Dictionary of Welsh Biography

EVANS, MARY (Mari'r Fantell Wen; 1735 - 1789), cyfrinwraig gosgordd fawr, i'r 'briodas,' ac wedi hynny cynhaliwyd 'neithior briodas' mewn tafarn yn y pentref, a rhoddwyd iddi liaws o anrhegion. Ar y Suliau, gwisgai hi a'i dilynwyr fentyll gwynion, a chynhalient ddefodau ar ben y Manod a bryniau eraill. Ymledodd ei sect yn ddirfawr, yn Ffestiniog, ym Mhenmachno, ac yn ochrau Harlech - ar wahân i'w hofergoel, dywedir eu bod yn bobl ddigon diniwed a bucheddol
JONES, ROBERT EVAN (1869 - 1956), casglwr llyfrau a llawysgrifau cynorthwyol. O ysgol Tanygrisiau symudodd i fod yn athro cynorthwyol yn ysgolion Glan-y-Pwll a Manod yn eu tro yn yr un ardal. Yn 1894 enillodd Ysgoloriaeth y Frenhines i Goleg y Brifysgol, Aberystwyth. Bu'n agos iawn iddo ennill Ysgoloriaeth Cynddelw a dyfarnwyd iddo ysgoloriaeth arbennig ar bwys safon uchel ei waith mewn Cymraeg a hanes yn yr arholiadau. Yn y coleg astudiodd iaith a llenyddiaeth Gymraeg
LAKE, MORGAN ISLWYN (1925 - 2018), gweinidog a heddychwr a Llyr, a chael, yn ddiweddarach, nifer fawr o wyrion a gorwyrion. Cafodd ei ordeinio yn 1953 a bu'n weinidog yn Nhreorci 1953-63, Tanygrisiau, Blaenau Ffestiniog (ynghyd â Bethania, Manod) 1963-70, Fforest-fach, Abertawe 1970-82, a Machynlleth (y Graig ynghyd â Phenegoes, Aberhosan a Llanwrin) 1982-90 pan ymddeolodd a symud i Borthmadog. Roedd yn bregethwr goleuedig ac yn fugail ffyddlon, a'i
WILLIAMS, GRIFFITH JOHN (1854 - 1933), ysgolfeistr, daearegwr, a hynafiaethydd . Bu wedyn yn athro ysgol yng Nghorwen (1876) ac yn Nhanygrisiau, ac yn brifathro'r ysgol Frutanaidd, Blaenau Ffestiniog, cyn cael ei ddewis yn 1883 yn brifathro 'r Higher Grade School yno. Yn ei oriau hamdden cymerai ddiddordeb mewn daeareg; yn 1891 cyhoeddodd bamffled yn cynnwys ffrwyth ei ymchwil i ddaeareg mynyddoedd Manod, Moelwyn Mawr, a Moelwyn Bach, a chafodd wobr o gronfa'r Geological
WILLIAMS, JOHN RICHARD (J.R. Tryfanwy; 1867 - 1924), bardd mab Owen a Mary Williams, dau o Lŷn; ganwyd yn Nhan y Manod, Rhostryfan, 29 Medi 1867. Pan oedd ef yn fachgen amharwyd ar ei olwg a'i glyw, dau aflwydd a'i gwnaeth yn ddall ac yn fyddar dros weddill ei oes. Yn 1880 symudodd y teulu i fyw yn y Tyddyn Difyr ar lethr Moeltryfan. Collwyd y tad trwy ddamwain ymhen ychydig flynyddoedd, a daeth y fam a'r bachgen yn ôl i Dan y Manod. Yn fuan ar ôl hynny
WILLIAMS, RAYMOND HENRY (1921 - 1988), darlithydd, llenor a beirniad diwylliannol â'r hunan-asesiad hwn). Yn ogystal â Border Country, Loyalties a People of the Black Mountains y cyfeiriwyd atynt uchod, Second Generation (1964) a The Fight for Manod (1979) yw cyfrolau eraill y 'Welsh Trilogy', tra bod The Volunteers (1978) yn nofel wleidyddol sy'n dilyn hanes cyn-radical o newyddiadurwr wrth iddo archwilio llofruddiaeth gweithiwr yn ystod cyfnod o gythrwfl ym maes glo de Cymru

Search results

1 - 6 of 6 for "Manod"