Dictionary of Welsh Biography

HOLBACHE, DAVID (fl. 1377-1423), cyfreithiwr, sefydlydd ysgol ramadeg Croesoswallt . Rolls, 1408-13, 283) mai ar gais 'David Holbache, yswain' y rhoddwyd ef. Rhwng 1418 a 1421 (nid yw'r dogfennau cynharaf ar gael) gwaddolodd Holbache ysgol ramadeg rad yng Nghroesoswallt, y gyntaf o'i bath yng Nghymru; chwanegwyd at y gwaddol gan ei weddw Gwenhwyfar. Profwyd ei ewyllys yn 1423; ni adawodd ond gweddw a merch. Ar gam yr awgryma Leland mai ef oedd y 'David ' a sefydlodd yr 'Inn of Court
HUGHES, ISAAC (Craigfryn; 1852 - 1928), nofelydd Trefor, y wobr yn eisteddfod genedlaethol Merthyr. Yn 1881 cyhoeddwyd ei nofel boblogaidd, Y Ferch o Gefn Ydfa, ac fe'i dilynwyd gan Y Ferch o'r Scer, 1892, Gwenhwyfar, Y Llofruddiaeth yng Nghoed y Gelli, 1893, ac O'r Cryd i'r Amdo, 1903. Ymddiddorai yn hanes a llên gwerin ei ardal, ac fe geir dau gyfraniad ganddo yn Celtic Folklore (Syr John Rhys). Bu'n gweithio am flynyddoedd yng nglofa'r Deep
HUGHES, JOSEPH (Carn Ingli; 1803 - 1863), clerigwr a bardd eisteddfodol , Meltham, y gorffwys ei lwch, ac eiddo ei wraig, a'i unig blentyn, Jane Gwenhwyfar, yn yr un bedd. Fel ' Carn Ingli ' yr adwaenid ef gan y Cymry. Deuai i Gymru i'r eisteddfod agos bob blwyddyn. Bu'n arwain droeon, a mynych a fu'r galw arno yng nghyfnod 'eisteddfodau'r clerigwyr.' Cafodd le amlwg yn eisteddfod Madog yn 1851, ac efe ac ' Ab Ithel ' oedd prif hyrwyddwyr eisteddfod hynod Llangollen yn 1858
JONES, EZZELINA GWENHWYFAR (1921 - 2012), artist a cherflunydd Ganwyd Ezzelina Jones ym Mhontarddulais ar 28 Mehefin 1921, yr ail o dair merch Godfrey Hugh Beddoe Williams, dwblwr yng ngwaith tun Clayton, a'i wraig Elizabeth Mary Williams. Roedd ganddi ddwy chwaer, Elizabeth Jane (Betty) a Rita. Yn y blynyddoedd cynnar Gwen neu Gwenhwyfar oedd hi i'r teulu. Mae'n debyg iddi gael yr enw anghyffredin Ezzelina ar ôl Ezzelina Samuel, merch i gydweithiwr i'w thad
JONES, SAMUEL (1898 - 1974), newyddiadurwr, darlledwr a Phennaeth y BBC ym Mangor Gwenhwyfar (ganwyd1905). Dyma deulu o Fedyddwyr o hil gerdd a oedd yn addoli yng nghapel Calfaria, Clydach. Addysgwyd 'Sammy bach', fel y gelwid ef gan y teulu, yn yr ysgol gynradd leol ac yna, yn 1910/11, yn yr Ystalyfera County Intermediate School. Yn 1912 symudwyd yr ysgol i Bontardawe a'i galw yn Pontardawe Higher Elementary School. Ymunodd â'r Llynges ar 3 Medi, 1917 gan dreulio bron ddwy flynedd fel
LEWIS, LEWIS WILLIAM (Llew Llwyfo; 1831 - 1901), bardd, nofelydd, a newyddiadurwr yn arweinydd eisteddfodol. Ef, efallai, oedd y gwr mwyaf amryddawn yn y ganrif ddiwethaf. Bu farw 23 Mawrth 1901 yn y Rhyl, a chladdwyd ef ym mynwent Llanbeblig, Sir Gaernarfon. Bardd yr arwrgerddi oedd 'Llew Llwyfo.' Enillodd ar 'Gwenhwyfar' yn eisteddfod Merthyr Tydfil, 1859; ar 'Caradog' yn eisteddfod genedlaethol Aberdâr, 1861; 'Llewelyn' yn eisteddfod y Rhyl, 1863; 'Dafydd' yn eisteddfod
TUDUR ALED (fl. 1480-1526), bardd bardd yn perthyn i Lwydiaid y Chwibren, cainc o deulu Llwydiaid Hafod Unnos a olrheiniai eu hachau i Hedd Molwynog (neu Ab Alunawg), pennaeth un o bymtheg llwyth Gwynedd (op. cit., I, iv, 35), a gallai ymffrostio ei fod yn uchelwr. Honnai berthynas â Dafydd ab Edmwnd, ' ewythr o waed ' (op. cit., I, lxx, 29), ac â Gwenhwyfar, ferch Rhys ab Einion a gwraig Robert Salbri o Lanrwst (op. cit., I, iv, 38
YALE family Plas yn Iâl, Plas Gronw, Yr oedd y teulu hynafol hwn yn sir Ddinbych yn disgyn o Osbwrn Wyddel, Corsygedol, Sir Feirionnydd, hynaif Fychaniaid Corsygedol, trwy briodas Elise, gor-or-orwyr Osbwrn, ag aeres Allt Llwyn Dragon (Plas yn Iâl wedi hynny). Addysgwyd ei wyr ef THOMAS YALE (c. 1526 - 1577), cyfreithiwr eglwysig Crefydd Cyfraith trydydd mab David Lloyd (Yale) a Gwenhwyfar Lloyd, Llwyn-y-maen, yng Ngholeg Queens

Search results

1 - 8 of 8 for "Gwenhwyfar"