanceinion ac Elizabeth ei wraig. Cafodd ei addysg yn ysgol S. Paul, Llundain, a Choleg y Drindod, Caergrawnt, a bu iddo yrfa academig ddisglair. Bu'n gymrawd o'i goleg; graddiodd yn M.A. yn 1824 ac yn B.D. a D.D. yn 1836. Yn 1827 penodwyd ef yn is-brifathro Coleg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan, a bu yno hyd 1843. Am y chwe blynedd nesaf
ORMSBY-GORE, WILLIAM DAVID (1918 - 1985), gwleidydd, diplomydd, impresario'r cyfryngau rhoi eu llyfrgell blas gwledig bwysig, gan gynnwys llawysgrifau prin, i Lyfrgell Genedlaethol Cymru yn y 1930au. Teulu oedd hwn a'i wreiddiau yn y Gororau a gogledd-orllewin Cymru, a'i aelodau'n gwneud eu gyrfaoedd gwleidyddol yn San Steffan. Trwy gysylltiadau yn Llundain, yn 1938 cyfarfu David Ormsby-Gore â John Kennedy, ail fab llysgennad newydd Unol Daleithiau America i Lundain. Dyna ddechrau
OWEN, JOHN (1854 - 1926), esgob Tyddewi ysgol ramadeg Appleby am dair blynedd, a dychwelodd i Gymru yn 1879 yn athro Cymraeg a darlithydd yn y clasuron yng Ngholeg Dewi Sant, Llanbedr-Pont-Steffan. Urddwyd ef yn ddiacon yr un flwyddyn gan yr esgob Basil Jones, ac yn offeiriad yn 1880. Bu am chwe mlynedd yn Llanbedr Pont Steffan cyn mynd i Lanymddyfri yn 1885 yn olynydd i A. G. Edwards fel warden y coleg. Pan godwyd hwnnw'n esgob Llanelwy yn
PADLEY, WALTER ERNEST (1916 - 1984), gwleidydd Llafur . Daeth yn adnabyddus yn San Steffan oherwydd ei syniadau di-flewyn-ar-dafod a gwnaeth nifer o gyfraniadau defnyddiol i ddadleuon yn y Tŷ Cyffredin ar fasnach a diwydiant. Cyn ei ethol i'r senedd, ysgrifennodd nifer o gyfrolau. Cyhoeddodd lyfrau gan gynnwys The Economic Problem of the Peace (1944), Am I my Brother's Keeper? (1945), Britain: Pawn or Power? (1947) a USSR: Empire or Free Union? (1949

Search results

109 - 120 of 167 for "Steffan"