Dictionary of Welsh Biography

CATRIN (KATHERYN) o'r BERAIN (Mam Cymru; 1534/5 - 1591) , a'i ddau lysfab. Wedi iddi ddychwelyd i Berain ceir Wiliam Cynwal yn paratoi ach a disgrifio arfau Catrin a'i thylwyth; dyma ei eiriau ef ei hun yn ei lawysgrifen ei hun yn MS. 184 yn Christ Church, Rhydychen (ac yn y copi ffotostat sydd yn NLW MS 6496C): 'Y llyfr hwnn a ddechreuais i Wiliam Kynwal prydydd dynnu i arvau ac yscrivenu i iachau ai gowyddau pann oedd oed Krist 1570 i meistres Katrin
CLOUGH, Syr RICHARD (d. 1570), marsiandwr a chynrychiolydd Syr Thomas Gresham (am gyfnod) yn Ewrop . Tybir mai tua 40 oed ydoedd pan fu farw. Canwyd marwnadau iddo gan Siôn Tudur, Simwnt Fychan, a Wiliam Cynwal; heblaw'r farwnad canodd Cynwal gywyddau iddo ef (a'i wraig Catherin) gyda'r teitlau hyn - ' Kowydd i yrru y gwalch i annerch mr Ric. Klwch a meistres Catrin penn oeddynt yn Anwarp ' a ' Kowydd i yrru y llong i nol mr Ric Klwch a meistres Katrin adref o ddengmark.' Mewn un cywydd marwnad geilw
CNEPPYN GWERTHRYNION (fl. 13eg ganrif), pencerdd a gramadegydd Cardiff MS. 38, sef copi o'r ' Pum Llyfr Kerddwriaeth ' yn llaw Wiliam Cynwal, ac mewn copïau eraill ohonynt o'r 16eg ganrif, sonnir am ' Cnypyn Gwerthryniawn ' (neu Werthryniawc) fel gramadegydd, a'i enwi o flaen Dafydd Ddu Athro. Gan fod gramadeg y beirdd yn seiliedig ar y 'ddwned' Ladin, y mae hyn yn hawdd ei gysoni â thystiolaeth Gwilym Ddu, ac yn awgrymu bod gramadeg Cymraeg sgrifenedig yn nwylo'r
CYNWAL, RICHARD (d. 1634), bardd farwnadau iddo (Cwrtmawr MS 11B). Anodd gwybod a oedd unrhyw berthynas rhyngddo a Wiliam Cynwal. Ceir enghraifft o'i lawysgrifen yn Cardiff MS. 83 (3-4, 429).
CYNWAL, WILIAM (d. 1587 neu 1588), bardd
DAFYDD LLWYD (d. 1619) HENBLAS,, bardd ac ysgolhaig dywedwyd ei fod yn medru wyth iaith. Cedwir nifer o'i gerddi, oll yn y mesurau caeth, mewn llawysgrifau. Yn eu plith ceir cywydd marwnad i'w wraig, Catrin, a thri englyn i un o'i feibion. Canodd ' Syr ' Huw Roberts a Rhisiart Cynwal farwnadau iddo.
DWNN, GRUFFYDD (c. 1500 - c. 1570), gŵr bonheddig blant, a'i gartref, a chedwir eu cerddi yn Llanstephan MS 40 a Llanstephan MS 133, ac NLW MS 728D. Yr oedd yn fyw yn 1566 pan anerchwyd ef gan Wiliam Cynwal, ond ni chanodd un bardd iddo'n ddiweddarach. Y mae Gruffudd Dwnn yn bwysig fel un o'r boneddigion a ymroes i gopïo a chasglu llawysgrifau yn yr 16eg ganrif a'r 17eg., er nad oes iddo enwogrwydd rhai fel John Jones, Gellilyfdy. Yr enghraifft orau
GRIFFITH family Penrhyn, . no. 724 (10), xv, 433, 661, xvii, 466, xix, 812 (16). Addenda, i, part ii, 1462; Cal. Pat. Rolls, Edward VI, iv, 36; Acts Privy Council, 1580-1, 289; P.R.O., Court of Requests Procs., bundle iv, no. 258, bundle vi, no. 210). Cyfeirir at wrhydri Rhys Griffith (bu farw 1580) yn y rhyfeloedd yn Iwerddon ym marddoniaeth William Cynwal, a Siôn Brwynog, ac awgrymir gan Siôn Tudur iddo dreulio llawer o'i
GRUFFUDD HIRAETHOG (d. 1564), bardd ac achyddwr Fychan, Wiliam Llŷn, Wiliam Cynwal, Siôn Tudur, a Raff ap Robert, ac etifeddodd rhai o'r gwŷr hyn ei lyfrau pan fu farw. Yn Gruffudd Hiraethog yn anad neb y gwelir amlycaf ddiddordeb mawr beirdd y cyfnod hwnnw mewn achyddiaeth, ac erys amryw o gasgliadau mawr o achau a wnaed ganddo, fel Peniarth MS 132, Peniarth MS 133, Peniarth MS 134, Peniarth MS 135, Peniarth MS 136, Peniarth MS 139i, Peniarth MS
HOWELL, GWILYM (1705 - 1775), almanaciwr a bardd . Yr oedd ei almanaciau, Tymhorol Newyddion o'r Wybren, o nodwedd lenyddol uchel, yn cynnwys gweithiau beirdd cyfoes cylch y Morrisiaid, a chynhyrchion beirdd cynharach megis Wiliam Cynwal, Siôn Tudur, a Huw Morris. Cyhoeddodd gyfres o 10, y cyntaf ohonynt am y flwyddyn 1766. Am na allai gael y peiriannau angenrheidiol ar gyfer ei sywedyddiaeth gwnaeth rai ei hun yn ddeheuig iawn. Llwyddodd i sefydlu
HUW CEIRIOG (fl. c. 1560-1600), bardd , a Sion Phylip, a'r ddau fardd, Wiliam Cynwal a Huw Llŷn (NLW MS 3021F (455), NLW MS 675A (24b)). Nid ydys yn sicr eto ynghylch cysylltiad y ddau enw.
HUW LLŶN, bardd arall rhwng Wiliam Cynwal ac ef a'r pedwar bardd Wiliam Llŷn, Ieuan Tew, Sion Phylip, a Hywel Ceiriog. Gwelir enghraifft o'i law yn Llanstephan MS 40 (149-56).

Search results

1 - 12 of 23 for "Cynwal"