Dictionary of Welsh Biography

AP THOMAS, DAFYDD RHYS (1912 - 2011), ysgolhaig Hen Destament Ganwyd Dafydd ap Thomas ar yr 28ain o Fai 1912 yn fab i'r Parchedig W. Keinion Thomas ai wraig Jeannete Thomas, Porthaethwy. Ef oedd yr ieuengaf o'u pum mab, Gwyn, Alon, Iwan a Jac, a chawsant chwaer ieuengach, Truda. Cafodd ei addysg gynradd yn y cartref, ei addysg uwchradd yn Ysgol Ramadeg Biwmares ac yna Coleg y Brifysgol, Bangor, lle y graddiodd gydag anrhydedd mewn Hebraeg ac Ieithoedd
APPERLEY, CHARLES JAMES (Nimrod; 1779 - 1843), awdur llyfrau ac ysgrifau ar hela, rhedegfeydd ceffylau, etc. , Peniarth, Meirion, ac o 1813 hyd 1819 bu'n oruchwyliwr ystad ei frawd-yng-nghyfraith yn Sir Gaernarfon, gan fyw yn y Tŷ Gwyn, Llanbeblig, ger Caernarfon. Yn ei hunangofiant, My Life and Times, y mae ganddo bennod ar 'hela o Lanbeblig.' Wedyn bu'n byw mewn gwahanol leoedd yn Lloegr, yn amaethu ac yn hela. Collodd y rhan fwyaf o'i arian ac yn 1822 dechreuodd ysgrifennu i'r Sporting Magazine dan yr enw
BAKER, WILLIAM STANLEY (1928 - 1976), actor a chynhyrchydd tro hwnnw. Anaml y gwelwyd Baker gan gynulleidfaoedd teledu yng Nghymru tan ddegawd olaf ei fywyd. Yn 1965, ymunodd â'i gyfeillion y nofelydd Gwyn Thomas (1913-1981) a'r actor Donald Houston (1923-1991) yn rhaglen ddogfen nodedig Television Wales and the West Return to the Rhondda. Myfyriodd Baker yn deimladwy am ei benderfyniad i osgoi'r pwll glo, ei gyfyng-gyngor rhwng paffio ac actio, a'i
BARRETT, JOHN HENRY (1913 - 1999), naturiaethwr a chadwraethwr ei gorff yn Amlosgfa Parc Gwyn, Arberth. Cynhaliwyd gwasanaeth coffa iddo yn Eglwys St James ar 22 Gorffennaf 1999.
BEBB, WILLIAM AMBROSE (1894 - 1955), hanesydd, llenor a gwleidydd ddyn a chenedl. Mynegodd y safbwynt hwn mewn cyfres o erthyglau yn Yr Herald Cymraeg yn 1953. (Cyhoeddwyd hwy wedyn yn y gyfrol Yr Argyfwng yn 1955, wedi marw'r awdur). Mynegodd yr un gred yn gryf iawn yn y gyfrol a ysgrifennodd i ddathlu canmlwyddiant sefydlu ei gapel ym Mangor, Canrif o hanes y Twr Gwyn (1954). Ond er newid safbwynt, ni laeswyd dim ar y brwdfrydedd na'r argyhoeddiad na'r
BIGGS, NORMAN (1870 - 1908), chwaraewr pêl droed (Rygbi) ddiwrnod mawr oedd hwnnw yn Edinburgh yn 1893, pan fu ei gyflymdra a'i fedr yn foddion i ennill y fuddugoliaeth gyntaf i Gymru ar Sgotland, a chyda hi'r ' Goron Driphlyg ' am y tro cyntaf erioed. Ef oedd capten Caerdydd yn y blynyddoedd hynny, a thano ef y chwaraeodd E. Gwyn Nicholls gyntaf dros Gaerdydd. Heblaw chwarae dros Gaerdydd, bu Biggs yn chwarae dros Richmond, dros Brifysgol Caergrawnt, a thros
BLEGYWRYD (fl. c. 945), awdurdod ar hen gyfreithiau Cymru Tystia amryw o'r MSS. hynaf o'r cyfreithiau i bwysigrwydd Blegywryd yng ngwaith y cyngor y parodd Hywel Dda ei gynnull yn y Ty-gwyn-ar-Daf yn Nyfed, c. 945. Sonnir am ddewis 13 o ddoethion o blith y cynulliad mawr i drefnu a golygu'r cyfreithiau, a chan mai Blegywryd yw'r unig un ohonynt a grybwyllir wrth ei enw, tebyg mai ef oedd bennaf. Gelwir ef yn ' athro,' 'yr un ysgolhaig doethaf
BLOOM, MILBOURN (d. 1766), gweinidog gyda'r Annibynwyr , 1923), urddwyd ef i gynorthwyo Samuel. Yr oedd yn fugail ar Ben-y-graig o 1748 hyd 1757, ac yn 1757 dengys recordiau'r Bwrdd Presbyteraidd ei fod yn y Gwernogle; symudodd oddi yno i Bentre-ty-gwyn yn yr un flwyddyn. Bu farw, meddai ei gyfaill Thomas Morgan, yn 1766.
BODVEL family Bodfel, Caerfryn, Y mae teulu Bodvel yn olrhain eu tras i Gollwyn ap Tangno. Daethant i sylw gyntaf ym mherson JOHN WYN AP HUGH, Bodvel (bu farw 1576), a gariai'r faner frenhinol dros iarll Warwick (Northumberland wedi hynny), ac a wobrwywyd trwy gael Ynys Enlli. Carcharwyd ei fab HUGH GWYN (BODVEL), a fu farw 1611, am iddo wrthwynebu iarll Leicester (mab noddwr ei dad) pan oedd hwnnw yn ' Ranger of Snowdon Forest
BODWRDA family Bodwrda, Hen deulu yn Sir Gaernarfon, yn disgyn o Drahaiarn Goch, arglwydd Cymydmaen. Mabwysiadwyd y cyfenw gan HUGH GWYN, siryf sir Gaernarfon, 1605 (mab John Wyn, siryf 1584). Aeth tri o ddeuddeg plentyn Hugh Gwyn Bodwrda i Goleg Sant Ioan, Caergrawnt, lle y dewiswyd brawd ei wraig, sef Owen Gwynn, yn bennaeth yn 1612. Aeth WILLIAM BODWRDA (1593 - 1660) yno yn 1612 (ar ôl graddio yn Rhydychen) a chymryd
BOSSE-GRIFFITHS, KATE (1910 - 1998), Eifftolegydd ac awdures , mathemategydd a chlasurwr enwog, Syr D'Arcy Wentworth Thompson, ac yno i Amgueddfa Petrie yn Llundain ac Amgueddfa'r Ashmolean yn Rhydychen, ble y'i hapwyntiwyd yn Gymrawd Hŷn Coleg Somerville. Yno y daeth i adnabod ei gŵr, John Gwynedd Griffiths (1911-2004), clasurydd ac Eifftolegydd fel hithau. Wedi iddynt briodi ym 1939, symudasant i'r Pentre yng Nghwm Rhondda pan benodwyd Gwyn i swydd athro yn Ysgol Sir y
BOWDEN, HERBERT WILLIAM (BARWN AYLESTONE), (1905 - 1994), gwleidydd Awdurdod gwyn fod hysbyseb am siocled yn cynnwys awgrymiadau erotig, ei sylw oedd os oedd pobl am droi hysbyseb am siocled yn ffilm 'goch', eu problem hwy oedd hynny, ac nid problem yr Awdurdod. Ar y llaw arall, yr oedd yn feirniadol pan wnaeth rhaglen materion cyfoes gyfweld cynrychiolwyr Byddin Weriniaethol Iwerddon (IRA). Bu'r Arglwydd Aylestone yn llwyddiant fel Cadeirydd yr Awdurdod Darlledu

Search results

1 - 12 of 243 for "Gwyn"