Dictionary of Welsh Biography

DAVIES, WILLIAM (Gwilym Teilo; 1831 - 1892), llenor, bardd a hanesydd gyfeillgarwch Islwyn a Dewi Wyn o Esyllt. Cystadleuodd lawer mewn llên a barddas ac enillodd wobrwyon pwysig. Ei waith mwyaf yw'r traethawd ar ' Llenyddiaeth y Cymry ' a enillodd iddo'r wobr o £60 yn eisteddfod genedlaethol Caernarfon, 1862; bwriedid i'r gwaith fod yn barhad i lyfr Thomas Stephens, The Literature of the Kymry, ond nis cyhoeddwyd (y mae'r MS. yn awr yn y Llyfrgell Genedlaethol). Ysgrifennodd
GRIFFITHS, GRIFFITH PENNAR (1860 - 1918), gweinidog Annibynnol golegau'r enwad, eithr ymyrrodd amgylchiadau â'i drefniant. Ordeiniwyd ef ym Merthyr Vale, Morgannwg, 1884. Symudodd i Bentre Esyllt, ger Abertawe, yn 1887, ac yno y treuliodd weddill ei oes. Enillodd safle fel pregethwr huawdl yn gynnar; yr oedd ganddo lais clochaidd a pharabl rhydd. Yr oedd yn yr olyniaeth areithyddol fel pregethwr. Am rai blynyddoedd barddonai lawer ond llenyddai fwy. Ei brif weithiau
GRUFFYDD, WILLIAM JOHN (1881 - 1954), ysgolhaig, bardd, beirniad a golygydd pamffledi - Ceiriog (1939) ac Islwyn (1942). Yr oedd Gruffydd y bardd yn fwy adnabyddus i'w gydwladwyr na Gruffydd yr ysgolhaig. Cynigiodd am y goron yn Eisteddfod Genedlaethol Bangor yn 1902 ar y testun ' Trystan ac Esyllt ', pan enillodd Silyn Roberts. Ond ef a enillodd yn Llundain yn 1909 ar ' Yr Arglwydd Rhys '. Cyhoeddodd gerddi serch yn y cylchgrawn Cymru yn 1900 pan oedd yn fyfyriwr yn Rhydychen
JONES, RICHARD LEWIS (1934 - 2009), bardd ac amaethwr gymdeithas farddol gref a fodolai ar y pryd o dan gysgod Foel Gilie. Yr oedd i'r Urdd ei ddibenion cymdeithasol hefyd. Yno y cyfarfu Dic â'i ddarpar wraig, Sylvia Jean (Sian) Jones (1938-) o Barc-llyn. Ganwyd iddynt chwech o blant, sef Delyth Wyn (1960-), Rhian Medi (1961-), Dafydd Dyfed (1963-), Brychan Llŷr (1970-), a'r efeilliaid, Tristan Lewis (1980-) ac Esyllt Mair (1980-1981). Ganwyd Esyllt gyda'r
PRICE, THOMAS GWALLTER (Cuhelyn; 1829 - 1869), newyddiadurwr a bardd Drych yn ffafrio'r fasnach mewn caethion. Ar 10 Ionawr 1857 cychwynnodd 'Cuhelyn' Y Bardd Newydd Wythnosol (Efrog Newydd), gyda llu o lenorion Cymru yn ohebwyr iddo - 'Eben Fardd,' Thomas Stephens (Merthyr Tydfil), 'Talhaiarn,' 'Cynddelw,' 'Llawdden,' 'Dewi Wyn o Esyllt,' 'Islwyn,' 'Aneurin Fardd,' 'Nathan Dyfed,' 'Nefydd,' 'Eiddil Ifor,' 'Gwilym Teilo,' etc. Cyhoeddwyd yn hwn hanes a rhai o weithiau
ROBERTS, ROBERT (SILYN) (Rhosyr; 1871 - 1930), bardd, pregethwr, diwygiwr cymdeithasol, ac athro Ganwyd yn Bryn Llidiart, Llanllyfni, 28 Mawrth 1871. Bu'n chwarelwr, yna yng Nghlynnog, yng Ngholeg y Gogledd (B.A. 1899, M.A. 1901), a'r Bala. Daeth yn weinidog eglwys Methodistiaid Calfinaidd Lewisham, 1901-5, a Thanygrisiau, Blaenau Ffestiniog, 1905-12. Enillodd y goron yn eisteddfod genedlaethol 1902 am bryddest, ' Trystan ac Esyllt.' Yn 1900 cyhoeddodd ef a W. J. Gruffydd Telynegion, a
WATKIN-JONES, ELIZABETH (1887 - 1966), awdur llyfrau i blant hun, Luned bengoch (1946), Y cwlwm cêl (1947), Y Dryslwyn (1947), Esyllt (1951), Lois (1955), a ' Lowri ' yn Storïau ias a chyffro (1951). Mae pob un o'r rhain, ac eithrio Y Dryslwyn, wedi ei lleoli yn ardal Nefyn, ac yn sicrhau i'r awdur ei lle ymhlith prif awduron llyfrau i blant yn Gymraeg. Bu farw ar 9 Mehefin 1966 a llosgwyd ei chorff yn amlosgfa Bae Colwyn, lle mae ei llwch.

Search results

1 - 7 of 7 for "Esyllt"